Theo tin Tòa Thánh, tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Lễ Đức Trinh Nữ Maria Thăm Viếng, Thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã phong chức linh mục cho một số phó tế thuộc nhiều quốc gia, trong đó có một phó tế người Việt. Nhân dịp này ngài đã có bài giảng sau đây, theo bản tiếng Ý của Tòa Thánh:



Anh chị em thân mến!

Hôm nay là ngày vui lớn đối với Giáo hội và đối với mỗi người trong anh chị em, những người được thụ phong, cùng với gia đình, bạn bè và những người đồng hành trên hành trình trong những năm tháng đào tạo của anh em. Như Nghi lễ thụ phong nêu bật trong một số đoạn, mối quan hệ giữa những gì chúng ta cử hành hôm nay và dân Chúa là điều có tính căn bản. Chiều sâu, chiều rộng và thậm chí là thời gian kéo dài của niềm vui thiêng liêng mà chúng ta hiện đang chia sẻ tỷ lệ thuận với các mối liên kết hiện hữu và sẽ phát triển giữa anh chị em, những người được thụ phong và dân mà anh chị em xuất thân, nơi anh chị em vẫn là một phần và nơi anh chị em được sai đến. Tôi sẽ nói về khía cạnh này, luôn ghi nhớ rằng căn tính của linh mục phụ thuộc vào sự kết hợp với Chúa Kitô, vị tư tế tối cao và vĩnh cửu.

Chúng ta là dân Chúa. Công đồng Vatican II đã làm cho nhận thức này trở nên sống động hơn, gần như dự đoán trước thời điểm mà sự gắn bó sẽ trở nên yếu hơn và cảm thức về Thiên Chúa trở nên hiếm hoi hơn. Anh chị em là minh chứng cho sự thật rằng Thiên Chúa không mệt mỏi khi tập hợp những đứa con của Người, ngay cả khi chúng khác biệt, và hình thành nên sự hiệp nhất năng động. Đây không phải là vấn đề của một hành động bốc đồng, mà là của làn gió nhẹ đã mang lại hy vọng cho tiên tri Ê-li-a trong giờ phút nản lòng (xem 1 Các Vua 19:12). Niềm vui của Thiên Chúa không ồn ào, nhưng nó thực sự thay đổi lịch sử và đưa chúng ta đến gần nhau hơn. Mầu nhiệm Thăm viếng, mà Giáo hội chiêm ngưỡng vào ngày cuối cùng của tháng 5, là một biểu tượng của điều này. Từ cuộc gặp gỡ giữa Đức Trinh Nữ Maria và người chị họ Elizabeth, chúng ta thấy bài Magnificat vang lên, bài ca của một dân tộc được ân sủng viếng thăm.

Các Bài đọc vừa được công bố giúp chúng ta giải thích những gì cũng đang xảy ra giữa chúng ta. Trước hết, trong Tin Mừng, Chúa Giêsu không xuất hiện với chúng ta trong trạng thái bị đè bẹp bởi cái chết sắp xảy ra, cũng không phải bởi sự thất vọng về những mối ràng buộc bị phá vỡ hoặc chưa hoàn thành. Ngược lại, Chúa Thánh Thần làm cho những mối ràng buộc bị đe dọa đó trở nên mạnh mẽ hơn. Trong lời cầu nguyện, họ trở nên mạnh mẽ hơn cái chết. Thay vì nghĩ về số phận bản thân của Người, Chúa Giêsu đặt vào tay Chúa Cha những mối dây ràng buộc mà Người đã xây dựng ở dưới thế này. Chúng ta là một phần của nó! Trên thực tế, Tin Mừng đã đến với chúng ta qua những mối dây mà thế gian có thể làm mòn đi, nhưng không thể phá hủy.

Các tân chức thân mến, hãy hình dung về bản thân mình theo cách của Chúa Giêsu! Việc trở thành tôi tớ của Chúa, dân của Chúa, ràng buộc chúng ta với trái đất: không phải với một thế giới lý tưởng, mà là với thế giới thực. Giống như Chúa Giêsu, những người mà Chúa Cha đặt trên con đường của anh em là những con người bằng xương bằng thịt. Hãy tận hiến cho họ, mà không tách biệt, không cô lập, không biến món quà nhận được thành một loại đặc ân. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã cảnh báo chúng ta về điều này nhiều lần, bởi vì tính tự tham chiếu dập tắt ngọn lửa của tinh thần truyền giáo.

Giáo hội vốn hướng ra bên ngoài, giống như cuộc đời, cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu là hướng ra bên ngoài. Anh em sẽ biến lời của Người thành của riêng mình trong mỗi Bí tích Thánh Thể: đó là "cho các con và cho tất cả mọi người". Chưa từng có ai nhìn thấy Chúa. Người quay về phía chúng ta, Người đã ra khỏi chính mình Người. Chúa Con đã trở thành lời chú giải, câu chuyện sống động. Và Người đã ban cho chúng ta sức mạnh để trở thành con cái Thiên Chúa. Đừng tìm kiếm, đừng tìm kiếm bất cứ sức mạnh nào khác!

Nguyện cử chỉ đặt tay, mà Chúa Giêsu đã dùng để chào đón trẻ em và chữa lành người bệnh, đổi mới trong anh chị sức mạnh giải phóng của sứ vụ thiên sai của Người. Trong Công vụ Tông đồ, cử chỉ mà chúng ta sẽ sớm nhắc lại là sự truyền tải của Thần Khí Sáng tạo. Vì vậy, Vương quốc Thiên Chúa giờ đây đặt các quyền tự do cá nhân của anh em vào sự hiệp thông, sẵn sàng thoát khỏi chính mình, ghép trí thông minh và sức mạnh trẻ trung của anh em vào sứ mệnh Năm Thánh mà Chúa Giêsu đã truyền cho Giáo hội của Người.

Trong lời chào của mình với các kỳ mục của cộng đồng Êphêsô, mà chúng ta đã nghe một vài đoạn trong bài đọc thứ nhất, Thánh Phaolô đã truyền cho họ bí quyết của mọi sứ mệnh: “Chúa Thánh Thần đã đặt anh em làm người bảo vệ” (Công vụ 20:28). Không phải là người làm chủ, mà là người bảo vệ. Sứ mệnh là của Chúa Giêsu. Người đã Phục sinh, do đó Người đang sống và đi trước chúng ta. Không ai trong chúng ta được gọi để thay thế Người. Vào ngày Thăng Thiên, Người dạy chúng ta về sự hiện diện vô hình của Người. Người tin tưởng chúng ta, Người dành chỗ cho chúng ta; Người thậm chí còn đi xa hơn khi nói: "Thầy ra đi là vì lợi ích của anh em" (Ga 16:7). Chúng tôi, những Giám mục, thưa những người được thụ phong thân mến, bằng cách lôi kéo anh em vào sứ mệnh hôm nay, Người dành chỗ cho anh em. Và anh em dành chỗ cho các tín hữu và cho mọi tạo vật, những người mà Đấng Phục sinh luôn gần gũi và Người thích đến thăm chúng ta và làm chúng ta kinh ngạc. dân Chúa đông đảo hơn chúng ta thấy. Chúng ta đừng định nghĩa ranh giới của họ.

Từ Thánh Phaolô, trong bài diễn văn từ biệt đầy cảm động của ngài, tôi muốn nhấn mạnh một từ ngữ thứ hai. Trên thực tế, từ ngữ này đi trước tất cả những từ ngữ khác. Ngài có thể nói: "Anh em biết tôi đã cư xử thế nào với anh em trong suốt thời gian qua" (Cv 20:18). Chúng ta hãy ghi khắc câu nói này vào trái tim và tâm trí mình! "Anh em biết tôi đã cư xử thế nào": sự minh bạch của cuộc sống. Cuộc sống được biết đến, cuộc sống dễ hiểu, cuộc sống đáng tin cậy! Chúng ta hãy ở trong dân Chúa, đứng trước mặt Người, với một lời chứng đáng tin cậy.

Vậy thì, cùng nhau, chúng ta sẽ xây dựng lại uy tín của một Giáo hội bị tổn thương, được sai đến với một nhân loại bị tổn thương, trong một tạo vật bị tổn thương. Chúng ta vẫn chưa hoàn hảo, nhưng cần phải đáng tin cậy.

Chúa Giêsu Phục sinh cho chúng ta thấy những vết thương của Người và, mặc dù chúng là dấu hiệu của sự từ chối của nhân loại, Người tha thứ cho chúng ta và sai chúng ta đi. Chúng ta đừng quên điều này! Người cũng thổi hơi vào chúng ta ngày hôm nay (xem Ga 20:22) và biến chúng ta thành những thừa tác viên của hy vọng. “Để chúng ta không còn nhìn ai theo cách phàm tục nữa” (2 Cr 5:16): mọi điều mà trong mắt chúng ta có vẻ tan vỡ và mất mát giờ đây đối với chúng ta dường như là dấu hiệu của sự hòa giải.

“Thực ra, tình yêu của Chúa Kitô chiếm hữu chúng ta,” anh chị em thân mến! Đó là một sự chiếm hữu giải thoát và giúp chúng ta không chiếm hữu bất cứ ai. Giải thoát chứ không phải chiếm hữu. Chúng ta thuộc về Thiên Chúa: không có sự giàu có nào lớn hơn để trân trọng và chia sẻ. Đó là sự giàu có duy nhất, khi được chia sẻ, sẽ nhân lên. Chúng ta cùng nhau muốn mang đến cho thế giới điều này: Thiên Chúa đã yêu thương đến nỗi đã ban Con Một của Người (xem Ga 3:16).

Vì vậy, cuộc sống mà những người anh em này, những người sắp được thụ phong linh mục, trao tặng thật đầy ý nghĩa. Chúng ta cảm ơn họ và chúng ta cảm ơn Thiên Chúa đã gọi họ phục vụ một dân tộc hoàn toàn là tư tế. Trên thực tế, cùng nhau, chúng ta hợp nhất trời và đất. Trong Đức Maria, Mẹ của Giáo hội, chức tư tế chung này tỏa sáng, nâng cao những người khiêm nhường, gắn kết các thế hệ và khiến chúng ta tự gọi mình là người có phúc (xem Luca 1:48.52). Xin Mẹ, Đức Mẹ của Niềm Tin và Mẹ của Hy Vọng, chuyển cầu cho chúng ta.

 

Theo tin Tòa Thánh, tại Hang Lộ Đức trong Vườn Vatican, Thứ bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã kết thúc Tháng Mân Côi. Nhân dịp này, ngài có diễn từ sau đây theo bản tiếng Ý:



Anh chị em thân mến,

Tôi vui mừng tham gia cùng anh chị em trong buổi cầu nguyện canh thức này vào cuối tháng Năm. Đây là một cử chỉ đức tin mà chúng ta cùng nhau quy tụ một cách đơn sơ và sốt sắng dưới áo choàng của Mẹ Maria. Hơn nữa, năm nay, cử chỉ này gợi lại một số khía cạnh quan trọng của Năm Thánh mà chúng ta đang cử hành: lời ngợi khen, hành trình, hy vọng và trên hết là đức tin được suy gẫm và thể hiện cùng với nhau.

Anh chị em đã cùng nhau đọc Kinh Mân Côi: một lời cầu nguyện, như Thánh Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh, với diện mạo Đức Mẹ Maria và trái tim Kitô học, "tập trung trong chính nó chiều sâu của toàn bộ sứ điệp Tin Mừng" (Tông thư Rosarium Virginis Mariae, ngày 16 tháng 10 năm 2002, 1).

Và thực thế, khi suy gẫm về các Mầu nhiệm Vui, trong suốt hành trình anh chị em đã đi, anh chị em đã đi vào và dừng lại, như thể đang hành hương, ở nhiều nơi trong cuộc đời của Chúa Giêsu: trong ngôi nhà Nadarét để chiêm ngưỡng Lễ Truyền tin, trong ngôi nhà của Dacaria để chiêm ngưỡng Lễ Thăm viếng - mà chúng ta đã cử hành hôm nay -, trong hang đá Bêlem để chiêm ngưỡng Lễ Giáng sinh, trong Đền thờ Giêrusalem để chiêm ngưỡng Lễ dâng Chúa và sau đó là việc tìm thấy Chúa Giêsu. Anh chị em đã được đồng hành, trong Kinh Kính Mừng được lặp lại với đức tin, bởi những lời của Thiên thần với Mẹ Thiên Chúa: "Mừng vui lên, hỡ đấng đầy ơn phúc, Đức Chúa ở cùng bà" (Lc 1:28) -, và những lời của bà Elizabét đã chào đón ngài với niềm vui: "Em được chúc phúc hơn mọi người phụ nữ và người con em đang cưu mang cũng được chúc phúc!" (Lc 1:42).

Do đó, các bước chân của anh chị em đã được đánh dấu bằng Lời Chúa, đã đánh dấu, bằng nhịp điệu của nó, sự tiến triển, những điểm dừng và sự khởi hành, giống như đối với dân Israel trong sa mạc, trên hành trình của họ hướng đến Đất Hứa.

Vậy thì, chúng ta hãy nhìn vào cuộc sống của chúng ta như một hành trình theo Chúa Giêsu, để được đi, như chúng ta đã làm tối nay, cùng với Đức Maria. Và chúng ta hãy cầu xin Chúa cho biết cách ca ngợi Người mỗi ngày, "bằng cuộc sống và bằng miệng lưỡi, bằng trái tim và đôi môi, bằng giọng nói và hành vi" (Thánh Augustinô, Diễn văn 256, 1), tránh bất hòa: miệng lưỡi hòa hợp với cuộc sống và đôi môi hòa hợp với lương tâm (xem ibid.).

Tôi chào các Hồng Y hiện diện, các Giám mục, các linh mục, những người tận hiến và tất cả các tín hữu. Tôi muốn bày tỏ, đặc biệt, tình cảm và lòng biết ơn đối với các Nữ tu Benedictine của Tu viện Mater Ecclesiae, những người đã hỗ trợ cộng đồng và công việc của chúng ta bằng lời cầu nguyện thầm lặng và liên tục của họ.

Mong rằng niềm vui của khoảnh khắc này vẫn tồn tại và phát triển trong chúng ta, "trong cuộc sống cá nhân và gia đình của chúng ta, trong mọi môi trường, đặc biệt là trong cuộc sống của gia đình này, nơi đây tại Vatican phục vụ Giáo hội hoàn vũ" (Benedict XVI, Kết thúc tháng 5, ngày 31 tháng 5 năm 2012). Xin Chúa ban phước lành cho chúng ta và luôn đồng hành với chúng ta và xin Mẹ Maria chuyển cầu cho chúng ta. Cảm ơn anh chị em!

 

Camille Dalmas, trên Aletaeia ngày 31/05/25 tường thuật: Aleteia đã trò chuyện với những người hành hương đang ở Rome để tham dự Năm Thánh Gia Đình, khi họ xếp hàng để đi qua Cửa Thánh của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô.

Thứ sáu, ngày 30 tháng 5, đánh dấu sự khởi đầu của Năm Thánh Gia Đình. Đây là sự kiện lớn quy tụ gần 60,000 cha mẹ, con cái và ông bà tại Rome. Aleteia đã đến gặp họ tại Quảng trường Pia, điểm khởi đầu bắt buộc đối với những người hành hương có kế hoạch đi qua Cửa Thánh của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô.

Cuối Via della Conciliazione, tiếng chuông của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô vang lên lúc chín giờ. Ở đầu kia của đại lộ nổi tiếng, tại Quảng trường Pia, hàng nghìn người hành hương kiên nhẫn chờ đợi trước khi thực hiện cuộc hành hương ngắn ngủi đưa họ đến Cửa Thánh.

Để giết thời gian, một nhóm khoảng 50 người hành hương Thụy Sĩ từ Ticino — bang duy nhất nói tiếng Ý ở Thụy Sĩ — bắt đầu hát “Laudato si’”, bài thánh ca nổi tiếng của Thánh Phanxicô thành Assisi. Trong số đó có Sonia, người đã đến Rome cùng chồng và ba đứa con lần thứ ba và rất vui mừng khi có thể “trải nghiệm Giáo hội hoàn vũ” tại đây.

Người mẹ này là thành viên của Famiglia in rete, nghĩa đen là “Mạng lưới gia đình”. Tổ chức này tổ chức các biến cố hàng năm để các gia đình Công Giáo có thể tụ họp thường xuyên hơn trong việc chia sẻ đức tin của họ.

“Đối với các gia đình, điều quan trọng là phải có điểm tham chiếu, để có thể gặp gỡ những gia đình khác đang cố gắng nuôi dạy con cái của họ theo cùng các giá trị”, bà giải thích.

Bà nói thêm rằng bà thường cảm thấy “cô lập” với tư cách là một người Công Giáo trong một xã hội ngày càng thế tục hóa.

“Trên hết, gia đình chúng ta cần hòa bình”

Trước nhóm người Thụy Sĩ, những người hành hương khác chụp ảnh để lưu giữ khoảnh khắc này. Trong số đó, Cha Samuel, đến từ Cameroon, đặc biệt tự hào khi đã đưa 50 người hành hương từ đất nước của ngài đến.

“Đây là khoảnh khắc cầu nguyện, gặp gỡ và hành trình tâm linh mãnh liệt”, ngài giải thích.

Cùng với nhóm của mình, ngài đã đến Assisi trong những ngày gần đây, theo bước chân của Thánh Phanxicô, trước khi đến Rome để bắt đầu chuyến tham quan các vương cung thánh đường lớn.

“Chúng tôi đang vui mừng chờ đợi Thánh lễ để nhận được phép lành của ngài”, ngài nói.

Bên cạnh ngài, Thérèse, người đứng đầu mục vụ gia đình của Hội đồng Giám mục Cameroon, rất vui mừng khi có thể “trải nghiệm ân sủng của Năm Thánh”.

“Ở đất nước chúng tôi, gia đình chúng tôi cần hòa bình hơn hết thảy, để họ có thể sống trong bầu không khí hòa thuận, không có những cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn đang xé nát các vùng của chúng tôi”, bà nhấn mạnh.

Bà giải thích rằng bà đang cầu nguyện cho cuộc bầu cử sắp tới diễn ra trong hòa bình và mang lại sự thanh thản cho các gia đình Cameroon.

“Ánh sáng, hy vọng, niềm vui và xà bông”

Trong hàng dài chờ đợi dưới ánh nắng mùa hè trên Via della Conciliazione là Gabriele, một hướng đạo sinh trẻ tuổi đến từ Palagonia ở Sicily. Anh đã cùng gia đình đến trong một nhóm do giáo xứ của anh tổ chức, và suy nghĩ một chút trước khi giải thích cho chúng tôi biết Năm Thánh có ý nghĩa gì đối với anh.

“Năm Thánh là ánh sáng, hy vọng, niềm vui và xà bông!” Vị linh mục đi cùng anh bật cười: “Xà bông minh họa cho sự tha thứ, giúp rửa sạch tội lỗi của chúng ta!” anh giải thích.

Gabriele rất vui khi được đến Rome cùng bạn bè, được thăm thành phố và đi qua các cửa thánh của các vương cung thánh đường lớn. Anh háo hức được tham dự Thánh lễ do Đức Leo XIV cử hành, người mà anh thấy “rất tử tế”.

Thách thức trong việc truyền bá đức tin

Cứ hai phút, một nhóm lại tiến đến cửa thánh, nhưng hàng người rất dài. Phía sau khoảng 20 nhóm là người Pháp, những người đến cuối cùng. Trong số đó có Gregory, 47 tuổi, người đã được thụ phong phó tế cách đây tám tháng cho Giáo phận Arras. Ông cũng rất vui mừng khi được gặp vị tân giáo hoàng vào Chúa Nhật.

“Với việc trao ngọn đuốc này sau khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô qua đời, chúng tôi vừa xúc động vừa tò mò muốn được tận mắt chứng kiến Đức Giáo Hoàng Leo XIV”, Ông nói.

Ông đã đến cùng một nhóm giáo phận với vợ, nhưng không có con. “Họ sẽ đến vào mùa hè này để tham dự Năm Thánh dành cho Người trẻ, và vì chúng tôi không thể đi cùng họ, nên chúng tôi quyết định hành hương trong Năm Thánh dành cho Gia đình”, ông giải thích.

Đối với ông, thách thức quan trọng nhất đối với các gia đình là truyền bá đức tin.

"Là cha mẹ và là phó tế, thách thức quan trọng nhất đối với các gia đình chúng tôi là truyền bá đức tin cho con cái. Sau đó, chúng sẽ làm những gì chúng muốn, nhưng chúng ta phải trao cho chúng những điều tốt nhất mà chúng ta tin tưởng, ngay cả khi điều đó không dễ dàng trong xã hội ngày nay", ông nhấn mạnh.

Khi Gregory quay lại nhóm của mình, những người hành hương Ba Tây bắt đầu đi sau cây thánh giá hướng đến cửa thánh của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô và bắt đầu đọc kinh cầu các thánh bằng tiếng Bồ Đào Nha.

 

Cả hai Giáo hoàng Phanxicô và Lêô XIV đều nhấn mạnh đến tính cấp thiết của việc lắng nghe

Vào đêm trước Ngày Truyền thông Thế giới, chúng ta hãy nhớ lại cách Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Giáo Hoàng Lêô XIV mời gọi thế giới đặt việc lắng nghe vào trọng tâm trong việc giao tiếp, chúng ta phải lắng nghe trong sự sẵn sàng hoàn toàn nội tâm như Thánh Augustinô và Thánh Phanxicô thành Assisi đã dạy chúng ta qua các thời đại khác nhau.

(Tin Vatican - Alessandro Gisotti)

“Khi ai đó nói chuyện với bạn, hãy đợi cho đến khi họ nói xong để hiểu rõ họ, và sau đó, nếu bạn cảm thấy cần được chia sẻ, hãy nói ra điều đó. Nhưng điều quan trọng là hãy lắng nghe.”

Vài ngày trước khi ngài ĐGH Phanxicô qua đời, trong một video ngắn Đức Giáo Hoàng Phanxicô được ghi lại vào tháng 1 năm 2024 đã được phát hành. Đoạn video dài chưa đầy một phút và dành cho những người trẻ, nêu bật sự thôi thúc lắng nghe của Đức Giáo Hoàng quá cố như một sự cấp thiết của cuộc sống, cũng như di chúc của một Giáo hoàng, người đã dành hơn mười hai năm để lắng nghe mọi người, đặc biệt là những người xa lạ nhất, nhỏ bé nhất, bị bỏ rơi nhất trên thế giới này. Tóm lại, ngài tập trung vào những người mà chúng ta không muốn nghe vì lời nói, câu chuyện của họ thường khiến chúng ta khó chịu.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đưa nguyên tắc vàng của việc lắng nghe lên hàng đầu trong giao tiếp, dù là khi nói đến các nhà báo chuyên nghiệp hay giao tiếp giữa các cá nhân - loại giao tiếp với mối quan hệ và về cơ bản là muối của mọi mối quan hệ giữa con người.

Trước tiên, hãy lắng nghe, sau đó mới nói. Lắng nghe là hành động giao tiếp đầu tiên. Lắng nghe, nhìn thấy và trải nghiệm trực tiếp trước khi trao đổi - đặc biệt trước những vấn nạn đang xâu xé nhân loại của chúng ta.

Những động từ này một lần nữa vang vọng vào đêm trước Ngày Truyền thông Thế giới thứ XIX, được tổ chức vào Chủ Nhật, ngày 1 tháng 6.

Chắc chắn, về chủ đề lớn là giao tiếp, cả Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Giáo Hoàng Leo XIV (thậm chí trước khi được bầu vào Ngai tòa Phêrô) đều nhấn mạnh, với niềm tin lớn lao, về tính trọng tâm của việc lắng nghe trong giao tiếp. Các Ngài thúc giục chúng ta dành thời gian và không gian cho người khác, để gặp gỡ họ trong thầm lặng trước - thực tế điều này còn quan trọng hơn cả - trong đối thoại.

Như đã biết, Đức Giáo Hoàng Phanxicô - người thúc đẩy cái mà ngài gọi là “phương pháp lắng nghe” và “chăm sóc mục vụ cho đôi tai” - thường nhắc đến Người nghèo Assisi, người đã thúc giục các tu sĩ của mình hãy “lắng nghe với trái tim”.

Điều này nhắc lại lời mà Đức Giám Mục Hippo, Thánh Augustine, đã khẳng định tám thế kỷ trước: “Đừng để trái tim trong tai, nhưng hãy để đôi tai trong trái tim”. Robert Francis Prevost, tu sĩ dòng Augustinô, hiện là Đức Giáo Hoàng Leo XIV, đã biến câu châm ngôn này thành phương châm sống và một phương pháp hành động mục vụ. Không một người bạn hay cộng sự nào - dù là từ những năm tháng ở Peru, thời gian làm Bề trên Tổng quyền của Dòng Augustinô, hay sau đó là Chủ tịch Thánh bộ Giám mục - mà ngài không nhấn mạnh đến phẩm chất này trước hết và quan trọng nhất: “Ngài là người biết lắng nghe”.

Khi được L’Osservatore Romano phỏng vấn về tân Giáo hoàng, Hồng Y Luis Antonio Tagle, Phó Tổng trưởng Thánh bộ Truyền giáo, đã nhấn mạnh rằng Đức Giáo Hoàng Leo XIV “được ban cho khả năng lắng nghe sâu sắc và kiên nhẫn. Trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào, ngài đều dành thời gian để nghiên cứu và suy ngẫm cẩn thận. Ngài bày tỏ cảm xúc và sở thích của mình mà không tìm cách áp đặt chúng”.

Thật không may, ngày nay, chúng ta đang sống trong một thế giới mà ảnh hưởng và tầm quan trọng không còn đến từ việc lắng nghe, mà chỉ đến từ những “lời cuối cùng”. Điều này chắc chắn đúng ngay cả trong lĩnh vực kỹ thuật số, nơi mà sự cám dỗ kết thúc cuộc trò chuyện bằng một bài đăng thu hút sự chú ý khiến chúng ta quên rằng giao tiếp không nên có người thắng kẻ thua, mà phải là sự làm giàu lẫn nhau - ngay cả (và có lẽ đặc biệt là) khi chúng ta không đồng ý.

Vậy thì, lắng nghe có nghĩa là chú ý đến tính nhân văn của người khác, đến sự độc đáo của họ. Đây là điều mà Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã học được từ thời trẻ: đầu tiên là trong Dòng Thánh Augustinô và thậm chí trước đó là tại gia đình của ngài ở Chicago.

Như ngài đã kể lại trong một cuộc phỏng vấn khi còn là Hồng Y, khi ngài chuẩn bị vào tập viện, ngài đã có một cuộc trò chuyện dài với cha mình. “Ngay cả khi tôi đã nghe những lời dạy của các nhà đào tạo của mình hàng trăm lần,” ngài tâm sự, “khi cha tôi nói với tôi theo cách rất nhân văn con người, tôi tự nhủ: ‘Có quá nhiều điều để lắng nghe, quá nhiều điều để suy nghĩ về những điều cha tôi nói với tôi.’”

Chúng ta cần những người nam nữ có khả năng biết lắng nghe. Và mức độ trách nhiệm của họ càng cao, thì đức tính này càng trở nên cần thiết.

Ngày nay, trong chính bản chất của họ, những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất đang sâu xé thế giới bắt nguồn chính xác từ việc không có khả năng lắng nghe nhau, không có khả năng “đặt mình vào vị trí của người khác”. Trong đại dịch Covid-19 - một giai đoạn khủng khiếp mà chúng ta đáng lẽ phải học được một số bài học - chúng ta buộc phải quay trở lại với bản chất của giao tiếp: đối thoại với người lân cận và trước hết là với chính chúng ta và nội tâm không hoàn hảo của chúng ta.

Như bác sĩ tâm thần Eugenio Borgna đã lưu ý, trong thời gian dịch bệnh cách ly, "một khát khao vô bờ được lắng nghe" đã nảy sinh, đó là một khát khao sẽ luôn đồng hành cùng chúng ta.

Đây là khát khao mà không Trí tuệ nhân tạo nào có thể bù đắp được. Ngay cả công nghệ máy tính tiên tiến nhất cũng có thể trả lời câu hỏi. Nhưng nó không bao giờ có thể giải quyết được sự im lặng của chúng ta hoặc nhu cầu nguyên thủy của chúng ta là lắng nghe người cận nhân chúng ta với một trái tim nhậy bén.

 

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã ủy quyền cho Bộ Tuyên thánh công bố sắc lệnh công nhận ba vị đáng kính mới, bao gồm hai nhà truyền giáo và một giám mục người Ấn Độ.

Trong buổi tiếp kiến đầu tiên kể từ khi bắt đầu triều Giáo Hoàng của mình với Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Tuyên Thánh, Đức Thánh Cha đã phê chuẩn “chứng tá hiến dâng mạng sống” của Tôi tớ Chúa Alejandro Labaca Ugarte thuộc Dòng Anh em Hèn mọn Capuchin.

Đức Cha Alejandro Labaca, một giám mục tử đạo trong rừng rậm Ecuador

Đức Cha Labaca sinh ngày 19 tháng 4 năm 1920 tại Beizama, Tây Ban Nha. Sau khi bị trục xuất khỏi Trung Quốc cộng sản, nhà truyền giáo dòng Capuchin này đã đến Ecuador, nơi ngài phục vụ với tư cách là giám mục Pomaria và Giám Quản Tông Tòa Aguarico.

Đức Cha Labaca đã tận tụy truyền giáo ở rừng nhiệt đới Amazon của Ecuador cho đến khi ngài hy sinh mạng sống vào ngày 21 tháng 7 năm 1987, tại vùng Tigüino của đất nước này sau khi bị đâm bằng giáo mác của người Tagaeri, một bộ tộc bị đe dọa bởi hoạt động khai thác dầu mỏ trong khu vực, là điều mà vị giám mục phản đối.

Inés Arango, một nhà truyền giáo tận tâm với người Huaorani

Inés Arango Velásquez, một nhà truyền giáo của Dòng Ba Capuchin Thánh Gia, qua đời trong cùng một sự việc với Đức Cha Labaca, đã được Đức Lêô XIV tuyên bố là “Đấng đáng kính”.

Nữ tu này sinh ra tại Medellín, Colombia, vào ngày 6 tháng 4 năm 1937, đã sống ở Aguarico trong 10 năm, tận tụy phục vụ tông đồ cho người dân bản địa Huaorani.

Vào ngày 11 tháng 7 năm 2017, Tòa thánh đã công bố tự sắc Maiorem Hac Dilectionem của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trong đó ngài thiết lập rằng “hiến dâng mạng sống mình” khi biết rằng chắc chắn sẽ phải chết là con đường mới dẫn đến việc tuyên chân phước cho một tín hữu.

Việc hiến dâng mạng sống mình là một trong những con đường dẫn đến án phong chân phước, cùng với nhân đức anh hùng và sự tử đạo.

Đức Cha Matthew Makil, giám mục Ấn Độ

Đức Lêô XIV cũng phê chuẩn các nhân đức anh hùng của Tôi tớ Chúa Matthew Makil, người sáng lập Dòng Nữ tu Đức Mẹ Thăm Viếng.

Ngài sinh ngày 27 tháng 3 năm 1851 tại Manjoor, Ấn Độ và mất ngày 26 Tháng Giêng năm 1914 tại Kottayam, cũng tại Ấn Độ. Ngài cũng là giám mục hiệu tòa của Tralles và là Giám Quản Tông Tòa đầu tiên của Kottayam.

Sau khi được tuyên bố là “Đấng đáng kính”, một phép lạ được thực hiện qua lời chuyển cầu của ngài phải được chấp thuận để tuyên chân phước, bước đầu tiên hướng tới việc có thể được tuyên thánh.

---

Source:Catholic News Agency

Pope Leo XIV approves first decrees recognizing 3 new venerables

 

Đối với Thánh Piô Năm Dấu Thánh, Kinh Mân Côi là “vũ khí” chỉ được sử dụng để chống lại đối phương tâm linh chứ không phải đối phương loài người.

Thánh Piô Năm Dấu Thánh, một trong những vị thánh được yêu mến nhất trong Giáo Hội Công Giáo, thường được trích dẫn rằng Kinh Mân Côi chính là “vũ khí” của ngài.

Trong cuốn tiểu sử Padre Pio: Câu chuyện có thật của C. Bernard Ruffin, tác giả giải thích rằng, “Kinh Mân Côi là ‘lời cầu nguyện thường xuyên’ của ngài và là ‘vũ khí’ của ngài chống lại các thế lực của địa ngục.”

Cha Piô cầu nguyện Kinh Mân Côi mỗi ngày và làm như vậy vì lòng yêu mến Đức Mẹ. Ngài cũng yêu thương mọi con người và mong muốn tất cả họ sẽ đạt đến bến bờ vĩnh cửu của Thiên Đàng.

Ngài cũng tin tưởng vững chắc vào lời của Thánh Phaolô gửi tín hữu Êphêsô.

Hãy mang toàn bộ binh giáp vũ khí của Thiên Chúa, để có thể đứng vững trước những mưu chước của ma quỷ. Vì chúng ta chiến đấu không phải với phàm nhân, nhưng là với những quyền lực thần thiêng, với những bậc thống trị thế giới tối tăm này, với những thần linh quái ác chốn trời cao. Bởi đó, anh em hãy nhận lấy toàn bộ binh giáp vũ khí của Thiên Chúa; như thế, anh em có thể vận dụng toàn lực để đối phó và đứng vững trong ngày đen tối. ( Eph 6:11-13)

Cuộc chiến của ngài không phải chống lại những đối thủ chính trị hay những cá nhân chống Công Giáo. Cha Piô rõ ràng đã cầu nguyện Kinh Mân Côi như một “vũ khí” chống lại “những tà thần” trên thế giới, những kẻ “rình rập như sư tử gầm thét tìm kiếm ai đó để nuốt chửng”, (1 Pr 5:8).

Cha Piô không ủng hộ một cuộc thập tự chinh thực sự, nơi chuỗi Mân Côi được sử dụng như một vũ khí, ngài cũng không mong muốn những người chống đối ngài phải chết.

Ngài tin rằng có một cuộc chiến tâm linh đang diễn ra trên thế giới mà mắt thường không nhìn thấy được và Kinh Mân Côi là một trong những vũ khí hiệu quả nhất chống lại các thế lực ma quỷ.

---

Source:Aleteia

Why Padre Pio called the Rosary a “weapon”

 

Đức Tổng Giám Mục Gabriele Caccia, Sứ thần Tòa thánh và Quan sát viên thường trực của Tòa thánh tại Liên Hiệp Quốc vừa có diễn từ sau.

Thưa ngài chủ tịch,

Tòa thánh vô cùng quan ngại về số lượng và cường độ ngày càng gia tăng của các cuộc xung đột vũ trang trên toàn thế giới, tiếp tục gây ra đau khổ sâu sắc và không cân xứng cho dân thường, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là Công ước Geneva và các Nghị định thư bổ sung.

Điều cơ bản là, ngay cả trong bối cảnh xung đột, việc bảo vệ con người và phẩm giá vốn có do Chúa ban tặng vẫn là trọng tâm của mọi nỗ lực chung, và cũng là để tránh tai họa chiến tranh lan rộng. Điều đặc biệt đáng lo ngại là nguyên tắc cơ bản này ngày càng bị đe dọa bởi bản chất đang phát triển của chiến tranh đương đại.

Con người không bao giờ được coi là có thể hy sinh, hoặc bị giảm xuống thành thiệt hại phụ. Thật vậy, việc cố ý tấn công vào dân thường, bao gồm phụ nữ, trẻ em và nhân viên nhân đạo; phá hủy cơ sở hạ tầng thiết yếu như bệnh viện, trường học và nơi thờ phượng; và từ chối tiếp cận nhân đạo cho những người đang cần gấp là mối quan ngại lớn. Mặc dù những vi phạm này là một thảm kịch to lớn của con người, chúng cũng đại diện cho một sự xúc phạm nghiêm trọng đến nền tảng của an ninh quốc tế.

Về vấn đề này, Tòa thánh coi việc chấm dứt sử dụng vũ khí bừa bãi, mìn và bom chùm, và ngừng điều động vũ khí nổ ở các khu vực đông dân là điều cần thiết. Điều này cùng với việc ngừng sản xuất và tích trữ vũ khí tạo thành các bước cụ thể và cấp bách hướng tới việc bảo vệ dân thường tốt hơn. Về vấn đề này, Phái đoàn của tôi khen ngợi công việc có giá trị của Cơ quan Hành động Bom mìn của Liên Hiệp Quốc và kêu gọi thực hiện Tuyên bố Chính trị về Việc Sử dụng Vũ khí Nổ ở Các khu vực đông dân.

Hơn nữa, việc sử dụng ngày càng nhiều các công nghệ mới và mới nổi cho mục đích quân sự cũng là mối quan ngại sâu sắc. Những diễn biến này gây ra những lo ngại phức tạp về mặt pháp lý, đạo đức và nhân đạo, đặc biệt là khi việc sử dụng các công nghệ như vậy có thể gây hại cho dân thường.

Do đó, Tòa thánh ủng hộ mạnh mẽ đề xuất về một văn bản ràng buộc pháp lý cấm các hệ thống vũ khí tự động gây chết người, gọi tắt là LAWS vào năm 2026. Bảo đảm rằng các quyết định về sự sống và cái chết vẫn nằm trong tầm kiểm soát có ý nghĩa của con người không chỉ là vấn đề trách nhiệm pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức.

Cảm ơn ngài chủ tịch.

---

Source:Holy See Mission

Archbishop Caccia Delivers Statement At the Security Council Open Debate on Protection of civilians in armed conflict

 

KINH VÀ THƠ

1. Kinh là kinh. Thơ là thơ

Tôi tin ngôn ngữ, như con người, có sức sống, có linh hồn… Còn nhớ, suốt những năm tháng tuổi mọn ở làng quê - xứ đạo, bọn trẻ con chúng tôi, ngoài chút kiến thức tầm tầm, do thầy đồ, cha xứ, thầy xứ dạy dỗ, hoặc góp nhặt dông dài từ sách vở, trường lớp, chỉ có rặt một loại hiểu biết ăn đong từng bữa, tụng tiệm qua ngày, từ văn hoá truyền khẩu dân gian. Đó là cái vốn truyền đời từ ông bà, cha mẹ. Là mớ kinh sách, vè vãn, ca ngâm, tuồng truyện, thi phú, chương khúc của nhà đạo.

Đại loại, như “Sấm Truyền Cũ, Hạnh Các Thánh, Ngắm Mười Lăm Sự Thương Khó Đức Chúa Giêsu, Tập Dụng Thần Công, sách Tháng Đức Bà, sách Thiên Thần Thổi Loa, Truyện Ông Thánh A lê Xù, Ca Vè Cụ Sáu”… Khá giả một tí, là con ông Trương, ông Trùm, cháu bà Quản, ông Câu, ông Biện thì mới sắm sanh được một quyển Sách Kinh bìa cứng, bọc vải, giấy viền điều.

Đấy là Thánh Giáo Kinh Nguyện, Mục Lục, Nhựt Khoá hoặc Toàn Niên Kinh Nguyện, món hiếm quý của những người buôn chuyến hàng bồ, mỗi năm cứ vào dịp định kỳ - Giáng Sinh, Phục Sinh, lễ thánh phụ Phan xi cô Assisi quan thầy giáo xứ - có mở tuần đại phúc, phiên chầu lượt, mời được các cha dòng Đa Minh hay Dòng Chúa Cứu Thế về giảng phòng. Khắp trong ngoài giáo xứ, mọi sinh hoạt đồng áng, bán buôn, thuyền lưới đều nghỉ hết, để lo việc dọn dẹp, sửa sang phần hồn cho tươm tất, thanh thoả.

Còn Sách Nguyện Officium của các cha bằng tiếng La Tinh, in đâu ở bên Tây, bên toà thánh Roma. Giấy mỏng tơi, thơm phức mùi trầm quế là thủ bản bất ly thân của cha xứ khi dâng lễ, khi một mình nguyện ngắm. Chẳng ai dám đụng chạm vào, vì biết đấy là của thánh, cha đã làm phép, thiêng lắm, chỉ kính nhi viễn chi. Nói không ngoa, đến thầy già, bà phước giúp bàn thánh còn phải “thủ lễ, thắp hương, làm dấu thánh giá” đứng đàng xa nữa,là bọn nhóc tinh nghịch như chúng tôi. Đôi khi, cha xứ, thầy già trẩy đi đâu vắng, chúng tôi liều mạng bảo nhau, kiễng chân lên bàn thờ, lấy trộm sách ấy mà ngắm nghía, gọi là hưởng chút hương hoa thánh thiện. Đức tin con nhà đạo dạy chúng tôi, mỗi câu chữ trong ấy, đều là lời Chúa, phải nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Phải trân trọng giữ gìn, như giữ gìn “con ngươi trong mắt mình” vậy.

Nói thật lòng, tất tần tật cái vốn liếng chữ nghĩa ấy đã nuôi sống, đã thổi chúng tôi lớn lên, đã chắp cánh cho chúng tôi vào đời, đi qua những bến bờ, bão giông, thử thách. Bảo đấy là di sản ông bà, cha mẹ để lại cho con cháu - ngoài vuông đất làm nhà, thửa vườn trồng tạm bợ vài thứ rau rợ và đám ruộng gieo mạ cấy lúa giống - cạnh quyển sách gối đầu giường là Sấm Truyền (Kinh Thánh) và tập Ca Vè Cụ Sáu.

“Của cải mẹ cha cho, có vậy
Để dành, khi con lớn, con khôn
Những phiên chầu lễ, câu kinh hạt
Đã thấm vào thịt da, máu xương
Đã nên nhân đức, nên lòng đạo
Nuôi sống cả đời con, xác hồn”

(Mùa Trăng Vu Lan, Nhớ Mẹ)

2. Ngạn ngữ nhà đạo có câu “luật cầu là luật tin”. Đành rằng “có cầu có thiêng, có kiêng, có lành”. Nói phải có sách, mách phải có chứng. Trên tay tôi ngay lúc này, hiện đang mở, mắt đọc mà lòng suy, gẫm lại kỹ càng từng chữ, từng lời cùng những chuyển biến, khác biệt của chúng trong mấy quyển sách Kinh, để tìm ra đáp số, giải mã cho ý nghĩ ban đầu của tôi, gần như là một tiền đề: “Kinh là Thơ và Thơ là Kinh”. Đó là 3 quyển: Thánh Giáo Kinh Nguyện (1901); Mục Lục (1906); Mục Lục Nhựt Khoá (1914) và Toàn Niên Kinh Nguyện, do Mẫu Tâm Văn đoàn in ấn (1957).

Mỗi sách, là của sở hữu của từng vùng miền, có một ngôn ngữ, một cách diễn tả và suy nghĩ của từng vùng miền địa lý, từng không gian văn hoá, từng sinh hoạt riêng, từng khí hậu và thổ nhưỡng riêng. Có những mẫu số chung. Mà không thiếu những vốn riêng. Chẳng hạn, sách in ở Kẻ Sở, Kẻ Riền, Sở Kiện, Thăng Long là chốn ngàn năm văn vật, của Thăng Long, của Hà Nội văn miếu.

Đọc kỹ sẽ nhận ra ít nhiều dấu vết kinh kỳ xa xưa, khi giáo sĩ Alexandre De Rhodes, H. Majorica đã dạy dỗ. Là quốc âm, quốc ngữ thuở hừng đông của sách Phép Giảng Tám Ngày, của sách Thiên Chủ Khải Mông, đất lành chim đậu.

Lui vào miền đồng cói Nga Sơn, Thanh Hoá, sang làng cửa biển Ông Thánh Giuse, Kẻ Bạng, Ba Làng và xuôi về Kim Sơn, Phúc Nhạc, Phát Diệm, là được nghe cái chất giọng răng lưỡi đằng tả rõ ràng của một vùng riêng biệt đất Tràng An. Ở đấy, lung linh một cõi với quần thể nhà thờ- nhà xứ liền lạc cây dài bóng mát của Cụ Sáu Trần Lục. Của Vè Vãn, Than Mồ. Của mùa Thương Khó rộn ràng khăn áo, lễ tang.

Vào đến Nghệ Tĩnh Bình là vùng cấm của núi non Hồng Lĩnh âm u kỳ bí, nghe trong kinh kệ tiếng u buồn của hát ví, hát dặm. Người lớn, trẻ con đều biết ngắm đứng, đọc đoạn, dâng hạt. Lại ra miền ngoài của Cổ Ra, Bùi Chu, Phú Nhai, Thành Nam, Hải Phòng, cửa võng quan họ Bắc Ninh.

Hay dừng chân ở quê lúa quê chèo Thái Bình thì ngôn ngữ đã phơi mở, à ơi như điệu hát đưa tình của ruộng rẫy, của con cò bay lả bay la, bay ra cánh đồng. Vừa kéo sợi, quay tơ, vừa ngâm nga kinh kệ. Bằng cách nào đấy, trong chừng mực phải phép, khi nói ra, khi ngâm nga chữ nghĩa của Kinh Kệ cũng là một cách thể hiện thói tục, nếp sống văn hoá, làng nghề của từng vùng miền, giãi bày, hé lộ ra cho người nghe biết và hiểu mình.

3. Những quyển sách này dày cộm, cầm trĩu cả tay thằng bé. Ấy thế mà đi đâu cũng tha đi. Cứ tụng ra rả, tối ngày, sáng đêm. Thế là nhập tâm, thuộc lòng thôi. Người nhà quê bên đạo chúng tôi ngày xưa hay nhiễm cái thói quen ấy, chết không bỏ được. Nói dối phải tội, nếu có ai bảo gấp sách, khoanh tay, tôi có thể nhắm mắt, đọc một mạch từ trang đầu đến trang cuối, dễ như lấy đồ trong túi. Chuyện có thật một trăm phần trăm đấy. Chúng tôi bảo nhau thuộc nằm lòng các kinh, như thuộc ca dao, tục ngữ, phong dao ở nơi cửa miệng. Cha truyền con nối. Ông bà, cha mẹ dạy bảo bao nhiêu, được bấy nhiêu, nó ngấm cả vào trí khôn. Đến nỗi, nhất cử nhất động, cứ đọc kinh ra vanh vách. Miệng đọc, lòng suy. Nó ám vào người. Gọi ca dao là kinh và kinh là ca dao, cũng là gói ghém trong cái ý nghĩa thuần thành, nhà quê đơn giản ấy. Thế mới biết tổ tiên, cha ông mình ngày trước tài hoa thật, giỏi giang, chữ nghĩa, thi phú văn chương cũng chẳng kém cạnh với ai. Nhiều khi, nghĩ tẩn mẩn hạn hẹp, tôi cứ lấy làm ra vẻ ta đây con nhà có đạo, hơn hẳn người bên lương, đi chùa đi chiền đấy, mà kinh kệ nhà Phật cứ ê a, ậm ừ, chả ra cái thể thống gì.

Xin kể vài ba thí dụ, trong muôn một, để làm bằng. Chẳng hạn, Vãn Dâng Hoa Đức Mẹ Mân Côi. Cả nhà thờ đều tăm tắp, như đếm,như một dàn đồng ca. Kinh này diễn ra rỉ rả, phơi phới suốt tháng 5 - Tháng Hoa Đức Bà, Tháng Đức Bà - là bắt nguồn từ bản trường ca “Nghinh Hoa Tụng Kỳ Chương”, gồm 112 câu thơ lục bát.

Đang xuôi chèo mát mái với nhịp tang bồng sáu tám,đôi khi lại chen vào mấy câu thất ngôn, khúc mắc, nhưng là những bản lề, chuyển mạch rất khéo là. Được biết, cũng chỉ là một Thánh Vịnh nguyên văn bằng tiếng “nhà thầy”, tức là tiếng La Tinh. Vậy mà vào tay người Việt mình, nó đã hoá thân thành một bản” trường thiên” có đủ cả bố cục, chương hồi. Xướng đọc lên, ngâm nga lên, diễn xuất ra, có đủ cả cung giọng, hứng cảm của một bài hoan ca của đội con hoa dâng tiến trước toà. Không thiếu một sắc màu, một loại hoa nào. Bảo đấy là nhạc cảnh, là kịch bản cũng không sai. Muôn hồng nghìn tía. Này mai, sen, quỳ, lê. Này cúc, mẫu đơn. Lục bát và thất ngôn phức hợp, đan xen lẫn nhau. Rặt thấy thể loại thơ ấy trong kinh sách, thi ca nhà đạo. Tuyệt nhiên, cấm thấy ở ngoài đời. Kể cả những tác phẩm thuộc thể loại chương khúc, ca vãn rất thịnh mãn: Ngoạ Long Cương, Tư Dung Vãn của Đào Duy Từ và Ai Tư Vãn của Ngọc Hân. Khéo thật là khéo.

Vậy thì phải nói là độc quyền sáng tạo chứ còn gì? Tôi trộm nghĩ, nhà đạo mình đã chọn đi một con đường riêng, khuất nẻo mà thầm lặng, kham nhẫn. Chẳng bon chen, kèn cựa hơn thua với ai. Chỉ để làm sáng danh Chúa mà thôi. Cứ mở và đọc hàng chục, hàng trăm tác phẩm được viết theo thể Ca Vãn ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh, loạn lạc thời Trịnh Nguyễn phân tranh và những năm bách hại, cấm cách thì đủ rõ.Dễ đến vài trăm bộ sách Ca Vãn đạo trong kho tàng văn học truyền khẩu, vừa diễn ca, vừa tuồng tích.

Mới hay, người xưa theo đạo, giữ đạo và sống đạo, qua nhiều bể dâu, hệ luỵ, một phần nhờ vào những ký ức truyền khẩu, lưu hành nội bộ ấy. Là Kinh Sách và Ca Vãn. Một kho tàng bất tận.

Xin mời đọc một trích đoạn, sau đây, bất chợt trong toàn văn 112 câu thơ lục bát bài của bản kinh trường thiên mang tên “Nghinh Hoa Tụng Kỳ Chương” của Cụ Cử Thiện ở cuối thế kỷ XIX.(1) Cụ đồ nho văn hay chữ tốt, về quê ở ẩn mà làm thơ thì phải biết. Đây, ta nghe thử vài câu, nhé.

“Đền vàng quỳ trước dâng hoa
Trông lên tháp bảo thấy toà Ba Ngôi
Mười hai nhân đức gương soi
Kính dâng Đức Mẹ đời đời ngửa trông
Và” Đức Bà thờ Chúa một bề
Hoa quỳ chăm chắm hướng về thái dương
Tội nguyên không nhiễm khác thường
Hoa sen trên nước chẳng vương bùn lầm
Lòng đầy thánh sủng giáng lâm
Hoa lê tuyết đượm mùi thơm khác vời
Tuổi cao phúc đức càng đầy
Lạ lùng hoa cúc nở ngày vãn thâu
Toà cao thần thánh kính chầu
Hoa mai đỉnh núi nở đầu trăm hoa”

4. Kinh là Thơ, ta đọc thấy còn xuất hiện đều khắp ở Toàn Niên Kinh Nguyện, ở phép lần hạt Văn Côi Đức Bà. Gọi nôm na là “Phép Ngắm Rosa”. Bản Kinh này được đặt tên là “Văn Côi Thánh Nguyệt Tán Tụng Thi Ca”, cũng là tác phẩm của Cụ Cử Thiện, gồm 252 câu thơ lục bát và thất ngôn. Đại ý nói về mầu nhiệm năm sự Thương: Đức Chúa Giêsu lo buồn đồ mồ hôi máu mình trong vườn Giệt:

“Sự Vui qua, sự sầu lại kế
Lòng Đức Bà như bể dạt dào
Khi thấy Con chịu khốn khó bao
Thì Người cũng phải đau đớn hết
Chúa vào cầu nguyện trong Vườn Giệt
Thấy tội loài người, lòng thảm thiết
Máu trộn mồ hôi đổ toá ra
Phó mình vào nộp toà phán xét
Lạy ơn Đức Mẹ nhân thay
Xin vì sự nhiệm mầu này thẩm thương
Cho con được sức vững vàng
Chịu nhiều sự khó Chúa thường định cho”

(Văn Côi Thánh Nguyệt Tán Tụng Thi Ca, câu 97-108).

Đến Thánh Mẫu Thi Kinh thì không còn nói xa nói gần gì nữa. Toàn là thơ và thơ. Đây đích thị là một tác phẩm trường thiên “diễn ca Kinh Cầu Đức Bà”. Thơ lục bát ở đây nghe đậm chất làng mạc, đồng bái, ao chuôm của Cổ Ra, Phú Nhai, Kẻ Sặt, Tiền Hải, Thuỵ Anh, Cao Mộc, Thái Bình. Nó thong dong, nhàn hạ. Nó đủng đỉnh tay chèo tay lái, y như kẻ nhàn du, vãn cảnh thiên nhiên. Dòng chảy lục bát của tác giả khiến chúng ta liên tưởng đến một trường hợp hoàn toàn sáng tạo, chuyên chở tâm tình Việt Nam:

“Ba Ngôi cùng một Chúa Trời
Xin thương phù hộ chúng tôi mọi đàng
Maria Thánh Nữ Vương
Trước toà, xin rủ lòng thương thay lời…”
“Đức Bà như thể hoa thơm
Lạ lùng mọi vẻ dịu hơn mọi mùi
Đức Bà như thể lâu đài
Vua Đa vít thuở trị đời lập ra
Đức Bà như thể tháp ngà
Rất là châu báu, rất là cao sang
Đức Bà như thể đền vàng
Vững bền chói lọi, vẻ vang mọi bề”

-“Con trông Mẹ có phép nhiều
Muôn vàn thần thánh cũng đều ngửa trông
Chúng con còn chốn long đong
Như người vượt biển mênh mông giữa vời
Mẹ như sao ngự giữa giời
Chính bên phương Bắc, có ngôi sao chầu.”

5. Chẳng hiểu sao. Cứ mỗi lần khi nghe, khi xướng, đọc hoặc ngẫm ngợi những ngôn từ trong kinh sách, hoặc mỗi khi đắm mình vào khói hương nghi lễ tế tự của mỗi tín ngưỡng, mỗi tôn giáo nơi cung thánh, nhà thờ và đền chùa là y như tôi có cảm giác đang thả hồn mình trôi đi miệt mài đến vô thức trong dòng chảy của thi ca. Kinh và Thơ. Thơ và Kinh. Không còn biên cương nào cả. Chúng lẫn vào nhau.

Chúng quyện lấy nhau. Sôi tràn. Khấp khởi. Bồi hồi. Tê dại. Tôi như kẻ xuất thế, nhập đồng, mộng du. Bằng đôi cánh bay bồng tuyệt vời thăng hoa của từng câu chữ, từng âm sắc, từng thanh điệu, từng tiết nhịp, từng hình tượng và từng ý tứ ẩn dụ. Thơ và Kinh dìu dẫn tôi gặp gỡ vô biên, như được khải thị, nhập thần. Để rồi, Kinh và Thơ ấy lại đưa tôi về trần gian, với hệ luỵ, vô thường, mong manh, còn mất, hư huyền.Ta bỗng hiểu ra thế nào là cảm xúc ngất ngây cái giây phút thầy trò Đường Tăng thấy hoa ưu đàm phơi mở trên hành trình sang Tây Trúc thỉnh Kinh. Đấy hẳn cũng là lúc nhà thơ nòi tình lãng mạn Chu Mạnh Trinh (1862-1905) lạc vào thế giới bến giác bờ mê của cảnh chùa Hương Sơn:

“Xao xác rừng mai, chim cúng trái
Lửng lơ khe yến, cá nghe kinh
Thoảng bên tai, một tiếng chày kình
Khách tang hải giật mình trong giấc mộng”

(Chu Mạnh Trinh. Hương Sơn Phong Cảnh)

Hình như phải có ngần ấy thuộc tính, phải hội đủ bằng ấy thứ biểu tượng, bằng ấy cách diễn cảm của thi ca thì tín đồ, chúng sinh mới thoát xác để cảm nghiệm được thế giới uyên áo, thần thiêng của Kinh Thánh Công Giáo, của Tam Tạng Phật giáo, của Coran Hồi giáo hoặc của Mật Tông trên ngọn đỉnh trời Hy Mã. Rimbaud (1854-1891) bảo, thi sĩ là kẻ - qua ngôn ngữ - nghe thấy thứ âm thanh mà tai người không nghe được; hắn trông rất rõ cái mà mắt phàm của ta không nom thấy. Hắn chính là “tên ăn cắp lửa - voleur de feu” trong tay thần linh để thắp sáng, soi đường cho thiên hạ.

Với Kinh Thánh, không nghi ngờ gì nữa, là một “bản trường ca, một thi thiên bất tuyệt” đẫm chất thơ. Có ai kia đã dám quả quyết, người không đọc, không mê Kinh Thánh thì không làm thơ được và chưa biết thế nào là cầu nguyện. Nơi ấy là miếu nguyệt, vườn sương, khi hoa nở, lúc trăng lên. Bồ câu bé nhỏ của ta ơi,miệng môi em thơm tho nồng nàn sữa và mật ong khi hát khúc Diễm Tình Ca bên kia bờ Cựu Ước. Nơi ấy, vườn xum xuê rợp bóng hào quang Thánh Kinh. Tiến sĩ Augustino (354-430), vị thánh của đầu kỷ nguyên Kyto giáo đã dấn bước thật sâu vào thăm thẳm nội tâm con người. Bằng kiệt tác Confessions - Tự Thuật (397), qua Grande Profundus Homo, thánh nhân đã mở toang cánh cửa nội tâm để nhìn thấu suốt bên kia những biến động của bản ngã người. Bao thế hệ tài năng, sau đấy, đã nương theo lộ trình ấy: Từ Pétrarque với De Vita Solitaria đến J.J. Rousseau, A. Musset, A. Vigny, V. Hugo, L. Tolstoi…

Là thi sĩ, nói như người La Mã là “Nascitur Poeta”, nhưng “Fit orator” thi giả tự nhiên sinh, văn giả tập nhi thành. Đến nay, đã cuối vòng đời - giữa lô xô những nhiễu nhương, phồn tạp - tôi vẫn thấy trong tận đáy lòng mình vang âm cái chùm cảm giác mê mẩn, phiêu linh của câu kinh câu hạt thuở nào. Bởi “kinh hạt toàn là thơ”, mặc ai muốn đọc, xướng, ngâm hay hát. Mỗi cách thể hiện của từng mùa, của từng vùng miền về cung giọng, tiết tấu và diễn đạt khác nhau. Thế mới hiểu vì sao, nhà thờ, chùa chiền cứ vang rền nền nảy, cứ nghi ngút khói hương, cứ ngây ngất chói chan hoa đèn. Và như thế mới hiểu vì sao, đến tuổi xế chiều, bá tánh thập phương và con chiên bổn đạo, bỗng đâm ra quyến luyến nhà thờ, cảnh chùa, đền đài, miếu mạo nhiều hơn, sâu đậm hơn lúc còn trẻ. Khi sống đã vậy. Huống chi lúc nhắm mắt xuôi tay. Thậm chí, chỉ còn là nắm tro cốt phù du, cũng ân cần dặn dò con cháu, trăn trối xin gửi vào nhà chờ Phục Sinh, cửa Phật để được nghe tiếng kinh tiếng kệ. “Sống Tết, chết giỗ”; “Sống dầu đèn, chết kèn trống”.

Hai khái niệm độc lập. Hai cõi rất thơm tho và thiêng thánh. Ở những cảnh vực không có nơi, có chốn cụ thể vật chất. Hình như chẳng có liên hệ, gần gũi, dính dấp, ràng buộc gì nhau. Đấy là chuyện nói theo sách vở, lý thuyết. Trong thực tế và lịch sử, lịch sử có chứng cứ rõ ràng, suốt từ khi đạo Chúa được gieo vãi trên mảnh đất này từ 1553. Ngay khi mở miệng đọc những câu kinh, lời nguyện cầu còn thô mộc, khó nghe, khó hiểu nhất của chữ Quốc Ngữ mới hình thành (1651) ở Phép Giảng Tám Ngày của A. De Rhodes; ở Thiên Chủ Khải Mông của H. Majorica; ở Tại Thiên Kinh (Kinh Lạy Cha); ở Cung Hỷ Maria (Kinh Kính Mừng); ở những Kinh nguyện nửa Hán, nửa Nôm và nửa phương Tây sau này thời thầy cả Philiphee Bỉnh, Pigeau de Béhaine…. Có thể đã nhận ra cái nguyên lý cốt lõi: Kinh và Thơ nương vào nhau, lồng ghép với nhau rất chặt chẽ. Thậm chí, khó có thể tách rời. Ngay từ bản chất của việc đọc kinh, nếu chỉ thuần là chuỗi chữ chồng xếp, nối tiếp vào nhau, mà không có chất dính là vần điệu nhịp nhàng của thi ca, là bổng trầm của bằng trắc thì chỉ là “đọc suông recto tono” chẳng có gì hứng thú, thâm trầm. Kinh là thơ và thơ là kinh. Nghĩa là cái nọ chạm vào, thu hút cái kia. Khi đọc kinh, người ta ngâm nga theo nhịp điệu trầm bổng, thưa mau, nhanh chậm của thơ. Thơ quy định lên xuống, thể điệu, niêm luật bằng trắc của thơ. Và xướng kinh, người ta đã ít nhiều luyến láy, ngẫm ngợi dài vắn theo cung giọng nhịp nhàng của một câu hay một thể loại thơ. Nói tóm lại, có một thực tế: kinh sách lễ nhạc của ta đã được biên tập theo một lề lối rất giáo khoa của trường lớp hẳn hoi, nghĩa là có phương pháp, có cú pháp, có niêm luật của thi ca: từ tứ tự (tế, cáo, chiều, biểu) đến ngũ ngôn cổ phong; từ lục bát truyền thống đến lục ngôn phức hợp; từ song thất lục bát đến thất ngôn; từ văn khấn đến phú, văn tế, hát nói, trường đoản cú và trường ca…

Xin mượn nhận định sau đây của Linh mục Leopold Michel Cadiere (1869-1955)(2), một nhà Việt Nam học để đúc kết: “Việt Nam là một dân tộc mà ở tất cả các tầng bậc xã hội, tình cảm tôn giáo thể hiện một cách mạnh mẽ, như chế ngự trọn vẹn đời sống. Nó bao trùm lên tất cả sinh hoạt hằng ngày.Tôn giáo chiếm hữu lấy họ ngay từ khi mở mắt chào đời, dẫn dắt họ đi suốt đường đời cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay… Dân tộc này một dân tộc hết sức sùng đạo… Người ta diễn cảm lời cầu kinh của mình thành những ca vãn, có kèm theo âm nhạc và nhảy múa.”

(Triết Lý Dân Gian. Vũ Trụ Luận. Tạp Chí Anthropos, 1907-1908)(2)

6. Theo tìm hiểu, nghiên cứu và trải nghiệm của riêng tôi thì toàn bộ kinh sách lễ nhạc (KSLN) Công Giáo Việt Nam, từ khởi thuỷ (1553) đến nay - trải qua H. Majorica (1591-1656), A.de Rhodes (1593-1660), Philiphe Bỉnh (1759-1833) và kinh sách từ sau các Công đồng đều có những đặc tính chung: chuyển dịch, mô phỏng hoặc được biên tập từ nguồn ngoại văn: La Tinh, Bồ, Pháp, Tây Ban Nha, Italia sang Hán, Nôm, rồi Quốc ngữ và dễ đọc, dễ thuộc như thơ. Mãi tới 1924, 10 linh mục đại diện toàn cõi Đông Dương: Việt Nam, Thái Lan, Penang và Cam bốt nhóm họp tại Toà Khâm sứ Huế để “cùng nhau sửa kinh hôm mai cho trong ngoài nhứt thể”(3). Gọi đấy là Hội Đồng Kinh đầu tiên, hiểu như là Uỷ Ban Phụng Tự ngày nay. Từ đấy, các kinh tập hợp lại, in thành sách kinh của riêng mỗi địa phận hoặc sách kinh chung của các địa phận: Thánh Giáo Kinh Nguyện của Phát Diệm, Hà Nội, Thanh Hoá, Hưng Hoá; Mục Lục, Mục Lục Nhựt Khoá của Vinh, Nam Kỳ, Trung Kỳ và của Hải Phòng, Bùi Chu, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Thái Bình là sách Toàn Niên Kinh Nguyện.

Đọc và nghe hầu hết các kinh của các giáo phận, ta thấy chữ nghĩa, cung điệu bổng trầm du dương, đối đăng, có vần có điệu có khác nhau đôi chút, nhưng về cơ bản, vẫn là thơ, có chất thơ, là những câu thơ, áng thơ. Tôi đã đọc thấy thơ bàng bạc trong các câu xướng đáp đầu và cuối mỗi khi đọc kinh, ngay trong từng câu chữ của ngôn ngữ kinh nguyện thường nhật. Trước hết là trường hợp của các Kinh chiều hôm ban sáng, trong các sách kinh thường là giống nhau.

- khi làm dấu thánh giá:
“lạy Chúa chúng con, vì dấu thánh giá
xin chữa chúng con cho khỏi kẻ thù
nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”

- Kinh nguyện Chúa Thánh Thần:
“Chúng tôi lạy ơn Đức Chúa Thánh Thần
Thiêng liêng, sáng láng vô cùng
Chúng tôi xin Đức Chúa Thánh Thần
Xuống đầy lòng chúng tôi là kẻ tin cậy Đức Chúa Trời
Và đốt lửa kính mến trong lòng chúng tôi”.

- Kinh Truyền Tin:
“Đức Chúa Trời sai Thánh Thiên Thần
Truyền Tin cho Rất thánh Đức Bà Maria
Cho chúng con ngày sau khi sống lại
Được lên nơi vinh hiển, vì công nghiệp Chúa…”

- Kinh Nữ Vương Thiên Đàng:
“Lạy Nữ Vương Thiên Đàng hãy vui mừng
Vì Đấng Mẹ đã cưu mang trong lòng…”

- Kinh Sấp mình:
“Con sấp mình xuống trước mặt Chúa con
Con tin thật Chúa ở khắp mọi nơi
Thông biết mọi sự hằng xem thấy con…”

- Kinh Sáng Soi:
“Cho chúng con được biết việc phải làm…
Từ khởi sự cho đến hoàn thành…”

- Kinh Tin, Cậy, Mến:
“Tôi tin thật có một Đức Chúa Trời”
“Lạy Chúa tôi, tôi trông cậy vững vàng”
“Tôi kính mến Chúa hết lòng hết sức…”

- Kinh Thờ Lạy:
“Lạy Chúa con, con là vật phàm hèn
Cùng là không trước mặt Chúa
Con hết lòng thờ lạy và nhận thật
Chúa là đầu cội rễ mọi sự.”

- Kinh Ăn Năn Tội.
“Chúa là đấng trọn tốt trọn lành vô cùng
Chúa đã dựng nên con và cho Con Chúa ra đời
Chịu nạn, chịu chết vì con
Thì con lo buồn đau đớn cùng chê ghét…
Con dốc lòng chừa cải và nhờ ơn Chúa
Thì con sẽ lánh xa dịp tội.”

- Kinh Cáo Mình:
“Tôi cáo mình cùng Đức Chúa Trời
Là Cha phép tắc vô cùng dựng nên trời đất
Rất thánh Đức Bà Maria trọn đời đồng trinh…
Lòng động, lòng lo, miệng nói, mình làm
Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng”

- Các Kinh Nguyện trong thánh lễ:
“Vinh danh Chúa trên các tầng trời
Và bình an dưới thế cho người thiện tâm
“Tôi tin kính Đức Chúa Trời là Cha phép tắc vô cùng
Tôi tinh kính Đức Chúa Giêsu là Con Một Đức Chúa Cha
Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần mà Người xuống thai
Sinh bởi Bà Maria đồng trinh
Chịu nạn thời quan Phong xi ô Phi la tô
Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần
Tôi tin có Hội Thánh hằng có ở khắp thế này”

-“Nhờ Người mà muôn vật được tạo thành.
Và Người sẽ lại đến trong vinh quang”
“ Bình an của Chúa hằng ở cùng anh em.
Chiên Thiên Chúa, đấng xoá tội trần gian
Xin ban bình an cho chúng con”

-“Con chẳng đáng Chúa ngự vào nhà con
Nhưng Chúa phán một lời thì con lành mạnh”

- Trong các Kinh chiều hôm ban sáng:

-“Đạo Đức Chúa Trời có mười điều răn
Thứ nhất, kính mến Đức Chúa Trời trên hết mọi sự
Sau lại yêu người như mình ta vậy”.

-“Chớ làm việc xác ngày Chủ nhật
Xưng tội trong một năm ít là một lần
Chịu mình thánh Đức Chúa Giêsu trong mùa Phục Sinh”

- “Thương người có mười bốn mối
Thứ nhất cho kẻ đói ăn, thứ hai cho kẻ khát uống

- “Thương linh hồn bảy mối:
Thứ nhất, lấy lời lành mà khuyên người
Thứ hai, mở dậy kẻ mê muội
Thứ ba, yên ủi kẻ âu lo…

- Kinh Nghĩa Đức Tin: đọc mỗi sáng Chủ nhật:
“Ngày Chủ nhật hôm nay
Chúng con họp nhau đây
Kính lạy thờ phượng Chúa …
Nên chúng con cả lòng tin vững vàng
Mọi điều đạo thánh Chúa truyền dạy
Những ơn cần kíp cho được rỗi linh hồn
Ai chẳng thông công cùng Hội Thánh ấy
Thì chẳng được rỗi linh hồn
Mà linh hồn là giống thiêng liêng chẳng hề chết được
Kẻ lành lên thiên đàng hưởng phúc đời đời
Kẻ dữ sa hoả ngục chịu phạt vô cùng…
Phải sợ hãi và trốn lánh các tội lỗi
Hằng phải ân cần lo lắng và năng chịu các phép bí tích…
Được hưởng phucx thanh nhàn đời đời kiếp kiếp. Amen”

- Kinh Lạy Cha:
“lạy Cha chúng tôi ở trên trời
Chúng tôi nguyện danh Cha cả sáng
Vâng ý Cha dưới đất bằng trên trời
Cho chúng tôi rày hàng ngày dùng đủ
Lại chớ để chúng tôi sa chước cám dỗ
Bèn chữa chúng tôi cho khỏi sự dữ”

- Kinh Kính Mừng:
“Kính mừng Maria đầy ơn phúc…
Bà có phúc lạ hơn mọi người nữ
Và Giêsu Con lòng Bà gồm phúc lạ

- Kinh Kính mừng Vàng: được Đức Giám Mục Dom. Hồ Ngọc Cẩn chuyển dịch từ Kinh Kính Mừng của thánh nữ Gertrude:
“Kính mừng Maria
Mẹ như hoa huệ thanh bạch tốt tươi
Là hoa huệ của Chúa Ba Ngôi hằng ngời sáng
Thánh Maria Mẹ như hoa hồng chói lói
Nở trong vườn diệu quang trên trời
Ôi bởi hoa này mà Vua Thiên quốc khứng sinh ra
Bởi dòng sữa đồng trinh Mẹ
Người đã vui lòng bú mớm
Xin Mẹ cứu giúp con là kẻ tội lỗi
Khi nay và trong giờ lâm tử, amen.”

- Kinh lạy Thánh Mẫu:
“Lạy Thánh Mẫu Maria, Mẹ rất nhân từ
Xin hãy nhớ xưa nay chưa từng nghe
Xin chữa chúng tôi khỏi tay kẻ dữ
Ghé mắt trông xem trong thì lâm tử.”

-Kinh Lạy Nữ Vương:
Thân lạy Mẹ, chúng tôi con cháu Eva
Ở chốn khách đày, kêu đến cùng Bà
Ở nơi khóc lóc than thở kêu xin Bà thương
Hỡi ôi, Bà là Chúa bầu chúng tôi
Xin ghé mắt thương xem chúng tôi
Ôi khoan thay, dịu thay, Thánh Maria
Trọn đời đồng trinh, amen.”

- Kinh Hãy Nhớ:
“Lạy Thánh Nữ Đồng Trinh Maria là Mẹ rất nhân từ
Xin hãy nhớ xưa nay chưa từng nghe có người nào
Xin Đức Mẹ đoái đến con là kẻ tội lỗi
Một rủ lòng thương và nhậm lời con cùng.”

- Kinh Phó Dâng:
“Con xin phó dâng linh hồn và xác con
Chúa đã phù hộ con ban ngày thì xin gìn giữ ban đêm.
Kẻo sa phạm tội gì mất lòng Chúa”

- Kinh Cám ơn:
“Tôi cám ơn ĐCT là Chúa lòng lành vô cùng
Chẳng bỏ tôi, chẳng để tôi không đời đời
Mà lại sinh ra tôi, cho tôi được làm người
Hằng gìn giữ tôi, hằng che chở tôi
Lại cho Ngôi Hai xuống thế làm người
Chuộc tội chịu chết trên cây thánh giá
Lại cho tôi được đạo thánh Đức Chúa Trời
Cùng chịu nhiều ơn nhiều phép
Kẻo phải chết tươi ăn năn tội chẳng kịp…
Chớ gì sống chết, tôi được giữ một lòng
Kính mến Chúa tôi trên hết mọi sự…”

- Kinh Vực sâu:
“Tôi ở dưới vực sâu kêu lên Chúa tôi
Hãy lắng nghe tiếng tôi cầu xin
Nếu Chúa chấp tội, nào ai rỗi được…
Đêm ngày hãy trông cậy Người cho liên
Vì Người rất nhân lành hay thương vô cùng
Tha hết mọi tội lỗi kẻ làm dân Người thay thảy…”
Ở Thánh Giáo Kinh Nguyện, ngôn ngữ Kinh sáng láng và đằng tả, minh triết hơn.

- Kinh Kính Thánh Giá:
“Lạy dấu thánh giá +
Tôi kính thánh giá+
Cây thánh giá là gươm là giáo
Cây thánh giá là tàu vượt sang khỏi biển
Cây thánh giá là chìa khoá mở cửa thiên đàng”

- Kinh cầu bằng an:
“Xin ban bằng yên trong đời chúng tôi
Chẳng ai cứu giúp, bênh vực chúng tôi
Cho đền đài Chúa tôi được dư của lành…
Chúng tôi sẽ hưởng bát tiết yên hàn
Lòng chúng tôi mới dễ chiều về đàng lành
Mà giữ cho nên các điều Chúa tôi răn dạy”

- Kinh bảo đàng:
“Lạy Đức Chúa Giêsu là Chúa thiên đàng
Trên chốn mọi sự vui vẻ đời đời
Linh hồn tiên nhân là gương thiên hạ
Kẻ đi trước bảo kẻ còn ở lại
Trái xanh, trái chín cũng một chúa cây
Chớ yêu xác là giống hèn
Mà bỏ linh hồn là của trọng
Phải tìm nơi nào lành mà ở được đời đời.”

- Kinh Cầu Hồn:
“Lạy Chúa tôi ơi
Chúa đã phán lời:
Tao là Chúa cả
Mọi sự, mọi loài
Kẻ sống ở đời
Lại cùng kẻ chết
Chúng tôi đã biết
Cha mẹ chúng tôi
Với lại những người
Họ hàng con cháu
Ông bà ruột máu
Tình nghĩa vợ con
Cha mẹ phần hồn
Ân tình phần xác
Rầy đang khoải khắc
Trong lửa công bằng
Đêm ngày trông mong…”

- Kinh Lạy Chúa Ngôi Hai:
“Lạy Chúa Ngôi Hai
Chúa đã ra đời
Lập công chuộc tội
Chúa đã thương gọi
Tôi được đạo lành
Chúa lại thương tình
Xác thịt hèn hạ
Hằng ngày sa ngã
Phạm tội như mưa
Chúa xuống ga- sa
Hộ phù sau trước
Để cho tôi được
Giữ đạo hẳn hoi
Khốn nạn thân tôi
Vì lòng bội bạc…”

- Kinh Nữ Vương gia đình:
“Lạy Nữ Vương gia đình
Mẹ ở đây với chúng con
Vui buồn, sướng khổ Mẹ con cùng nhau chia sẻ…
Xa Mẹ chúng con biết cậy trông ai
Đời chúng con gian nan khổ sở lắm
Gia đình chúng con long đong tối ngày
Nhưng có Mẹ ở bên với chúng con
Chúng con quên hết ưu phiền
Vui sống qua kiếp lưu đày
Mong ngày sau vui sướng cùng Mẹ trên thiên đàng.
Chúng con hết dạ trung thành dâng cho Mẹ…”
-Kinh Trông cậy:
“Chúng tôi trông cậy Rất Thánh Đức Mẹ Chúa Trời
Xin chớ chê, chớ bỏ chúng tôi
Trong cơn gian nan, khốn khó…”

- Kinh Vực Sâu
“Lạy Chúa, tôi ở dưới vực sâu kêu lên Chúa tôi
Hãy lắng nghe tiếng tôi cầu xin
Nếu Chúa chấp tội, nào ai rỗi được”…

- Kinh Thánh Mẫu La Vang:
“Cúi xin xuống phước hải hà
Đoái thương con cái thiết tha van nài”
Mẹ là Thánh Mẫu Chúa Trời
Cũng là Thánh Mẫu loài người chúng con…”

Trên đây là những kinh nguyện thường nhật, trong Thánh Giáo Kinh Nguyện và Toàn Niên Kinh Nguyện. Chúng tôi muốn giới thiệu với độc giả sách Mục Lục, Nhựt Khoá. Theo nghiên cứu của học giả Hoàng Xuân Việt (1928-2014), Mục Lục là quyển sách kinh được nhà in Tân Định tái bản năm 1914 tại Sài gòn. Bản in đầu tiên ở Bangkok, Thái Lan năm 1868, gọi là Mục Lục Xiêm. Sách Kinh này có nhiều chương, đoạn, trang mục thuần là văn chương thi phú, vè vãn (Hoàng Xuân Việt. Một Bức Tâm Thư Thần Học, 2009).(4) Sách Mục Lục và Nhựt Khoá, ngôn ngữ kinh là ngôn ngữ tự sự của người Trung và Nam bộ. Rất giản dị, cụ thể với những hình tượng ví von của người bình dân.

Ở đây, là lời kinh kể lể rất khúc chiết, rõ ràng. Kinh và thơ như một bản tế cáo, chiếu biểu, tấu sớ.

- Kinh Rất Thánh Trái Tim: Gọi sách Kinh Mục Lục, là một Tuyển Tập Thi Ca vì có các chương: Ca Hát Mùa Giáng Sinh, Mùa Phục Sinh. Các nhà giáo phụ Nam Kỳ Địa Phận vô cùng xởi lởi phóng bút cả thơ lẫn nhạc. Đã có một thời vang bóng của nhạc đoàn Phan Văn Minh, với Phao lô Quy, Phao lô Đạt. Ca Mừng Rất Thánh Trái Tim Đức Chúa Giêsu và Rất Thánh Đức Bà Maria năm 1924 của nhà in Tân Định là tác phẩm mượn lời Kinh từ trong sách Mục Lục. Ta đọc và nghe một ca khúc ấy:

“Nửa đêm mầng Chúa ra đời
Bức khăn sạch vấn để nơi hang lừa
Cỏ rơm trải lót bơ thờ
Mượn ấm bò lừa quỳ thở dưng hơi
Kiểng tinh soi sáng thâu đêm
Chói lói giữa trời nhỏ xuống Bê Linh
Thiên thần chín đấng chầu quanh
Tấu nhạc rập ràng mừng hát xướng ca…”
- Cứu Thế toà trung:
“Ớ máng cỏ
Quới hơn bệ ngọc
Báu hơn lầu vàng
Vì Chúa Trời sanh xuống hôm nay
Ớ máng cỏ
Hơn các tầng trời
Rộng cao mấy trượng…”

- Ớ Chúa Hài Đồng:
“Ớ Chúa Hài Đồng, giáng sinh Cứu thế
Nửa đêm giờ tý, Chúa mới hiện điềm
Mẹ trải khăn dài, vấn Con bồng lấy
Đức Mẹ khi ấy thảm thiết thương thay”
- Hỡi mục đồng:
“Hỡi mục đồng, hỡi mục đồng
Nghe ta bảo tin lành chớ sợ
Cho bay xem sự lạ đã trông
Qua hang đá, ngả Bê Lem…”

Ngoài ra, sách Mục Lục đã dành ra các Chương riêng về các chủ đề khác nhau. Dĩ nhiên, chương nào cũng là ca vãn và thi phú.

- Thẩm Phán Kinh (trang 250-253).
- Thánh Giá Kinh (254-256).
- Thánh Mẫu Thương Khó Kinh (257-260).
- Đệ nhất thiên về mùa Giáng Sinh:
- Cứu Thế Thánh Đản (325-327).
-Cứu Thế Toà Trung (328-329).
-Ca Hát mùa Chay (357-390).
- Ca Hát mùa Phục Sinh (396-440).
-Ca Hát Mình Thánh (440-442).
- Ca Hát về Đức Bà (445-474).
- Thánh Mẫu thống khổ kinh.
- Ca Hát Lễ Đèn.
- Ca Hát về Chư Thánh- Các linh hồn (474-496).

- Ca Hát Lễ Tro.
“Ớ các giáo nhơn dân trong bầu thế giái
Hỡi người giáo hữu ở khắp bốn phương
Hãy đem lòng tôn kính mến thương
Mà thờ phượng Trái Tim quới trọng
Hãy cầm trí suy nghĩ, ngưỡng vọng…”
Trái Tim này rất trọng hiển vang
Là toà vàng Chúa ngự cao sang
Là chốn thánh dân nguy an ẩn….

- Thánh giá kinh:
Ớ ngọn cờ rực rỡ chói loà
Vua trời đất kéo lên làm lịnh
Là ý nhiệm thẳm sâu cao trọng
Thánh giá bày tỏ trước mặt ta
Đấng tạo sanh liều mình chịu nạn
Chết trên Thánh Giá rất thiết tha…

Đã có một thời chưa xa. Đến nhà thờ, ta được nghe một chuyển đổi giao mùa nào đấy giữa Tây và Đông, giữa Roma và Việt Nam rất đề huề, êm ái:

“Các thầy đọc tiếng La Tinh
Các cô con gái thưa kinh dịu dàng”

Khi nói đến “các cô con gái thưa kinh dịu dàng” ắt là đã nói đến thứ ngôn ngữ mẹ đẻ Việt Nam có vần điệu đấy. Cái tài hoa và khôn khéo của cha ông ta trong quá trình chuyển dịch - biên soạn kinh hạt thật đáng khâm phục, tâm phục. Có thần học. Có tín lý. Có triết học. Lại vận dụng được cả ngôn ngữ trên cơ sở văn chương, học thuật Hán Nôm và luật lệ thi phú nữa. Mùa nào, kinh nguyện và cung điệu ấy. Từ “tấu, sớ” đến “hát xướng, vãn ca, ngâm khúc, truyện kể tự thuật”. Thật đơn giản mà tài tình. Chỉ là “truyền khẩu” mà nhập tâm, nhớ mãi, thuộc lòng. Đọc kinh, nguyện ngắm là gì, nếu không phải là sống trọn vẹn tiếng nói có vần điệu, biền ngẫu, có đối đăng và cung giọng bồng trầm đầy diễn cảm của người Việt mình. Có kinh được chuyển dịch từ La Tinh, Bồ, Pháp, Tây Ban Nha, Italia. Có kinh được cảm nghiệm và sáng tác tại chỗ. Có kinh mang tính uyên bác, cung đình. Lại có kinh hệt như cách nói, cách ví von dân dã Việt Nam. Thành thử, đọc, nghe, xướng lên, chung hay riêng, kinh ngấm sâu vào lòng, vào trí, chỉ chờ dịp là bật mở, oà vỡ trong tầng bậc ký ức, trong tận cùng tiềm thức hoặc vô thức đã tích luỹ từ mấy trăm năm qua. Kỳ diệu thay, phải có phép mầu nào thì thứ “văn nhà thờ, thơ nhà đạo” ấy mới sinh sôi nảy nở, mới “chở được đạo” đến cho hàng triệu triệu người trên mảnh đất thân yêu này. Nó cũng giải thích tại sao người mình mến mộ và mau thuộc lòng “truyện thơ Nôm”, ưa xem “tuồng chèo, cổ trang, ca kịch cải lương” hơn những loại hình kịch nói du nhập từ phương Tây. Vâng, đã có một thời, người ta ít nhiều đã yêu thích một kinh nguyện nào đấy, vì lời hay ý đẹp, vì vần điệu nhịp nhàng. Cũng có thể vì đang ở trong một khung cảnh, một kỷ niệm thánh thiêng mà phát sinh lòng cảm mến.

“Chợt nhớ, mỗi lần lên rước lễ
Tôi bâng khuâng, một thoáng em nhìn
Trời ơi, đôi mắt buồn u ẩn
Hai trái tim cùng một đức tin”
( Lời Tự Tình Của Bến Trần Gian).

Ngôn ngữ Việt, từ bản chất, đã hàm chứa cung bậc, âm nhạc. Nó mách bảo, mở lối cho người nói người nghe đi vào cái bậc tầng đa chiều, có dấu giọng bằng trắc bổng trầm, như là những nốt nhạc lên xuống, cao thấp. Tự nhiên mà như sẵn có một tổ chức, xếp đặt lớp lang, gãy gọn, xuôi chảy, nhịp nhàng. Hèn chi, ngay từ buổi đầu tiếp cận với người mình, các nhà truyền giáo Tây phương đã không giấu được cảm xúc - từ ngạc nhiên đến khâm phục- đã phải thốt lên “nghe họ nói, tôi ngỡ chim hót líu lo”. Không chỉ một mình A. De Rhodes. Trước và sau ông, đã có nhiều nhận định tương tự. Rằng “người nào có tài về âm nhạc, biết phân biệt âm sắc thì mới thấy học nổi tiếng Việt là dễ dàng. Dường như dân Việt bẩm sinh đã có một cơ thể rất hoàn thiện được điều chỉnh thật đúng là hoà hợp hoàn toàn với trí óc, buồng phổi. Phải nói, tự nhiên, người Việt đã là một nhạc sư. Họ có tài phát âm một cách nhẹ nhàng, chỉ hơi biến thanh một tí, đã ra một nghĩa khác, dường như người Việt nói là hát vậy”. Riêng A. De Rhodes lại phân tích rạch ròi, khi ông để ra cả một chương sách đề cao giá trị của tiếng Việt. Sáu thanh có thể đáp ứng 6 nốt nhạc của ta: Đồ, Re, Mi, Fa, Sol, La.

Cũng may, trời phú cho người mình cá tính ưa ca hát, ví von, ngâm vịnh. Và tiếng Việt của mình lại là một ngôn ngữ giàu âm nhạc, giàu hình tượng trong diễn đạt. Cho nên, có đọc lại Kinh Sách cũ, mới thấy việc biên soạn và tập tành của cha ông ta từ xa xưa - từ La Tinh, Hán, Nôm đến Quốc ngữ - đã khơi mạch, bắt nguồn từ vốn liếng đã chắt lọc kho tàng quý báu ấy. Từ đọc Kinh, xướng Kinh, nguyện Kinh đến vãn Kinh, hát Kinh.Từ “ cung Kinh đến cung Sách”. Từ” cung ngắm lễ, đọc Evan, đọc Sách Phần, than thánh giá, giúp bệnh nhân khi lâm mạnh” cho đến những “vè, vãn, ca, ngâm” có bài bản, chương khúc, vần điệu. Chứng cứ là “ năm 1622, bà chị của Chúa Nguyễn ở Đàng Trong đã xin chịu phép rửa. Bà thường nghe những bài hát đạo và truyện các thánh, do một con hát ở Đàng Ngoài diễn”. Và ở phủ Chúa Trịnh, theo ghi nhận của giáo sĩ A. De Rhodes, “có bà Catarina, em gái của Chúa Trịnh đã đặt thành thơ vãn tất cả lịch sử dạo Công Giáo… Chẳng những người có đạo, mà còn cả những người không có đạo cũng thích ngâm vịnh. Nhờ những thơ văn đó mà nhiều người đã trở lại đạo.”(5)

Tôi cảm tạ Chúa đã cho dân tộc Việt Nam tôi một gia tài vô cùng quý báu, là ngôn ngữ rất tuyệt vời, một thứ của báu mà Nguyễn Du (1765-1820) dệt nên 3254 câu thơ lục bát mượt mà châu ngọc là Truyện Kiều. Ngôn ngữ ấy đã là chỗ dựa vững chắc cho học giả Phạm Quỳnh (1892- 1945) quyết như một tiền đề: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, nước ta còn.” Và thiên tài Phạm Duy (1921-2013) vào bài “Tình Ca” bất hủ, qua tiếng hát vượt thời gian của đệ nhất danh ca Thái Thanh (1934-2020):

“Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Mẹ hiền ru những câu xa vời, à ơi
Tiếng ru muôn đời
Tiếng nước tôi
Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ôi…”


Chú thích:

(1) Phê rô Phạm Trạch Thiện (1818-1903) đỗ Á khoa Cử nhân khoa thi Tự Đức năm thứ 5, quê làng Cổ Ra. Tác giả của: Kinh Cao Sang diễn Nôm Kinh Cảm Tạ Niệm Từ nguyên văn chữ Hán của thầy giảng Phan chi cô Thành Phao (1640); Nghinh Hoa Tụng Kỳ Chương (Vãn Dâng Hoa); Văn Côi Thánh Nguyệt Tán Tụng Thi Ca (Phép Ngắm Rosa) và Thánh Mẫu Thi Kinh (Diễn ca Kinh Cầu Đức Bà).

(2) Linh mục L. Michel Cadière (1869-1955), một nhà nghiên cứu có thế giá về văn hoá Việt Nam, một nhà Việt Nam học có uy tín.

(3) Hội Đồng Kinh của các nước Đông Dương họp tại Toà Khâm sứ Huế từ 28.4 đến 17.5.1924 với mục đích “cùng nhau sửa Kinh hôm mai cho trong ngoài nhứt thể”. Thành phần Hội Đồng gồm có: Thầy Giuse Maria Nguyễn Văn Thích đặc cách tham gia; Cha Chabanon (Cố chính địa phận Huế); Cha Molero (Dòng Đa Minh); Cha Hergott (Cao Miên); Cha Dalaine (Vinh); Cha Bourle t(Phát Diệm); Cha Lalane (Qui Nhơn); Cha Huy (Bùi Chu); Cha JB Tòng (Sài gòn); Cha Tri ( Hưng Hoá) và Cha Simon (Xiêm).
(Theo Nam Kỳ Địa Phận số 79, 1924).

(4) Học giả Hoàng Xuân Việt.
Tên thật là Nguyễn Tùng Nhân.
-Sinh:1928. Bến Tre. Mất 2014.
Theo đánh giá của học giả Đào Duy Anh (1979) thì Hoàng Xuân Việt là một hiện tượng xuất chúng, một quái kiệt. Là một trong 4 học giả hàng đầu của Việt Nam: Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Duy Cần, Phạm Cao Tùng trong tủ sách Học Làm Người.

(5) Linh mục Nguyễn Hồng. Lịch Sử Truyền Giáo ở Việt Nam
Tập I, trang 118. Nxb Hiện Tại, Sài gòn, 1959.

 

1. Hỏa tiễn Taurus cho Ukraine ‘trong phạm vi khả thi’, Thủ tướng Merz của Đức cho biết

Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết khả năng cung cấp hỏa tiễn hành trình Taurus cho Ukraine hoàn toàn là khả thi.

“Tất nhiên, điều đó hoàn toàn có thể”, Merz trả lời trên kênh truyền hình ZDF khi được hỏi về khả năng giao hỏa tiễn tầm xa Taurus cho Kyiv.

Tuy nhiên, thủ tướng nhấn mạnh rằng việc sử dụng hỏa tiễn sẽ đòi hỏi thời gian huấn luyện kéo dài, có khả năng mất “vài tháng huấn luyện cho binh lính ở Ukraine”.

Những bình luận này được đưa ra sau khi Thủ tướng Merz tiếp đón Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại Berlin vào ngày 28 tháng 5. Trong chuyến thăm, chính phủ Đức đã công bố khoản viện trợ quân sự mới trị giá 5 tỷ euro, hay 5,6 tỷ đô la, và hỗ trợ tài chính cho chương trình hỏa tiễn tầm xa của Ukraine.

Thủ tướng Merz không đưa ra thông báo mới nào về lịch trình chuyển giao hỏa tiễn Taurus. Chuyến thăm của Tổng thống Zelenskiy đi kèm với những suy đoán mới về khả năng đảo ngược chính sách của cựu Thủ tướng Olaf Scholz, vì Thủ tướng Merz tuyên bố đầu tuần này rằng Đức và các đối tác phương Tây khác đã dỡ bỏ mọi hạn chế về tầm bắn đối với vũ khí cung cấp cho Kyiv.

Phát biểu với ZDF, Merz cho biết việc giao hàng trong vòng sáu tháng hoặc một năm sẽ không có tác dụng gì với Ukraine hiện nay, đó là lý do tại sao Berlin đang tập trung vào việc cải thiện vị thế quân sự hiện tại của Ukraine.

Trước khi trở thành thủ tướng, Merz, người được bầu cho liên minh bảo thủ CDU/CSU, đã ra hiệu rằng ông sẽ hủy bỏ lệnh cấm chuyển giao Taurus cho Ukraine của người tiền nhiệm, đảng viên Dân chủ Xã hội Olaf Scholz.

Taurus là hỏa tiễn hành trình mạnh mẽ có khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách 500 km, hay 300 dặm, xa hơn khả năng tầm xa mà Ukraine nhận được từ các đối tác khác.

Ukraine đã sử dụng ATACMS do Hoa Kỳ sản xuất trong hơn một năm và Storm Shadow/SCALP do Anh-Pháp sản xuất trong hơn hai năm, ban đầu chỉ được phép điều động chúng chống lại các mục tiêu của Nga trên lãnh thổ Ukraine.

Phải đến cuối năm 2024, chính quyền Tổng thống Biden và các đồng minh khác mới nới lỏng các hạn chế, cho phép Ukraine sử dụng hỏa tiễn tầm xa nhằm vào các mục tiêu quân sự của Nga trên lãnh thổ Nga.

Về phạm vi, tốc độ và tải trọng, Taurus rất giống với Storm Shadow, được sản xuất bởi nhà sản xuất Taurus, chi nhánh của MBDA tại Pháp. Điểm khác biệt chính của Taurus là ở thiết kế đầu đạn thực tế — Taurus có thể được lập trình để phát nổ sau khi bắn trúng mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như hầm trú ẩn kiên cố.

[Politico: Taurus missiles for Ukraine 'within the realm of possibility,' Germany's Merz says]

2. Trung Quốc học được bài học mới từ cuộc chiến Nga-Ukraine: Báo cáo

Theo một nhóm nghiên cứu của Hoa Kỳ, Trung Quốc đang lợi dụng cuộc chiến tranh Nga-Ukraine để chuẩn bị cho một cuộc xung đột tiềm tàng trong tương lai bằng cách rút ra bài học từ cuộc xung đột kéo dài ba năm đang diễn ra.

Trong khi Trung Quốc tuyên bố trung lập trong cuộc chiến của Mạc Tư Khoa với Kyiv, cường quốc Đông Á này đang cung cấp hỗ trợ ngoại giao cho đồng minh của mình, là Putin. Bắc Kinh cũng đã trình bày một kế hoạch 12 điểm và đề xuất bốn nguyên tắc để đạt được hòa bình.

Ukraine và các đồng minh phương Tây từ lâu đã cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ Nga trong chiến tranh, bao gồm cả việc xuất khẩu công nghệ sử dụng kép. Tuần này, Bắc Kinh đã phủ nhận tuyên bố của Ukraine rằng họ đang cung cấp cho Nga “vũ khí sát thương”, khẳng định rằng họ kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng sử dụng kép.

Trong báo cáo của RAND có tựa đề “Những bài học của Trung Quốc từ cuộc chiến Nga-Ukraine”, nhà khoa học chính trị Howard Wang và trợ lý nghiên cứu Brett Zakheim đã viết rằng cả Đảng Cộng sản Trung Quốc, và Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, gọi tắt là PLA đều đã có “những nỗ lực đáng kể” để nghiên cứu cuộc xung đột và rút ra bài học cho chính sách của Trung Quốc.

Báo cáo nghiên cứu - được công bố vào ngày 22 tháng 5 - lưu ý rằng các nhà phân tích của Đảng Cộng sản Trung Quốc tin rằng Washington “tạo ra các cuộc khủng hoảng để biện minh cho các liên minh, chứ không phải vì các đồng minh của họ chia sẻ lợi ích hoặc giá trị”.

“Theo đó, các nhà phân tích của Đảng Cộng sản Trung Quốc coi những liên minh này là dễ bị tổn thương và đánh giá rằng Trung Quốc có cơ hội sử dụng thông tin sai lệch để làm suy yếu các liên minh của Hoa Kỳ”, các tác giả cho biết. Chính phủ Hoa Kỳ trước đây đã cáo buộc Trung Quốc tiến hành một chiến dịch thông tin sai lệch liên quan đến cuộc chiến.

Đối với quân đội Trung Quốc, vốn đang được hiện đại hóa để trở thành lực lượng “đẳng cấp thế giới”, các nhà nghiên cứu PLA đánh giá rằng nền tảng công nghiệp quốc phòng của Mỹ không thể duy trì một cuộc chiến kéo dài và biên độ vượt trội về công nghệ của Mỹ sẽ giảm dần khi xung đột kéo dài.

Trung Quốc tin rằng hệ thống huy động quốc phòng của mình sẽ mang lại lợi thế trong một cuộc xung đột kéo dài, báo cáo cho biết. Trung Quốc, quốc gia có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới tính theo số lượng tàu, vận hành 35 xưởng đóng tàu liên kết với PLA, so với chỉ bốn xưởng đóng tàu công cộng của Hải quân Hoa Kỳ.

Báo cáo cũng tuyên bố rằng Trung Quốc đang định nghĩa lại chiến tranh hỗn hợp - sự kết hợp giữa các hành động quân sự và phi quân sự - sau khi quan sát cách Nga đánh giá quá cao khả năng ngăn chặn leo thang quân sự thông qua các công cụ phi quân sự, dẫn đến “kết quả thảm khốc trên chiến trường”.

Với sự thất bại của Nga, báo cáo kết luận, PLA có thể ngày càng nghi ngờ rằng họ có thể ngăn chặn sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc bùng nổ thành xung đột. Báo cáo nói thêm rằng PLA đang chuyển sang một “tầm nhìn mới về chiến tranh” - một tầm nhìn cam chịu chiến đấu trong một cuộc xung đột tốn kém, kéo dài, thay vì chủ yếu dựa vào việc buộc đối phương đầu hàng với việc sử dụng vũ lực tối thiểu.

[Newsweek: China Learns New Lessons From Russia-Ukraine War: Report]

3. Kellogg cho biết việc mở rộng NATO là mối quan tâm chính đáng đối với Putin

Đặc phái viên Keith Kellogg của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết trong một cuộc phỏng vấn với ABC News vào ngày 29 tháng 5 rằng việc NATO mở rộng về phía đông là mối quan ngại “chính đáng” đối với Putin.

Reuters đưa tin đầu tuần này rằng, như một trong những điều kiện để chấm dứt cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine, Putin yêu cầu NATO phải đưa ra cam kết bằng văn bản về việc không chấp nhận thêm thành viên Đông Âu, điều này sẽ ngăn cản Ukraine, Georgia và Moldova gia nhập.

Mạc Tư Khoa tuyên bố rằng tham vọng gia nhập NATO của Ukraine là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến cuộc xâm lược của họ. Sự xâm lược của Nga đối với Ukraine bắt đầu vào năm 2014 với việc sáp nhập Crimea và cuộc chiến ở Donbas, thời điểm mà Kyiv có rất ít triển vọng gia nhập liên minh trong tương lai gần.

Khi được hỏi liệu Tổng thống Trump có cam kết dừng mở rộng NATO hay không, Kellogg trả lời rằng “đó là mối quan ngại chính đáng”.

Đặc phái viên của Tổng thống Trump cũng nhắc lại rằng tư cách thành viên của Ukraine trong liên minh “không được đưa ra thảo luận”, đồng thời nói thêm rằng Washington không phải là quốc gia duy nhất do dự, vì một số quốc gia thành viên khác cũng có chung nghi ngờ về việc Kyiv gia nhập.

“Và đó là một trong những vấn đề mà Nga sẽ nêu ra... Họ cũng đang nói về Georgia, họ đang nói về Moldova, họ đang nói — rõ ràng là — về Ukraine. Và chúng tôi đang nói, 'Được rồi, hãy giải quyết vấn đề này một cách toàn diện,'“ Kellogg nói.

Theo ông, quyết định mở rộng NATO cuối cùng sẽ tùy thuộc vào tổng thống Hoa Kỳ và bất kỳ thỏa thuận nào cũng có thể sẽ bao gồm các cuộc đàm phán giữa Tổng thống Trump, Putin và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy để đạt được giải pháp cho cuộc chiến của Nga.

Tổng thống Trump đã nhiều lần nhắc lại quan điểm của Mạc Tư Khoa rằng nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine là một trong những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến cuộc xâm lược toàn diện.

Vào tháng 3 năm nay, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã bác bỏ những hạn chế trong việc gia nhập các liên minh và tổ chức quốc tế — cụ thể là NATO và Liên Hiệp Âu Châu — như một phần của thỏa thuận hòa bình tiềm năng.

Ukraine đã nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 9 năm 2022, nhiều tháng sau khi cuộc chiến toàn diện nổ ra. Nước này vẫn chưa nhận được lời mời chính thức vì 32 thành viên đã phải vật lộn để đạt được sự đồng thuận.

[Kyiv Independent: NATO expansion 'fair' concern for Putin, Kellogg says]

4. ‘Chưa ai thấy nó cả’ — Tổng thống Zelenskiy chỉ trích Nga vì trì hoãn biên bản ghi nhớ ngừng bắn trước cuộc đàm phán ở Istanbul

Hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cáo buộc Nga làm trì hoãn tiến trình hòa bình bằng cách không thực hiện bản ghi nhớ đàm phán đã hứa, cảnh báo các đối tác quốc tế rằng Mạc Tư Khoa đang cố gắng lừa dối những người vẫn dựa vào ngoại giao thay vì gây áp lực.

“Ngay cả cái gọi là bản ghi nhớ mà họ đã hứa và tuyên bố sẽ chuẩn bị trong hơn một tuần — không ai nhìn thấy nó,” Tổng thống Zelenskiy nói. “Ukraine chưa nhận được nó. Các đối tác của chúng tôi cũng chưa nhận được nó. Ngay cả Thổ Nhĩ Kỳ, nước tổ chức cuộc họp đầu tiên, cũng chưa nhận được chương trình nghị sự cập nhật.”

Bộ Ngoại giao Nga trước đó tuyên bố phái đoàn của nước này, do trợ lý tổng thống Vladimir Medinsky dẫn đầu, sẽ trình bày khuôn khổ ngừng bắn tại các cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6 do Mạc Tư Khoa đề xuất.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova xác nhận vào ngày 29 tháng 5 rằng phái đoàn Nga do Medinsky dẫn đầu sẽ tham dự vòng đàm phán hòa bình mới tại Istanbul.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho biết Ukraine đã chia sẻ văn bản lập trường của mình với Nga.

Phát biểu sau cuộc họp cao cấp với Umerov, Ngoại trưởng Andrii Sybiha và Chánh văn phòng tổng thống Andrii Yermak, Tổng thống Zelenskiy cho biết Ukraine đang duy trì sự phối hợp hàng ngày với các đồng minh trước vòng đàm phán tiếp theo tại Istanbul.

Tổng thống Zelenskiy kêu gọi gia tăng áp lực quốc tế đối với Nga, nói rằng, “Lời nói không có tác dụng với Mạc Tư Khoa. Họ đang làm mọi cách để khiến những cuộc họp này trở nên vô nghĩa. Đó là lý do tại sao các lệnh trừng phạt và áp lực thực sự đối với Nga là điều cần thiết.”

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan, quốc gia chủ trì cuộc đàm phán ngày 16 tháng 5, cho biết Ankara hy vọng lập trường của Ukraine và Nga sẽ gần nhau hơn.

“Nếu có thành tựu ngoại giao nào ở đây thì đó không chỉ là nhờ vào ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, mà còn là nhờ vào thực tế là cả hai bên đều sẵn sàng đàm phán và các cuộc đàm phán này đã dẫn đến những kết quả rõ ràng”, Fidan phát biểu trên đường đến Kyiv, nơi ông dự kiến sẽ gặp Sybiha và Tổng thống Zelenskiy.

Trước chuyến thăm Kyiv, Fidan đã gặp Medinsky và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Fidan cho biết trong chuyến thăm, Thổ Nhĩ Kỳ đã chia sẻ tầm nhìn của mình về các điều kiện thực tế có thể giúp đạt được lệnh ngừng bắn.

“Chúng tôi đã chuyển những nỗ lực quyết tâm của Thổ Nhĩ Kỳ trong vấn đề này tới (Tổng thống Nga Vladimir) Putin, nhà đàm phán chính, Ngoại trưởng Lavrov và giám đốc tình báo. Là một bên chủ chốt trong khu vực, Thổ Nhĩ Kỳ đã chia sẻ quan điểm của mình về các thông số thực tế có thể giúp lệnh ngừng bắn đạt được”, Fidan cho biết.

Ông cũng nói thêm rằng những yêu cầu ngừng bắn hiện tại của Nga đang đặt Mạc Tư Khoa vào “vị thế tương đối yếu hơn”.

“Tổng thống Trump đã bày tỏ mong muốn chắc chắn là sẽ thấy lệnh ngừng bắn ngay lập tức. Điều này khuyến khích Ukraine và Âu Châu liên kết linh hoạt hơn với lập trường của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Nga đã không thể hiện sự linh hoạt tương tự, điều này đã khiến nước này ở vị thế tương đối yếu hơn trong mắt cả Hoa Kỳ và những người ủng hộ lệnh ngừng bắn khác”, ông nói

Nga đã nhiều lần tuyên bố rằng họ sẽ đồng ý ngừng bắn nếu cái gọi là “nguyên nhân gốc rễ” của chiến tranh ở Ukraine được giải quyết, nghĩa là những yêu cầu tối đa lâu nay của họ đối với Kyiv — những yêu cầu mà họ đã lên tiếng kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện và đã sử dụng làm công cụ tuyên truyền để biện minh cho hành động xâm lược Ukraine.

Trong số đó, Mạc Tư Khoa yêu cầu Kyiv rút khỏi bốn vùng do Ukraine xâm lược một phần mà nước này tuyên bố đã sáp nhập.

Bản ghi nhớ của Nga cũng được cho là bao gồm một cam kết bằng văn bản rằng NATO sẽ không mở rộng thêm về phía đông, trên thực tế là ngăn chặn Ukraine, Georgia và Moldova gia nhập, cũng như dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt của phương Tây, giải quyết các tài sản bị đóng băng của Nga và “bảo vệ người Ukraine nói tiếng Nga”.

[Kyiv Independent: 'No one has seen it yet' — Zelensky slams Russia for stalling on ceasefire memorandum ahead of Istanbul talks]

5. Bất chấp những lời phàn nàn của Tổng thống Trump, Nga tiếp tục các cuộc tấn công vào thường dân Ukraine làm 7 người thiệt mạng, và làm 39 người bị thương trong ngày qua

Các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã giết chết bảy người và làm bị thương 39 người khác trong ngày qua, Phát ngôn nhân của lực lượng không quân Ukraine, Đại Tá Yurii Ihnat, cho biết như trên vào chiều Thứ Sáu, 30 Tháng Năm.

Lực lượng không quân Ukraine đã bắn hạ 26 trong số 90 máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed do Nga phóng trong đêm, Không quân đưa tin.

Đại Tá Ihnat cho biết ba mươi máy bay điều khiển từ xa đã bị chặn bằng tác chiến điện tử hoặc biến mất khỏi radar mà không gây ra bất kỳ thiệt hại nào.

Máy bay điều khiển từ xa biến mất khỏi radar trước khi đến mục tiêu thường là mồi nhử. Nga phóng chúng cùng với máy bay điều khiển từ xa thật để chế ngự hệ thống phòng không của Ukraine.

Một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào thành phố Kharkiv đã làm bị thương hai phụ nữ 61 tuổi và một phụ nữ 84 tuổi, Thống đốc Oleh Syniehubov cho biết. Cuộc tấn công cũng làm hư hại 39 xe điện.

Theo Syniehubov, có thêm chín người, bao gồm hai trẻ em, bị thương trong cuộc tấn công của Nga vào làng Vasyliv Khutir ở tỉnh Kharkiv.

Thống đốc Ivan Fedorov đưa tin các cuộc tấn công của Nga gần Polohy và Vasylivka ở tỉnh Zaporizhzhia đã giết chết hai người và làm bị thương năm người khác.

Thống đốc tỉnh Dnipropetrovsk Serhii Lysak cho biết lực lượng Nga đã tấn công quận Nikopol trong khu vực, làm bị thương một người đàn ông và một người phụ nữ 25 và 48 tuổi.

Thống đốc Vadym Filashkin cho biết một người đã thiệt mạng tại Kostiantynivka ở Donetsk. Mười người khác bị thương trong khu vực này trong ngày qua.

Tại Kherson, lực lượng Nga đã nhắm vào 35 thị trấn, bao gồm cả trung tâm khu vực Kherson. Bốn người đã thiệt mạng và 11 người khác bị thương, Thống đốc Oleksandr Prokudin báo cáo.

[Kyiv Independent: Russian attacks against Ukraine kill 7, injure 39 over past day]

6. Nga đã nhận được ít nhất 100 hỏa tiễn đạn đạo từ Bắc Hàn vào năm ngoái, các giám sát viên phát hiện

Theo báo cáo của Nhóm giám sát trừng phạt đa phương, gọi tắt là MSMT công bố hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, Nga và Bắc Hàn đã tham gia vào “hợp tác quân sự phi pháp”, bao gồm chuyển giao vũ khí lên tới 9 triệu quả đạn pháo và “ít nhất 100 hỏa tiễn đạn đạo” vào năm 2024.

MSMT bao gồm 11 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc và được thành lập vào tháng 10 năm 2024 để giám sát và báo cáo về việc thực hiện các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn trong bối cảnh quan hệ quân sự ngày càng sâu sắc giữa Mạc Tư Khoa và Bình Nhưỡng.

Báo cáo đầu tiên của cơ quan giám sát này đưa ra bằng chứng cho thấy Bắc Hàn và Nga đã vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, gọi tắt là UNSCR và tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp trong suốt năm 2024.

Các hành vi vi phạm bao gồm việc chuyển giao vũ khí và thiết bị quân sự, Nga huấn luyện quân đội Bắc Hàn để điều động chiến đấu trực tiếp chống lại lực lượng Ukraine, cung cấp các sản phẩm dầu mỏ tinh chế cho Bắc Hàn vượt quá mức quy định của Liên Hiệp Quốc và giao dịch ngân hàng giữa hai nước.

Chỉ tính riêng năm 2024, Bắc Hàn đã gửi cho Nga ít nhất 100 hỏa tiễn đạn đạo, một quốc gia tham gia MSMT phát hiện ra. Những hỏa tiễn này “sau đó được phóng vào Ukraine để phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự và khủng bố các khu vực đông dân như Kyiv và Zaporizhzhia”, báo cáo cho biết.

Các tàu treo cờ Nga đã chuyển “khoảng 9 triệu viên đạn pháo hỗn hợp và đạn pháo phản lực phóng loạt” từ Bắc Hàn đến Nga trong 49 chuyến hàng từ Tháng Giêng đến tháng 12 năm 2024, một quốc gia tham gia MSMT phát hiện. Hàng hóa được gửi từ các cảng Viễn Đông của Nga đến các kho đạn dược ở Tây Nam nước Nga để sử dụng trong cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine.

Dữ liệu nguồn mở được Trung tâm nguồn mở, gọi tắt là OSC xem xét cho thấy các tàu của Nga đã cung cấp từ 4,2 đến 5,8 triệu viên đạn 122 ly và 152 ly từ tháng 8 năm 2023 đến tháng 3 năm 2025.

Báo cáo cũng xác nhận rằng Bắc Hàn đã điều động hơn 11.000 binh sĩ tới Tỉnh Kursk của Nga để huấn luyện và thực hiện các hoạt động chiến đấu chống lại quân đội Ukraine.

Theo MSMT, “những hình thức hợp tác phi pháp này... đã góp phần giúp Mạc Tư Khoa có khả năng tăng cường các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào các thành phố của Ukraine, bao gồm cả các cuộc tấn công có mục tiêu vào cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng”.

MSMT cũng ghi nhận việc chuyển giao vũ khí từ Nga sang Bắc Hàn. Mạc Tư Khoa được cho là đã gửi cho Bình Nhưỡng các hệ thống phòng không tầm ngắn, hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến và ít nhất một xe chiến đấu lớp Pantsir, báo cáo cho biết.

Nga đã cung cấp thêm hỗ trợ cho chương trình phát triển hỏa tiễn đạn đạo của Bắc Hàn, giúp cải thiện hiệu suất dẫn đường của hỏa tiễn, quốc gia tham gia MSMT cho biết.

Việc chuyển giao vũ khí được ghi nhận vi phạm lệnh cấm vận lâu đời của Liên Hiệp Quốc đối với các chuyến hàng vật liệu giữa các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc và Bắc Hàn.

Bắc Hàn được cho là đã bắt đầu cung cấp vũ khí cho Nga vào năm 2023. Sự tham gia của Bình Nhưỡng vào cuộc chiến đã leo thang vào mùa thu năm 2024, khi hàng ngàn quân lính Bắc Hàn được điều động đến biên giới phía tây của Nga. Việc điều động này diễn ra vài tháng sau khi hai quốc gia ký một hiệp ước quốc phòng vào tháng 6, yêu cầu một trong hai quốc gia phải cung cấp viện trợ quân sự cho quốc gia kia trong trường hợp bị tấn công.

Mặc dù vậy, Bắc Hàn chỉ công khai thừa nhận sự tham gia của mình vào cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine vào cuối tháng 4 năm 2025. Nhà độc tài Bắc Hàn Kim Chính Ân đã tuyên bố vào tháng 5 rằng sự tham gia của nước này vào cuộc chiến là một phần của “sứ mệnh thiêng liêng”.

Những ngày gần đây cũng chứng kiến sự gia tăng các cuộc tấn công trên không của Nga vào Ukraine. Trong ba đêm liên tiếp, Mạc Tư Khoa đã tấn công các thành phố trên khắp Ukraine bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn, bao gồm cả hỏa tiễn đạn đạo. Báo cáo của MSMT xác nhận rằng Nga đã tấn công Ukraine bằng hỏa tiễn đạn đạo do Bắc Hàn sản xuất — và những vũ khí này chứa các bộ phận nước ngoài do các nhà phân phối bên thứ ba cung cấp.

[Kyiv Independent: Russia received at least 100 ballistic missiles from North Korea last year, monitors find]

7. Binh lính Bắc Hàn được Nga ca ngợi vì chiến đấu với Ukraine

Một quan chức cao cấp của Nga đã khen ngợi quân đội Bắc Hàn vì đã hỗ trợ quân đội của nhà độc tài Vladimir Putin trong chiến tranh Ukraine.

Sergei Shoigu, thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga, cho biết quân đội được Bình Nhưỡng điều động tới Nga đã chiến đấu “anh dũng” ở khu vực Kursk, hãng thông tấn Điện Cẩm Linh Tass đưa tin hôm thứ Năm.

Chỉ vài tháng trước, thư ký báo chí Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã bác bỏ các tuyên bố của Ukraine và Nam Hàn, phủ nhận các báo cáo rằng quân đội Bắc Hàn đã tham gia vào cuộc xung đột. Tuy nhiên, Mạc Tư Khoa và Bình Nhưỡng đã đưa ra các tuyên bố xác nhận việc tham gia của quân đội Bắc Hàn vào tháng 4. Lời khen ngợi từ Shoigu làm nổi bật mối quan hệ ngày càng phát triển giữa hai quốc gia trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra.

Vào tháng 12, Kyiv và Hán Thành cho biết Bình Nhưỡng đã điều động khoảng 10.000 đến 12.000 quân nhân tới Nga để chiến đấu với lực lượng Ukraine.

Phát biểu với các phóng viên, Shoigu cho biết quân đội được nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân điều động tới Nga đã chiến đấu như thể họ đang bảo vệ đất nước của mình.

“Họ đã chiến đấu để giải phóng đất nước của chúng tôi, cũng như để giải phóng đất nước của chính họ”, cựu bộ trưởng quốc phòng cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông cảm ơn các quan chức Bắc Hàn vì đã hỗ trợ ở khu vực biên giới Kursk, nơi Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công xuyên biên giới vào năm ngoái.

Vào tháng 4, Mạc Tư Khoa cho biết họ đã đẩy lùi lực lượng Ukraine khỏi khu vực.

Andriy Kovalenko, một quan chức trong Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, cho biết vào tháng 3 rằng quân đội Bắc Hàn đang tấn công tiền tuyến ở Kursk theo “hàng dọc”.

Nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân đã gọi quân đội của mình được điều động tới Nga là “anh hùng” và cho biết chiến dịch đẩy lùi lực lượng Ukraine ra khỏi khu vực Kursk của Nga là một “sứ mệnh thiêng liêng”.

“Những người đấu tranh cho công lý đều là anh hùng và là đại diện cho danh dự của quê hương”, hãng thông tấn nhà nước Bắc Hàn KCNA đưa tin vào tháng trước.

Vài tuần trước, Điện Cẩm Linh đã công bố đoạn video cho thấy quân đội Bắc Hàn đang hành động. Đoạn video cho thấy binh lính được hướng dẫn cách bắn súng phóng lựu, vô hiệu hóa máy bay điều khiển từ xa của đối phương và dọn chiến hào.

[Newsweek: North Korean Soldiers Praised by Russia for Fighting Ukraine]

8. Nga đã tập hợp đủ quân để tấn công Tỉnh Sumy của Ukraine, Biên phòng cảnh báo

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, cho biết Nga đã tập trung một lượng quân đủ lớn ở Tỉnh Kursk để có khả năng tấn công Tỉnh Sumy của Ukraine.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh có cảnh báo về một cuộc tấn công mới có thể xảy ra của Nga vào mùa hè này khi các nỗ lực hòa bình do Hoa Kỳ làm trung gian đã không đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Nga ngày càng trở nên tích cực hơn ở Sumy sau khi chủ yếu đẩy lui lực lượng Ukraine khỏi Kursk. Chính quyền Ukraine gần đây đã xác nhận rằng lực lượng Nga đã chiếm được bốn thị trấn Sumy gần biên giới: Novenke, Zhuravka, Veselivka và Basivka.

Chuẩn tướng Oleksii Hromov cho biết Nga bắt đầu tập hợp lực lượng khi cố gắng đẩy quân đội Ukraine ra khỏi Tỉnh Kursk, nơi Ukraine phát động chiến dịch vào tháng 8 năm 2024.

Phát ngôn nhân cho biết Nga vẫn tiếp tục duy trì lực lượng ở Tỉnh Kursk và Ukraine thỉnh thoảng phát hiện “một số thay đổi nhất định về số lượng binh lính và trang thiết bị ở khu vực này”.

Ông nói tiếp: “Nga “có đủ lực lượng ở đó (Tỉnh Kursk) để tiến hành các hoạt động chống lại biên giới của chúng tôi và cố gắng tấn công lãnh thổ Ukraine”.

Những phát biểu này được đưa ra vài ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Nga đang tập trung 50.000 quân gần tỉnh Sumy, đông bắc Ukraine, nhằm mục đích tạo ra vùng đệm rộng 10 km trong khu vực.

[Kyiv Independent: Russia amassed enough troops to attack Ukraine's Sumy Oblast, Border Guard warns]

9. Tổng tư lệnh quân đội NATO lên tiếng báo động: ‘Mối đe dọa là có thật’

Tổng tư lệnh Quân đội Anh cho biết Nga là “mối đe dọa thực sự” đối với NATO, đồng thời cảnh báo về “những thách thức nghiêm trọng” đối với liên minh này khi lo ngại Nga có thể tấn công NATO trong vài năm tới.

“Chúng ta thực sự đang phải cùng nhau giải quyết một số thách thức nghiêm trọng”, Tướng Sir Roly Walker, nhà lãnh đạo Quân đội Anh, cho biết trong bài phát biểu tại Viện nghiên cứu Royal United Services, gọi tắt là RUSI có trụ sở tại Anh hôm Thứ Năm, 29 Tháng Năm.

Walker cho biết: “Thách thức lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt, trong số nhiều thách thức, chỉ đơn giản là thiếu thời gian”, đồng thời nói thêm rằng cần phải có “cảm giác cấp bách” để “ứng phó với các mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt”.

Các quan chức NATO ngày càng cảnh báo về mức độ đe dọa mà Nga sẽ gây ra cho liên minh trong vài năm tới, đặc biệt là sau khi ký một thỏa thuận ngừng bắn có thể xảy ra ở Ukraine, giúp giải phóng hàng trăm ngàn binh lính đang bị kẹt ở tiền tuyến.

Có nhiều đánh giá khác nhau, nhưng một phán quyết từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng Đan Mạch, được công bố vào tháng 2, cho biết họ tin rằng Nga sẽ có thể tiến hành một “cuộc chiến tranh quy mô lớn” chống lại NATO trong năm năm tới nếu Hoa Kỳ từ chối tham gia.

Oleh Ivashchenko, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo nước ngoài của Ukraine, đầu tuần này cho biết Nga có thể tiến hành một số hình thức tấn công vào Âu Châu trong vòng hai đến bốn năm sau khi cuộc xâm lược Ukraine kết thúc—nhưng có thể sẵn sàng thực hiện nhanh hơn nhiều nếu các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ.

Cuộc chiến tranh toàn diện kéo dài hơn ba năm ở Ukraine đã gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng trên bộ của Mạc Tư Khoa, nhưng các lực lượng quân sự khác, như lực lượng không quân và phần lớn lực lượng hải quân đồn trú xa Ukraine, hầu như không bị tổn hại.

Hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy Nga đang xây dựng các căn cứ gần biên giới Phần Lan. Việc xây dựng này dường như là một phần trong nỗ lực lâu dài nhằm mở rộng các cơ sở quân sự của Nga ở khoảng cách gần với NATO, tờ New York Times đưa tin vào đầu tháng này. Quân nhân tại Phần Lan cho biết họ biết rõ về hoạt động của Nga gần biên giới.

Các quan chức trên khắp liên minh đã cảnh báo Nga rất giỏi về chiến tranh hỗn hợp, một thuật ngữ ám chỉ rộng rãi các chiến thuật được thiết kế để làm suy yếu hoặc làm mất ổn định đối thủ nhưng không phải là xung đột công khai. Trong những tháng gần đây, một số tuyến cáp ngầm dưới biển ở Biển Baltic do NATO thống trị đã bị cắt hoặc hư hỏng trong một trong những loạt sự việc hỗn hợp nổi cộm nhất.

Một số nhà quan sát cho rằng Nga có khả năng sẽ tăng cường các cuộc tấn công bí mật hoặc sử dụng quân đội từng chiến đấu ở Ukraine để chia rẽ một phần nhỏ NATO, nhằm thăm dò phản ứng của liên minh này.

Được thúc đẩy bởi những lời chỉ trích gay gắt từ chính quyền của Tổng thống Trump, các thành viên NATO trên khắp Âu Châu đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng, vốn đã giảm vào cuối Chiến tranh Lạnh. Tổng thống Trump, trước khi tái đắc cử, đã gợi ý rằng ông sẽ khuyến khích Nga tấn công các thành viên NATO mà ông cho là không đóng góp đủ cho liên minh.

Các viên chức của Tổng thống Trump đã đề xuất rằng các thành viên Âu Châu của NATO dành 5 phần trăm GDP của họ cho quốc phòng, cao hơn nhiều so với mục tiêu trước đây của toàn liên minh là 2 phần trăm mà vẫn chưa đạt được bởi một số ít thành viên. Hoa Kỳ, mặc dù là bên tham gia quan trọng nhất trong NATO, nhưng bản thân nước này không chi 5 phần trăm GDP của mình cho quốc phòng.

Các quan chức Âu Châu thừa nhận rằng Hoa Kỳ từ lâu đã yêu cầu châu lục này đầu tư nhiều hơn vào quân đội của mình và coi việc tăng mạnh chi tiêu quốc phòng là cần thiết và đã quá hạn.

Hoa Kỳ, quốc gia bảo đảm an ninh lâu dài cho phần lớn Âu Châu, đã ám chỉ sẽ lập kế hoạch giảm sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Âu Châu trong những tháng tới.

[Newsweek: NATO Army Chief Sounds Alarm: 'The Threat Is Real']

10. Phần thưởng của Nga dành cho Bắc Hàn vì tham chiến ở Nga được tiết lộ

Một báo cáo cho biết Nga đã cung cấp cho Bắc Hàn ít nhất một trong những xe chiến đấu lớp Pantsir trong một gói thiết bị quân sự và hỗ trợ nhằm nâng cao năng lực của Bình Nhưỡng sau khi nước này hỗ trợ Mạc Tư Khoa trong cuộc chiến với Ukraine.

Nhóm giám sát trừng phạt đa phương, gọi tắt là MSMT, được thành lập bởi 11 quốc gia đồng minh, bao gồm Hoa Kỳ và Nam Hàn, và sử dụng thông tin tình báo của họ, đã công bố báo cáo đầu tiên về sự hợp tác trốn tránh lệnh trừng phạt giữa Nga và Bắc Hàn.

Nga và Bắc Hàn đã ký kết quan hệ đối tác vào năm 2024, theo đó Bình Nhưỡng cung cấp cho Mạc Tư Khoa 11.000 quân chiến đấu - được sử dụng để chống lại cuộc xâm lược xuyên biên giới của Ukraine - và hàng triệu đạn dược. Bây giờ, phần thưởng của Bắc Hàn đang được tiết lộ.

Nga giúp Bắc Hàn cải thiện hỏa tiễn

MSMT cáo buộc hai nước đã “tham gia vào vô số các hoạt động phi pháp bị cấm rõ ràng” theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. “Những vi phạm này đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế”, báo cáo cho biết.

Báo cáo cho biết Nga đã chuyển giao cho Bắc Hàn một hệ thống phòng không di động Pantsir, được “thiết kế để nhắm vào máy bay cánh cố định và cánh quay, hỏa tiễn hành trình, đạn dược chính xác và máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV”.

“Việc trao Pantsir cung cấp cho Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên một hệ thống phòng không hiện đại hơn so với kho hệ thống cũ của Nga hiện tại và các hệ thống sản xuất trong nước”, báo cáo cho biết.

Nga cũng đã cung cấp cho Bắc Hàn các hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến, bao gồm thiết bị gây nhiễu, và hỗ trợ các chương trình hỏa tiễn đạn đạo của Bắc Hàn bằng cách cung cấp phản hồi dữ liệu về hỏa tiễn đạn đạo, giúp cải thiện hiệu suất dẫn đường của hỏa tiễn.”

Viện phân tích quốc phòng Nam Hàn, gọi tắt là KIDA cho biết Bắc Hàn đã tạo ra hơn 20 tỷ đô la cho nền kinh tế của mình thông qua viện trợ quân, hỏa tiễn và đạn pháo cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân cho biết Bình Nhưỡng “coi đây là vinh dự khi được liên minh với một quốc gia hùng mạnh như vậy...và rất vui mừng khi sự tham gia của các đơn vị trực thuộc quân đội của chúng tôi trong cuộc chiến đã củng cố thêm mối quan hệ quân sự giữa hai nước”.

Ông gọi những người lính là “những anh hùng” với “sứ mệnh thiêng liêng” và cho biết một tượng đài sẽ được dựng lên ở Bình Nhưỡng để vinh danh họ.

Putin đã nói rằng người dân Nga “sẽ không bao giờ quên chiến công của các chiến sĩ đặc nhiệm Bắc Hàn. Chúng ta sẽ luôn tôn vinh những anh hùng đã hy sinh vì nước Nga, vì tự do chung của chúng ta, ngang hàng với những người anh em chiến đấu người Nga”.

[Newsweek: Russia's Reward to North Korea for Troops Revealed]

11. Trung Quốc cắt giảm doanh số bán máy bay điều khiển từ xa cho Ukraine và phương Tây nhưng vẫn tiếp tục cung cấp cho Nga, Bloomberg đưa tin

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Trung Quốc đã ngừng bán máy bay điều khiển từ xa cho Ukraine và các nước phương Tây nhưng vẫn tiếp tục cung cấp cho Nga, Bloomberg đưa tin hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm.

“Máy bay Mavic của Trung Quốc mở cửa cho người Nga nhưng không mở cửa cho người Ukraine”, Tổng thống Zelenskiy nói với các phóng viên, ám chỉ đến máy bay điều khiển từ xa bốn cánh quạt phổ biến do DJI của Trung Quốc sản xuất.

Theo Bloomberg, ông nói thêm rằng: “Có những dây chuyền sản xuất trên lãnh thổ Nga, nơi có đại diện của Trung Quốc”.

Mavic, thường là máy bay điều khiển từ xa dân dụng dùng để chụp ảnh trên không, đã được cả quân đội Ukraine và Nga cải tiến để giám sát chiến trường và làm nền tảng vũ khí có khả năng mang thuốc nổ.

Máy bay điều khiển từ xa đóng vai trò quyết định trong chiến tranh khi cả hai bên đều sử dụng chúng để trinh sát và tấn công chính xác.

Vào ngày 7 tháng 4, Tổng thống Zelenskiy tuyên bố rằng Ukraine sẽ tăng quy mô sản xuất các hệ thống điều khiển từ xa “lên mức tối đa”, bao gồm máy bay điều khiển từ xa tầm xa, trên mặt đất và máy bay điều khiển từ xa sợi quang, có khả năng chống chịu tác chiến điện tử.

Những phát biểu gần đây của Tổng thống Zelenskiy được cho là phù hợp với đánh giá của các quan chức Âu Châu. Một quan chức nói với Bloomberg rằng Trung Quốc không chỉ hạn chế xuất khẩu máy bay điều khiển từ xa sang Ukraine và các nước phương Tây khác mà còn giảm các lô hàng phụ tùng máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả nam châm động cơ, đồng thời tăng cường giao hàng cho Nga.

“Khi ai đó hỏi liệu Trung Quốc có đang giúp đỡ Nga hay không, chúng ta sẽ đánh giá những bước đi này như thế nào?” Tổng thống Zelenskiy nói.

Bắc Kinh đã nhiều lần phủ nhận việc hỗ trợ cả hai bên bằng hàng hóa quân sự. Vào ngày 27 tháng 5, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bác bỏ các tuyên bố của giám đốc tình báo Ukraine Oleh Ivashchenko, người cáo buộc rằng Bắc Kinh đã cung cấp hóa chất đặc biệt, thuốc súng và các vật liệu liên quan đến quốc phòng khác cho ít nhất 20 cơ sở công nghiệp quân sự của Nga.

Ivashchenko cũng cho biết tính đến đầu năm 2025, 80% phụ tùng điện tử quan trọng trong máy bay điều khiển từ xa của Nga có nguồn gốc từ Trung Quốc. Đáp lại, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nhắc lại rằng Trung Quốc “chưa bao giờ cung cấp vũ khí sát thương” và “kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng sử dụng kép”.

Bất chấp tuyên bố trung lập, Bắc Kinh đã tăng cường quan hệ kinh tế và chiến lược với Mạc Tư Khoa, khiến phương Tây lo ngại và NATO chỉ định Trung Quốc là “bên tiếp tay quyết định” cho hành động xâm lược của Nga.

[Kyiv Independent: China сuts drone sales to Ukraine, West but continues supplying Russia, Bloomberg reports]

 

1. Tờ Moscow Times đưa tin: Điện Cẩm Linh bịa đặt câu chuyện về vụ Putin suýt tử nạn vì máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công máy bay trực thăng chở ông ta

Hôm Thứ Bẩy, 31 Tháng Năm, Tờ Moscow Times đưa tin, trích dẫn bốn nguồn tin từ chính phủ Nga, rằng tuyên bố trực thăng của Putin là “tâm chấn” của một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tại Tỉnh Kursk là bịa đặt bởi Bộ Quốc Phòng Nga.

Một chỉ huy quân đội Nga tuyên bố vào ngày 20 tháng 5 rằng trực thăng của Putin đã bị máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công tại Tỉnh Kursk của Nga, khi Putin thực hiện chuyến thăm đầu tiên được biết đến tới khu vực này kể từ khi Mạc Tư Khoa tuyên bố giành lại được khu vực này.

“Chúng tôi vừa tham gia vào trận chiến phòng không vừa bảo đảm an ninh không phận cho chuyến bay trực thăng của tổng thống”, Đại Tá Yury Dashkin, chỉ huy một sư đoàn phòng không, được hãng thông tấn Nga RBC trích dẫn vào ngày 25 tháng 5, cho biết “Chiếc trực thăng thực sự là tâm điểm của phản ứng trước cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn”.

Nhiều nguồn tin tại Điện Cẩm Linh nói với tờ Moscow Times rằng Bộ Quốc phòng Nga đã phổ biến câu chuyện này cho các phương tiện truyền thông nhà nước Nga như một cách để khiến Putin xuất hiện như thể ông “chia sẻ mối nguy hiểm” của cuộc chiến, trong nỗ lực thu hút sự ủng hộ cho tổng thống Nga bằng cách miêu tả ông như là người tham gia chặt chẽ hơn vào cuộc chiến. Tuy nhiên, câu chuyện của Bộ Quốc Phòng Nga vấp phải những chỉ trích của ngay cả Điện Cẩm Linh vì câu chuyện ngụy tạo có quá nhiều sơ hở và không được dân chúng Nga đón nhận. Từ lâu rồi, Vladimir Putin không sử dụng máy bay trực thăng để di chuyển. Cho nên, câu chuyện vấp phải sự nghi ngờ của công chúng.

Bất chấp những cáo buộc này, chuyến thăm của Putin tới Tỉnh Kursk đã được tiến hành trong bí mật, và truyền thông nhà nước Nga đưa tin về chuyến đi chỉ sau khi kết thúc, theo tờ Moscow Times.

“Bản thân Tổng thống Putin đang phải chịu đựng, đấu tranh và thậm chí mạo hiểm mạng sống của mình. Những vấn đề của các bạn là chuyện nhỏ. Các bạn phải nghiến răng chịu đựng”, một quan chức chính phủ nói với tờ Moscow Times, khi mô tả động cơ của Điện Cẩm Linh đằng sau việc dàn dựng này.

Câu chuyện được cho là bịa đặt này xuất hiện khi Kyiv tăng cường tấn công Mạc Tư Khoa, phóng hàng trăm máy bay điều khiển từ xa kamikaze của Ukraine về phía thủ đô Nga. Các cuộc tấn công đã gây ra sự gián đoạn đáng kể cho giao thông hàng không.

Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã buộc ít nhất 218 phi trường trên khắp nước Nga phải đóng cửa tạm thời kể từ ngày 1 tháng Giêng, hãng tin độc lập Novaya Gazeta Europe của Nga đưa tin vào ngày 14 tháng 5, trích dẫn dữ liệu từ cơ quan hàng không nhà nước Rosaviatsia của Nga.

Trong chuyến thăm Kursk, Putin đã gặp Quyền Thống đốc Alexander Khinshtein, nhà lãnh đạo các thành phố địa phương và các thành viên của các tổ chức tình nguyện. Ông cũng đã đến thăm Nhà máy điện hạt nhân Kursk, dịch vụ báo chí của Điện Cẩm Linh cho biết. Ngày chính xác của chuyến thăm không được tiết lộ.

Ukraine đã phát động một cuộc tấn công xuyên biên giới vào Kursk vào tháng 8 năm 2024, đánh dấu cuộc xâm lược quy mô lớn đầu tiên vào lãnh thổ Nga của các lực lượng nước ngoài kể từ Thế chiến II. Chiến dịch này nhằm phá vỡ một cuộc tấn công đã được lên kế hoạch của Nga vào Sumy lân cận và kéo lực lượng Nga ra khỏi Donetsk đang bị bao vây.

[Newsweek: Kremlin fabricated story on Putin’s near-miss with Ukrainian drones, Moscow Times reports]

2. Ukraine tấn công căn cứ đơn vị tinh nhuệ của Nga ở Vladivostok cách biên giới gần 7.000km

Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đứng sau vụ nổ gần Vịnh Desantnaya ở Vladivostok, Nga hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, được tường trình đã gây thiệt hại cho quân nhân và thiết bị.

Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, xác nhận như trên trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Bẩy, 31 Tháng Năm.

Chiến dịch Vladivostok là cuộc xâm nhập xa nhất của Ukraine vào lãnh thổ Nga - cách biên giới Ukraine khoảng 6.800 km.

Theo Đại Úy Yusov, hai vụ nổ xảy ra vào sáng sớm tại địa điểm đồn trú của Tiểu đoàn Dù biệt lập số 47 thuộc Lữ đoàn Thủy quân lục chiến Cận vệ biệt lập số 155 của Nga.

Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến 155 đã tích cực tham gia vào cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, bao gồm các trận chiến ở Mariupol và Vuhledar ở Tỉnh Donetsk, cũng như các hoạt động ở Tỉnh Kursk của Nga.

Phương tiện truyền thông địa phương đưa tin có hai tiếng nổ lớn, sau đó là lệnh đóng cửa đường tạm thời và xe cứu thương xuất hiện trong khu vực, nhưng không đề cập đến thương vong và thiệt hại của căn cứ quân sự.

Vịnh Desantnaya nằm ở Vladivostok thuộc vùng Viễn Đông của Nga, cách biên giới Nga-Bắc Hàn khoảng 185 km, hay 114 dặm.

[Kyiv Independent: Ukraine attacks elite Russian unit base nearly 7,000km away in Vladivostok, source claims]

3. Các quan chức từ Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức sẽ tham dự các cuộc đàm phán hòa bình Ukraine-Nga, Kellogg cho biết

Các cố vấn an ninh từ Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Đức sẽ tham dự các cuộc đàm phán hòa bình đã được lên kế hoạch giữa Ukraine và Nga vào ngày 2 tháng 6, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine, Keith Kellogg, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với ABC News vào ngày 29 tháng 5.

“Chúng tôi sẽ có cái mà chúng tôi gọi là E3. Đó là các cố vấn an ninh quốc gia từ Đức, Pháp và Anh... Khi chúng tôi ở Luân Đôn, họ đã giúp chúng tôi soạn thảo một bản điều khoản cho Ukraine,” Kellogg nói.

Ukraine và Nga đã tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, nơi cả hai bên đồng ý trao đổi tù nhân 1.000 đổi 1.000. Các cuộc đàm phán hòa bình phần lớn không có kết quả, với việc Mạc Tư Khoa nhắc lại các yêu cầu tối đa và cử một phái đoàn gồm các quan chức cấp thấp hơn.

“Những gì họ đang làm với hỏa tiễn đạn đạo, với hỏa tiễn Iskander bắn vào các thành phố như Kyiv, hoặc sử dụng máy bay điều khiển từ xa bắn vào Kyiv... Khi họ làm điều đó vào ngày hôm kia, đó là hành vi vi phạm trực tiếp cái gọi là giao thức Geneva,” Kellogg nói, nhắc lại những tuyên bố trước đó.

Vào ngày 19 tháng 5, Tổng thống Trump đã có cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Putin, trong đó Nga tái khẳng định việc từ chối ngừng bắn hoàn toàn trong cuộc chiến với Ukraine.

“Ông ta đang giết rất nhiều người... Tôi không biết chuyện quái gì đã xảy ra với Putin, tôi đã biết ông ta từ lâu rồi”, Tổng thống Trump nói vào ngày 25 tháng 5. Trong cùng tuyên bố, Tổng thống Trump nói với các nhà báo rằng các lệnh trừng phạt đối với Nga có thể được đưa ra thảo luận trong bối cảnh Nga liên tục gia tăng các cuộc tấn công.

Bất chấp các cuộc đàm phán hòa bình ở Thổ Nhĩ Kỳ, Nga vẫn tăng cường các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào Ukraine.

Bất chấp các cuộc đàm phán hòa bình gần đây, Mạc Tư Khoa đã từ chối lệnh ngừng bắn và thay vào đó nhấn mạnh sẽ cung cấp cho Ukraine bản ghi nhớ về đề xuất hòa bình.

Nga vẫn chưa đưa ra đề xuất này cho Ukraine mặc dù đã ám chỉ sẽ làm như vậy sau khi các cuộc đàm phán hòa bình kết thúc vào ngày 16 tháng 5. Kyiv vẫn chưa chính thức tuyên bố sẽ tham dự các cuộc đàm phán hòa bình tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 2 tháng 6 tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngày 27 tháng 5, Kellogg đã chỉ trích cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev vì những bình luận ám chỉ đến mối đe dọa của Thế chiến III, gọi chúng là “thiếu thận trọng” và “không phù hợp với một cường quốc thế giới”.

“Tổng thống Trump... đang nỗ lực để chấm dứt cuộc chiến này và chấm dứt việc giết chóc. Chúng tôi đang chờ nhận được Bản ghi nhớ của Nga... mà các ông đã hứa cách đây một tuần. Hãy ngừng bắn ngay bây giờ,” Kellogg nói.

“Việc giết hại bừa bãi phụ nữ và trẻ em vào ban đêm tại nhà của họ là hành vi vi phạm rõ ràng các Nghị định thư Geneva năm 1977 được thiết kế để bảo vệ những người vô tội. Những cuộc tấn công này thật đáng xấu hổ”, Kellogg phát biểu vào ngày 25 tháng 5, sau các cuộc tấn công của Nga vào Kyiv.

[Kyiv Independent: Officials from US, UK, France, Germany to attend Ukraine-Russia peace talks, Kellogg says]

4. Điện Cẩm Linh cho biết Putin đồng ý gặp Tổng thống Zelenskiy, Tổng thống Trump nếu đàm phán hòa bình đạt được tiến triển

Putin “về cơ bản đồng ý” gặp gỡ Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh các hoạt động ngoại giao đang được tiến hành để lên lịch cho vòng đàm phán hòa bình tiếp theo tại Istanbul, dự kiến diễn ra vào ngày 2 tháng 6.

Peskov nhấn mạnh rằng một hội nghị thượng đỉnh cao cấp sẽ đòi hỏi những kết quả cụ thể từ các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Nga và Ukraine.

“Tổng thống Putin đã nhiều lần nói rằng ông về cơ bản ủng hộ các cuộc tiếp xúc cao cấp, điều này chắc chắn là cần thiết”, Peskov nói. “Nhưng chúng phải được chuẩn bị, và trước tiên, phải đạt được kết quả trong các cuộc đàm phán giữa các phái đoàn”.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết vào ngày 30 tháng 5 rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sẵn sàng tổ chức một cuộc họp có thể có giữa ba nhà lãnh đạo, với sự tham gia của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Tuyên bố của Fidan được đưa ra sau chuyến thăm của ông tới cả Kyiv và Mạc Tư Khoa.

Tổng thống Zelenskiy trước đó đã mời Putin đến Istanbul để đàm phán trực tiếp vào ngày 16 tháng 5, đề xuất một định dạng ba bên với Tổng thống Trump để thúc đẩy các nỗ lực hòa bình. Putin đã từ chối tham dự, cử một phái đoàn cấp thấp do trợ lý tổng thống Vladimir Medinsky dẫn đầu.

Các cuộc đàm phán ở Istanbul đã kết thúc mà không có thỏa thuận về lệnh ngừng bắn hoặc giải pháp chính trị rộng rãi hơn, mặc dù các bên đã đồng ý về cuộc trao đổi tù binh lớn nhất trong cuộc chiến tranh toàn diện.

Mạc Tư Khoa đã bác bỏ những lời kêu gọi liên tục của Kyiv về lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, bất chấp áp lực quốc tế ngày càng gia tăng. Thay vào đó, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công trên không trên khắp Ukraine và được cho là đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mùa hè mới.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov xác nhận vào ngày 29 tháng 5 rằng Mạc Tư Khoa có kế hoạch trình bày một bản dự thảo “biên bản ghi nhớ ngừng bắn” tại cuộc họp ngày 2 tháng 6 tại Istanbul. Ông nói thêm rằng nhóm của Medinsky sẽ sẵn sàng giải thích nội dung của nó cho phái đoàn Ukraine.

Chánh văn phòng của Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak, cho biết vào ngày 29 tháng 5 rằng Kyiv sẵn sàng đàm phán nhưng yêu cầu Nga chia sẻ bản ghi nhớ trước cuộc họp.

Điện Cẩm Linh đã nhiều lần công kích tính hợp pháp của Tổng thống Zelenskiy với tư cách là tổng thống, chỉ ra rằng nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông ban đầu dự kiến kết thúc vào ngày 20 tháng 5 năm 2024.

Hiến pháp Ukraine cấm bầu cử trong thời gian thiết quân luật, có hiệu lực kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu vào năm 2022. Do đó, nhiệm kỳ của Tổng thống Zelenskiy đã được gia hạn, điều mà các luật sư về hiến pháp cho rằng là được phép theo luật pháp Ukraine.

Tổng thống Trump, người đã có cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Putin vào ngày 19 tháng 5 và đang thúc đẩy để làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn, đã ủng hộ ý tưởng về một hội nghị thượng đỉnh cao cấp. Putin và Tổng thống Zelenskiy chỉ gặp nhau một lần — vào tháng 12 năm 2019, trong các cuộc đàm phán theo Định dạng Normandy tại Paris.

[Kyiv Independent: Putin in favor of meeting Zelensky, Trump if progress is made in peace talks, Kremlin says]

5. Keith Kellogg chỉ ra rằng Vladimir Putin có lý.

Điện Cẩm Linh cho biết hôm thứ sáu rằng Mạc Tư Khoa rất vui vì Hoa Kỳ hiểu được lý do tại sao họ ghét việc NATO mở rộng về phía đông.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết Putin đã “liên tục truyền đạt lập trường của Nga về việc không thể chấp nhận được sự mở rộng về phía đông của NATO”, đồng thời nói thêm rằng Washington dường như đã lưu ý đến lập trường này.

Tuyên bố của Peskov được đưa ra sau phát biểu của đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Ukraine, Keith Kellogg, rằng Putin đã đúng khi lo ngại về sự mở rộng của NATO.

“Đó là mối quan ngại chính đáng. Chúng tôi đã nói điều đó nhiều lần. Chúng tôi đã nói rằng, với chúng tôi, việc Ukraine gia nhập NATO không nằm trong phạm vi thảo luận”, Kellogg nói với ABC News vào thứ năm.

Theo Reuters, Putin được cho là yêu cầu một thỏa thuận hòa bình với Ukraine bao gồm một cam kết bằng văn bản về việc ngăn chặn sự mở rộng của NATO. Peskov, khi nói chuyện với các nhà báo, đã đồng ý rằng nhận xét của Kellogg có thể được coi là kết quả của các cuộc đàm phán bí mật giữa Nga và Hoa Kỳ.

Kellogg thừa nhận rằng điều này không chỉ tác động đến Ukraine, quốc gia đã nhiều lần khẳng định nguyện vọng gia nhập liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương, mà còn tác động đến các quốc gia như Georgia và Moldova.

“Và đó là một trong những vấn đề mà Nga sẽ nêu ra... Họ cũng đang nói về Georgia, họ đang nói về Moldova, họ đang nói - rõ ràng là - về Ukraine. Và chúng tôi đang nói, 'Được rồi, hãy giải quyết vấn đề này một cách toàn diện,'“ Kellogg nói.

Tiếp theo những phát biểu của Kellogg, Ngoại trưởng Tiệp Jan Lipavský đã nói: “Việc mở rộng NATO là vì những âu lo an ninh đối với Nga. Không có chiến tranh nào xảy ra ở nơi Nga giáp ranh với các nước NATO. Có chiến tranh ở nơi khác.”

Cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine đã thúc đẩy cả Thụy Điển và Phần Lan tìm kiếm — và cuối cùng là đạt được — tư cách thành viên NATO.

Tổng thống Tiệp Petr Pavel nói với POLITICO tuần trước rằng “thật ra thì không thực tế, trong một khoảng thời gian ngắn” khi Ukraine được mời gia nhập NATO nhưng lại vấp phải sự phản đối của chính quyền Tổng thống Trump, Hung Gia Lợi và Slovakia. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng các đồng minh “không nên từ bỏ ý tưởng này”, vì việc Kyiv gia nhập NATO sẽ củng cố liên minh rất nhiều.

Chính phủ Ukraine vẫn chưa phản hồi tuyên bố của Kellogg cho đến sáng Thứ Bẩy, 31 Tháng Năm.

[Politico: Vladimir Putin’s got a fair point, Keith Kellogg indicates.]

6. Tổng thống Zelenskiy, Erdogan thảo luận về cuộc đàm phán hòa bình được đề xuất vào ngày 2 tháng 6 trong cuộc gọi điện thoại

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan vào ngày 30 tháng 5 để thảo luận về vòng đàm phán hòa bình tiếp theo giữa Ukraine và Nga, dự kiến diễn ra vào ngày 2 tháng 6 tại Istanbul.

“Cả hai chúng tôi đều đồng ý rằng một cuộc họp như vậy không thể và không nên vắng mặt”, Tổng thống Zelenskiy nói trên phương tiện truyền thông xã hội sau cuộc gọi. “Phải có lệnh ngừng bắn để tiến xa hơn tới hòa bình. Các vụ giết người phải dừng lại”.

Cuộc gọi điện thoại diễn ra chỉ vài ngày trước cuộc họp được đề xuất, vòng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa kể từ năm 2022. Phiên họp đầu tiên, được tổ chức tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, đã kết thúc mà không đạt được thỏa thuận về lệnh ngừng bắn nhưng lại dẫn đến cuộc trao đổi tù binh lớn nhất trong cuộc chiến.

“ Việc trao đổi tù nhân là một thành tựu quan trọng của cuộc họp đó, nhưng thật không may, đó là thành tựu duy nhất”, Tổng thống Zelenskiy nói, ám chỉ đến vòng đàm phán đầu tiên.

Trong cuộc gọi, các nhà lãnh đạo cũng thảo luận về khả năng đàm phán hòa bình bốn bên bao gồm Ukraine, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ.

Trước đó trong ngày 30 tháng 5, Tổng thống Zelenskiy bày tỏ sự hoài nghi rằng vòng đàm phán tiếp theo sẽ không mang lại bất kỳ kết quả nào do những gì ông mô tả là sự không hành động cố ý của Mạc Tư Khoa.

Ông Andriy Yermak, chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, cho biết vào ngày 29 tháng 5 rằng Kyiv sẵn sàng đàm phán nhưng yêu cầu Nga chia sẻ bản ghi nhớ ngừng bắn trước cuộc họp.

“Để cuộc họp có ý nghĩa, cần phải hiểu chương trình nghị sự của cuộc họp và chuẩn bị tốt cho các cuộc đàm phán. Thật không may, Nga đang làm mọi thứ có thể để bảo đảm rằng cuộc họp tiếp theo có thể không có kết quả”, Tổng thống Zelenskiy nói vào đầu ngày.

Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết vào ngày 28 tháng 5 rằng Ukraine đã chia sẻ bản ghi nhớ của riêng mình, trong đó bao gồm lệnh ngừng bắn hoàn toàn trên bộ, trên không và trên biển, sẽ được các đối tác quốc tế giám sát, theo tờ New York Times.

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vasily Nebenzya ngày 30 tháng 5 tái khẳng định rằng Mạc Tư Khoa sẽ chỉ xem xét ngừng bắn nếu Ukraine ngừng huy động quân đội và ngừng nhận viện trợ quân sự nước ngoài.

Bất chấp sự bế tắc, trong một bản thông báo riêng về cuộc gọi, Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi các cuộc đàm phán được nối lại “mà không có bất kỳ sự chậm trễ nào nữa”.

“Tuyên bố rằng việc thảo luận về khả năng ngừng bắn trong vòng đàm phán thứ hai dự kiến diễn ra tại Istanbul sẽ mở đường cho hòa bình”, tuyên bố từ văn phòng của Erdogan viết.

Reuters đưa tin rằng những yêu cầu rộng hơn của nhà độc tài Vladimir Putin bao gồm cam kết bằng văn bản từ NATO về việc ngừng mở rộng, dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt và công nhận tình trạng trung lập của Ukraine.

[Kyiv Independent: Zelensky, Erdogan discuss proposed June 2 peace talks in phone call]

7. ‘Chúng tôi chỉ làm việc cho Serbia’ — Vucic phủ nhận tuyên bố của Mạc Tư Khoa về việc các công ty Serbia cung cấp đạn dược cho Ukraine

Hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic đã bác bỏ cáo buộc của tình báo nước ngoài Nga, gọi tắt là SVR rằng các doanh nghiệp quốc phòng Serbia đang làm việc cho Ukraine, và vẫn tiếp tục cung cấp đạn dược cho Ukraine, bất chấp tuyên bố trung lập của Belgrade.

“Ngành công nghiệp quốc phòng Serbia đang cố gắng bắn sau lưng Nga”, tuyên bố của cơ quan này viết.

Chính phủ Serbia vẫn duy trì mối quan hệ hữu nghị với Nga dưới thời Vucic, người trước đây đã phủ nhận cáo buộc Serbia cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Belgrade đã định vị mình là nước trung lập trong cuộc chiến Nga-Ukraine, nỗ lực cân bằng vị thế là ứng cử viên Liên Hiệp Âu Châu với mối quan hệ lâu dài với Mạc Tư Khoa.

Tình báo Nga cáo buộc các công ty Serbia chuyển vũ khí cho Ukraine thông qua các bên trung gian thứ ba, cụ thể là các nước NATO như Tiệp, Ba Lan và Bulgaria.

Báo cáo khẳng định: “Gần đây, các lựa chọn kỳ lạ liên quan đến các quốc gia Phi Châu cũng đã được sử dụng cho mục đích này”.

Theo báo cáo tình báo, đóng góp của Serbia lên tới “hàng trăm ngàn quả đạn pháo cho hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt và pháo lựu, cũng như một triệu khẩu súng nhỏ”.

Vucic đã phủ nhận những cáo buộc do tình báo Nga đưa ra, nói rằng một số tuyên bố là không đúng sự thật.

“Ví dụ, họ nói đúng là có một hợp đồng với Cộng hòa Tiệp. Nhưng không có sự cho phép nào được đưa ra và không có hỏa tiễn nào được chuyển giao” cho Ukraine, Vucic nói với hãng tin RTS của Serbia.

“Chúng tôi đã thành lập một nhóm công tác, cùng với các đối tác Nga, để xác minh sự thật... chúng tôi chỉ làm việc vì Serbia,” ông nói thêm.

Tờ Financial Times đưa tin vào tháng 6 năm 2024 rằng lượng đạn dược trị giá 855 triệu đô la của Serbia đã được chuyển gián tiếp đến Ukraine.

[Kyiv Independent: 'We only work for Serbia' — Vucic denies Moscow's claims of Serbian companies supplying ammunition to Ukraine]

8. Tổng thống Zelenskiy nghi ngờ các cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6 sẽ mang lại kết quả khi Nga giữ nguyên kế hoạch ngừng bắn

Hôm Thứ Bẩy, 31 Tháng Năm, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bày tỏ sự hoài nghi rằng vòng đàm phán hòa bình tiếp theo giữa Ukraine và Nga, dự kiến diễn ra vào ngày 2 tháng 6 tại Istanbul, sẽ không mang lại bất kỳ kết quả nào do những gì ông mô tả là sự không hành động cố ý của Mạc Tư Khoa.

“Người Nga đã không thể đưa ra cái gọi là 'bản ghi nhớ' trong hơn một tuần, mà họ đã hứa sẽ chuẩn bị ngay sau cuộc trao đổi 1.000 đổi 1.000,” Tổng thống Zelenskiy cho biết. “Ukraine chưa nhận được bất kỳ tài liệu nào từ họ.”

Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài ngày trước cuộc họp được đề xuất, vòng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa kể từ năm 2022. Phiên họp đầu tiên, được tổ chức tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, đã kết thúc mà không đạt được thỏa thuận về lệnh ngừng bắn nhưng lại dẫn đến cuộc trao đổi tù binh lớn nhất trong cuộc chiến.

Chánh văn phòng của Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak, cho biết vào ngày 29 tháng 5 rằng Kyiv sẵn sàng đàm phán nhưng yêu cầu Nga chia sẻ bản ghi nhớ trước cuộc họp.

“ Để cuộc họp có ý nghĩa, cần phải hiểu chương trình nghị sự của cuộc họp và chuẩn bị tốt cho các cuộc đàm phán. Thật không may, Nga đang làm mọi thứ có thể để bảo đảm rằng cuộc họp tiếp theo có thể không có kết quả”, Tổng thống Zelenskiy nói thêm.

Phái đoàn của Mạc Tư Khoa do trợ lý tổng thống Vladimir Medinsky dẫn đầu sẽ trình bày bản ghi nhớ ngừng bắn tại Istanbul và sẵn sàng cung cấp các giải thích rõ ràng, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết vào ngày 29 tháng 5.

Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết vào ngày 28 tháng 5 rằng Ukraine đã chia sẻ bản ghi nhớ của riêng mình, trong đó bao gồm lệnh ngừng bắn hoàn toàn trên bộ, trên không và trên biển, sẽ được các đối tác quốc tế giám sát, theo tờ New York Times.

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vasily Nebenzya ngày 30 tháng 5 tái khẳng định rằng Mạc Tư Khoa sẽ chỉ xem xét ngừng bắn nếu Ukraine ngừng huy động quân đội và ngừng nhận viện trợ quân sự nước ngoài.

Reuters đưa tin rằng những yêu cầu rộng hơn của nhà độc tài Vladimir Putin bao gồm cam kết bằng văn bản từ NATO về việc ngừng mở rộng, dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt và công nhận tình trạng trung lập của Ukraine.

Bất chấp sự bế tắc, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết Ankara vẫn sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán sắp tới.

Fidan đã gặp cả hai bên trong các chuyến thăm tới Kyiv và Mạc Tư Khoa và cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ủng hộ một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng có sự tham gia của Tổng thống Zelenskiy, Putin và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, với sự tham dự của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Theo phát ngôn nhân Dmitry Peskov, Điện Cẩm Linh cho biết Putin “về cơ bản ủng hộ” cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy và Tổng thống Trump, nhưng nhấn mạnh rằng nền tảng phải được đặt ra thông qua các cuộc đàm phán thành công giữa các phái đoàn.

Ukraine tiếp tục yêu cầu ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện. Cho đến nay, Mạc Tư Khoa đã từ chối, tăng cường các cuộc tấn công trên không trên khắp Ukraine trong khi được cho là đang chuẩn bị một cuộc tấn công mùa hè mới.

[Kyiv Independent: Zelensky doubts June 2 talks will yield results as Russia withholds ceasefire plan]

9. Ukraine chỉ trích Nga vì trì hoãn đàm phán hòa bình trước cuộc họp thứ hai theo kế hoạch

Các quan chức Ukraine cáo buộc Nga trì hoãn các cuộc đàm phán hòa bình trước thềm cuộc đàm phán thứ hai được đề xuất tại Istanbul.

Hôm Thứ Bẩy, 31 Tháng Năm, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã tái khẳng định cam kết của Ukraine về việc tiếp tục các cuộc họp tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng cho biết Kyiv vẫn đang chờ bản ghi nhớ mà Nga đã hứa về phác thảo khuôn khổ ngừng bắn tiềm năng của Mạc Tư Khoa, điều mà Ukraine đang mong đợi trước các cuộc đàm phán.

“Chúng tôi cũng đang chờ bản ghi nhớ từ phía Nga, như đã thông báo. Chúng tôi đang chờ đợi trước”, Sybiha phát biểu tại một cuộc họp báo chung ở Kyiv với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan. “Điều này cũng đã được hứa với phía Mỹ”, Sybiha nói.

Điện Cẩm Linh hôm thứ Tư đã đề xuất tổ chức cuộc họp Nga-Ukraine lần thứ hai tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Mạc Tư Khoa sẽ trình bày bản ghi nhớ về việc khắc phục “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột tại cuộc họp vào thứ Hai.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Năm cho biết Putin đang sử dụng chiến thuật trì hoãn.

“Nga đang kéo dài chiến tranh và làm mọi cách có thể để lừa dối các quốc gia vẫn đang cố gắng gây ảnh hưởng đến Mạc Tư Khoa bằng lời nói thay vì áp lực”, Tổng thống Zelenskiy nói trong một bài phát biểu qua video hôm thứ Năm. “Lời nói không có tác dụng với Mạc Tư Khoa”, ông nói thêm.

Ukraine vẫn chưa cam kết chắc chắn sẽ tham gia cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6.

Các quan chức Ukraine nhấn mạnh rằng việc xem bản ghi nhớ hòa bình của Nga trước vòng đàm phán tiếp theo là rất quan trọng để cuộc họp diễn ra hiệu quả. Trước đó, Nga đã hứa sẽ gửi danh sách các vị trí đàm phán của mình nhưng vẫn chưa thực hiện.

Các quan chức Ukraine cho biết họ đã đệ trình một bản ghi nhớ nêu rõ tầm nhìn của Kyiv về hòa bình cho cả Hoa Kỳ và Nga. Keith Kellogg, đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine, đã xác nhận việc nhận được tài liệu của Ukraine, gọi nó là “khá tốt” và “hợp lý”.

Sau vòng đàm phán đầu tiên tại Istanbul hồi đầu tháng này không đạt được nhiều tiến triển hướng tới hòa bình, Nga đã leo thang nỗ lực chiến tranh, tiến hành nhiều cuộc tấn công lớn vào Ukraine và tiến hành một cuộc tấn công mới ở đông bắc Ukraine.

Sau vòng đàm phán đầu tiên không thành công và Nga leo thang căng thẳng, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ra tín hiệu rằng ông đang mất kiên nhẫn với Putin và bắt đầu nghi ngờ thiện chí hòa bình của Mạc Tư Khoa.

“Tôi luôn có mối quan hệ rất tốt với Vladimir Putin của Nga, nhưng có chuyện gì đó đã xảy ra với ông ấy. Ông ấy đã hoàn toàn PHÁT ĐIÊN!” Tổng thống Trump đã nói vào đầu tuần này.

Kellogg cho biết hôm thứ Năm rằng Hoa Kỳ, Pháp, Đức và Anh sẽ cử cố vấn an ninh của họ tới Istanbul vào thứ Hai để tham dự vòng đàm phán thứ hai giữa Ukraine và Nga.

[Kyiv Independent: Ukraine slams Russia for stalling peace talks ahead of planned second meeting]

10. Tình báo quân sự Ukraine cho biết: Dân Nga phàn nàn rằng các khu vực biên giới không thể ở được khi Điện Cẩm Linh thúc đẩy vùng đệm

Theo một cuộc gọi bị cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR chặn lại và đăng tải hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Năm, người dân ở các khu vực của Nga dọc biên giới Ukraine phàn nàn rằng khu vực này ngày càng không thể ở được do các hành động của chính phủ trong bối cảnh Mạc Tư Khoa đang cố gắng thiết lập một “vùng đệm”.

Putin tuyên bố vào ngày 22 tháng 5 rằng ông đã ra lệnh cho quân đội bắt đầu tạo ra một “vùng đệm an ninh” dọc theo biên giới của các tỉnh Kursk, Bryansk và Belgorod.

Trong cuộc gọi, một cư dân của Belgorod của Nga tuyên bố rằng chính quyền đã cắt khí đốt dọc theo biên giới. Phát ngôn nhân dự đoán rằng các cuộc di tản bắt buộc sẽ diễn ra khi điều kiện sống trở nên tồi tệ hơn.

“Nói tóm lại, rõ ràng là họ sẽ đuổi mọi người ra khỏi khu vực biên giới và tạo ra một vùng xám”, một cá nhân giấu tên cho biết.

“Khu vực xám” là những khu vực dọc biên giới và tiền tuyến nơi có sự kiểm soát không rõ ràng hoặc bị tranh chấp.

Người dân phát biểu trong cuộc gọi dự đoán rằng khu vực này sẽ bị quân sự hóa mạnh mẽ đến mức bị phân chia khỏi phần còn lại của khu vực.

“Cứ để họ lập thị trấn tạm thời, khu vực và thế là xong. Họ thậm chí còn rào nó bằng dây thép gai nữa”, người dân nói.

Tỉnh Belogorod của Nga, giáp với các tỉnh Sumy, Kharkiv và Luhansk của Ukraine, thường xuyên được sử dụng làm nơi tập kết cho các cuộc tấn công của Nga vào lãnh thổ Ukraine. Các quan chức Nga cũng cáo buộc Kyiv liên tục tiến hành các cuộc tấn công vào khu vực này và thành phố Belgorod kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công quy mô nhỏ vào Tỉnh Belgorod vào cuối tháng 3, đánh dấu hoạt động xuyên biên giới thứ hai của Kyiv trên lãnh thổ Nga sau cuộc tấn công Kursk vào tháng 8 năm 2024.

Theo Cơ quan Biên phòng Nhà nước, lực lượng Nga hiện đang tập trung dọc biên giới để chuẩn bị cho một cuộc tấn công có thể xảy ra vào Tỉnh Sumy của Ukraine.

Mạc Tư Khoa đã nhiều lần bày tỏ kế hoạch tạo ra vùng đệm giữa Ukraine và Nga trong khu vực.

Bạo lực leo thang dọc biên giới Sumy đã gây ra cuộc di tản dân sự hàng loạt, với hàng chục ngàn người dân Ukraine được lệnh phải rời bỏ nhà cửa.

[Kyiv Independent: Russians complain border regions uninhabitable as Kremlin pushes for buffer zone, Ukraine's military intelligence says]

 

1. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV Phê Chuẩn Sắc Lệnh Đầu Tiên Công Nhận 3 Vị Đáng Kính Mới

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã ủy quyền cho Bộ Tuyên thánh công bố sắc lệnh công nhận ba vị đáng kính mới, bao gồm hai nhà truyền giáo và một giám mục người Ấn Độ.

Trong buổi tiếp kiến đầu tiên kể từ khi bắt đầu triều Giáo Hoàng của mình với Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Tuyên Thánh, Đức Thánh Cha đã phê chuẩn “chứng tá hiến dâng mạng sống” của Tôi tớ Chúa Alejandro Labaca Ugarte thuộc Dòng Anh em Hèn mọn Capuchin.

Đức Cha Alejandro Labaca, một giám mục tử đạo trong rừng rậm Ecuador

Đức Cha Labaca sinh ngày 19 tháng 4 năm 1920 tại Beizama, Tây Ban Nha. Sau khi bị trục xuất khỏi Trung Quốc cộng sản, nhà truyền giáo dòng Capuchin này đã đến Ecuador, nơi ngài phục vụ với tư cách là giám mục Pomaria và Giám Quản Tông Tòa Aguarico.

Đức Cha Labaca đã tận tụy truyền giáo ở rừng nhiệt đới Amazon của Ecuador cho đến khi ngài hy sinh mạng sống vào ngày 21 tháng 7 năm 1987, tại vùng Tigüino của đất nước này sau khi bị đâm bằng giáo mác của người Tagaeri, một bộ tộc bị đe dọa bởi hoạt động khai thác dầu mỏ trong khu vực, là điều mà vị giám mục phản đối.

Inés Arango, một nhà truyền giáo tận tâm với người Huaorani

Inés Arango Velásquez, một nhà truyền giáo của Dòng Ba Capuchin Thánh Gia, qua đời trong cùng một sự việc với Đức Cha Labaca, đã được Đức Lêô XIV tuyên bố là “Đấng đáng kính”.

Nữ tu này sinh ra tại Medellín, Colombia, vào ngày 6 tháng 4 năm 1937, đã sống ở Aguarico trong 10 năm, tận tụy phục vụ tông đồ cho người dân bản địa Huaorani.

Vào ngày 11 tháng 7 năm 2017, Tòa thánh đã công bố tự sắc Maiorem Hac Dilectionem của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trong đó ngài thiết lập rằng “hiến dâng mạng sống mình” khi biết rằng chắc chắn sẽ phải chết là con đường mới dẫn đến việc tuyên chân phước cho một tín hữu.

Việc hiến dâng mạng sống mình là một trong những con đường dẫn đến án phong chân phước, cùng với nhân đức anh hùng và sự tử đạo.

Đức Cha Matthew Makil, giám mục Ấn Độ

Đức Lêô XIV cũng phê chuẩn các nhân đức anh hùng của Tôi tớ Chúa Matthew Makil, người sáng lập Dòng Nữ tu Đức Mẹ Thăm Viếng.

Ngài sinh ngày 27 tháng 3 năm 1851 tại Manjoor, Ấn Độ và mất ngày 26 Tháng Giêng năm 1914 tại Kottayam, cũng tại Ấn Độ. Ngài cũng là giám mục hiệu tòa của Tralles và là Giám Quản Tông Tòa đầu tiên của Kottayam.

Sau khi được tuyên bố là “Đấng đáng kính”, một phép lạ được thực hiện qua lời chuyển cầu của ngài phải được chấp thuận để tuyên chân phước, bước đầu tiên hướng tới việc có thể được tuyên thánh.

---

Source:Catholic News Agency

Pope Leo XIV approves first decrees recognizing 3 new venerables

2. Tại sao Cha Pio gọi Kinh Mân Côi là “vũ khí”

Đối với Thánh Piô Năm Dấu Thánh, Kinh Mân Côi là “vũ khí” chỉ được sử dụng để chống lại đối phương tâm linh chứ không phải đối phương loài người.

Thánh Piô Năm Dấu Thánh, một trong những vị thánh được yêu mến nhất trong Giáo Hội Công Giáo, thường được trích dẫn rằng Kinh Mân Côi chính là “vũ khí” của ngài.

Trong cuốn tiểu sử Padre Pio: Câu chuyện có thật của C. Bernard Ruffin, tác giả giải thích rằng, “Kinh Mân Côi là ‘lời cầu nguyện thường xuyên’ của ngài và là ‘vũ khí’ của ngài chống lại các thế lực của địa ngục.”

Cha Piô cầu nguyện Kinh Mân Côi mỗi ngày và làm như vậy vì lòng yêu mến Đức Mẹ. Ngài cũng yêu thương mọi con người và mong muốn tất cả họ sẽ đạt đến bến bờ vĩnh cửu của Thiên Đàng.

Ngài cũng tin tưởng vững chắc vào lời của Thánh Phaolô gửi tín hữu Êphêsô.

Hãy mang toàn bộ binh giáp vũ khí của Thiên Chúa, để có thể đứng vững trước những mưu chước của ma quỷ. Vì chúng ta chiến đấu không phải với phàm nhân, nhưng là với những quyền lực thần thiêng, với những bậc thống trị thế giới tối tăm này, với những thần linh quái ác chốn trời cao. Bởi đó, anh em hãy nhận lấy toàn bộ binh giáp vũ khí của Thiên Chúa; như thế, anh em có thể vận dụng toàn lực để đối phó và đứng vững trong ngày đen tối. ( Eph 6:11-13)

Cuộc chiến của ngài không phải chống lại những đối thủ chính trị hay những cá nhân chống Công Giáo. Cha Piô rõ ràng đã cầu nguyện Kinh Mân Côi như một “vũ khí” chống lại “những tà thần” trên thế giới, những kẻ “rình rập như sư tử gầm thét tìm kiếm ai đó để nuốt chửng”, (1 Pr 5:8).

Cha Piô không ủng hộ một cuộc thập tự chinh thực sự, nơi chuỗi Mân Côi được sử dụng như một vũ khí, ngài cũng không mong muốn những người chống đối ngài phải chết.

Ngài tin rằng có một cuộc chiến tâm linh đang diễn ra trên thế giới mà mắt thường không nhìn thấy được và Kinh Mân Côi là một trong những vũ khí hiệu quả nhất chống lại các thế lực ma quỷ.

---

Source:Aleteia

Why Padre Pio called the Rosary a “weapon”

3. Đức Tổng Giám Mục Caccia phát biểu tại cuộc tranh luận mở của Hội đồng Bảo an về bảo vệ thường dân trong xung đột vũ trang

Đức Tổng Giám Mục Gabriele Caccia, Sứ thần Tòa thánh và Quan sát viên thường trực của Tòa thánh tại Liên Hiệp Quốc vừa có diễn từ sau.

Thưa ngài chủ tịch,

Tòa thánh vô cùng quan ngại về số lượng và cường độ ngày càng gia tăng của các cuộc xung đột vũ trang trên toàn thế giới, tiếp tục gây ra đau khổ sâu sắc và không cân xứng cho dân thường, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là Công ước Geneva và các Nghị định thư bổ sung.

Điều cơ bản là, ngay cả trong bối cảnh xung đột, việc bảo vệ con người và phẩm giá vốn có do Chúa ban tặng vẫn là trọng tâm của mọi nỗ lực chung, và cũng là để tránh tai họa chiến tranh lan rộng. Điều đặc biệt đáng lo ngại là nguyên tắc cơ bản này ngày càng bị đe dọa bởi bản chất đang phát triển của chiến tranh đương đại.

Con người không bao giờ được coi là có thể hy sinh, hoặc bị giảm xuống thành thiệt hại phụ. Thật vậy, việc cố ý tấn công vào dân thường, bao gồm phụ nữ, trẻ em và nhân viên nhân đạo; phá hủy cơ sở hạ tầng thiết yếu như bệnh viện, trường học và nơi thờ phượng; và từ chối tiếp cận nhân đạo cho những người đang cần gấp là mối quan ngại lớn. Mặc dù những vi phạm này là một thảm kịch to lớn của con người, chúng cũng đại diện cho một sự xúc phạm nghiêm trọng đến nền tảng của an ninh quốc tế.

Về vấn đề này, Tòa thánh coi việc chấm dứt sử dụng vũ khí bừa bãi, mìn và bom chùm, và ngừng điều động vũ khí nổ ở các khu vực đông dân là điều cần thiết. Điều này cùng với việc ngừng sản xuất và tích trữ vũ khí tạo thành các bước cụ thể và cấp bách hướng tới việc bảo vệ dân thường tốt hơn. Về vấn đề này, Phái đoàn của tôi khen ngợi công việc có giá trị của Cơ quan Hành động Bom mìn của Liên Hiệp Quốc và kêu gọi thực hiện Tuyên bố Chính trị về Việc Sử dụng Vũ khí Nổ ở Các khu vực đông dân.

Hơn nữa, việc sử dụng ngày càng nhiều các công nghệ mới và mới nổi cho mục đích quân sự cũng là mối quan ngại sâu sắc. Những diễn biến này gây ra những lo ngại phức tạp về mặt pháp lý, đạo đức và nhân đạo, đặc biệt là khi việc sử dụng các công nghệ như vậy có thể gây hại cho dân thường.

Do đó, Tòa thánh ủng hộ mạnh mẽ đề xuất về một văn bản ràng buộc pháp lý cấm các hệ thống vũ khí tự động gây chết người, gọi tắt là LAWS vào năm 2026. Bảo đảm rằng các quyết định về sự sống và cái chết vẫn nằm trong tầm kiểm soát có ý nghĩa của con người không chỉ là vấn đề trách nhiệm pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức.

Cảm ơn ngài chủ tịch.

---

Source:Holy See Mission

Archbishop Caccia Delivers Statement At the Security Council Open Debate on Protection of civilians in armed conflict

4. Tiến sĩ George Weigel: Chống lại chính trị bất bình

Tiến sĩ George Weigel là sử gia và là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “Against the Politics of Grievance”, nghĩa là “Chống lại chính trị bất bình”.

Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

“Nhạy bén” – “Woke” được dùng ngày nay là chữ viết tắt của cái từng được gọi là “uyển chuyển chính trị” - “political correctness”, đã thêm dầu vào lửa để thổi bùng một nền chính trị cực đoan dựa trên những than phiền gây ra thiệt hại to lớn cho cơ thể chính trị của Hoa Kỳ, đồng thời lấp đầy tâm trí tuổi trẻ với đầy rẫy những điều vô nghĩa về lịch sử. “Dự án 1619” của tờ New York Times, đã làm sai lệch câu chuyện về Hoa Kỳ bằng cách đọc toàn bộ lịch sử quốc gia của chúng ta qua lăng kính của tội lỗi nguyên thủy của Hoa Kỳ, là chế độ nô lệ, là hình thức Plato của sự nhạy bén quá trớn - wokery. Nó đã đầu độc chương trình giảng dạy của trường học và bảo trợ cho chính trị kích động chủng tộc sau vụ sát hại George Floyd.

Thật không may, đúng lúc chính trị bất bình dường như đang cạn kiệt ở cánh tả Mỹ, thì nó lại nổi lên với sự trả thù ở cánh hữu Mỹ. Những khẩu hiệu như “chúng ta đã bị lừa” - làm méo mó hồ sơ về kiến trúc an ninh gìn giữ hòa bình thành công nhất từng được tạo ra là NATO, và tạo ra vỏ bọc cho thuế quan có thể phá hủy động cơ tăng trưởng kinh tế thành công nhất thế giới – là những ví dụ nổi bật minh họa cho một chính trị bất bình mới, là mặt trái của sự thức tỉnh. Và dưới hình thức đám đông cuồng loạn trên các phương tiện truyền thông xã hội, chính trị bất bình cánh hữu ngày càng giống một cách đáng báo động với thứ văn hóa triệt hạ của cánh tả.

Không phải tất cả những nỗi bất bình đều là không có thật. Một số là có thật, và chúng ta có nghĩa vụ đạo đức phải giải quyết và khắc phục chúng. Nhưng chính trị bất bình chắc chắn sẽ dẫn đến sự tan rã của các cộng đồng chính trị—hoặc, cũng thâm độc không kém, nó khiến cho việc hình thành các cộng đồng chính trị trở nên khó khăn, nếu không muốn nói là không thể.

Tại sao người dân Palestine không thể hình thành và duy trì một cộng đồng chính trị tự quản có khả năng tạo ra hòa bình? Thưa, bởi vì như người bạn của tôi, nhà Ả Rập học Fouad Ajami quá cố, đã nói vào năm 2001, “Một bóng tối, một mùa đông dài, đã giáng xuống người Ả Rập... những người đã buông thả bản thân cho những mối hận thù độc ác nhất của họ.” Và vì thế, “Không có gì phát triển ở giữa một trật tự chính trị độc đoán và những người dân thường xuyên quan hệ với những kẻ độc tài.”

Tại sao Trung Quốc lại tìm kiếm bá quyền toàn cầu thay vì đưa dân số năng động, sáng tạo của mình vào một trật tự thế giới hòa bình, thịnh vượng? Thưa, một phần câu trả lời nằm ở những con quỷ Maoist cá nhân của Tập Cận Bình. Những con quỷ đó lại lợi dụng sự bất bình mà Tập và các nhà lãnh đạo cộng sản Trung Quốc khác gọi là “thế kỷ nhục nhã” của Trung Quốc. Do đó, nền chính trị dựa trên sự bất bình của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tạo ra một hệ thống kiểm soát xã hội tinh vi về mặt công nghệ kết hợp với sự xâm lược quốc tế. Trong khi đó, bên kia eo biển Đài Loan, nền dân chủ đầu tiên trong năm nghìn năm văn minh Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ, một phần vì người dân không đắm chìm trong sự bất bình vô tận.

Rồi đến Nga. Cuộc chiến của Vladimir Putin chống lại phương Tây được thể hiện rõ ràng nhất trong cuộc xâm lược tàn bạo của ông ta vào Ukraine. Tuy nhiên, trước và trong sự thách thức đó đối với mọi công pháp quốc tế liên quan đến các vấn đề thế giới, Putin đã phát động các hình thức chiến tranh hỗn hợp, từ đầu độc không gian thông tin toàn cầu bằng những lời nói dối đến cắt đứt cáp thông tin liên lạc ở Biển Baltic, cho đến ám sát những đối thủ chính trị tìm nơi ẩn náu ở phương Tây. Tất cả những điều đó đã được biện minh dựa trên những bất bình trong lịch sử của Nga, thường được gói ghém trong những câu như “Chúng tôi không được tôn trọng”, cùng với niềm tin kỳ lạ của trùm KGB Putin rằng sự sụp đổ của Liên Xô - một trong những chế độ chuyên chế tồi tệ nhất trong lịch sử loài người – lại được hắn ta coi là thảm họa địa chính trị lớn nhất của nhân loại ở thế kỷ 20.

Hãy đối chiếu những ví dụ về chính trị dựa trên sự bất bình và thường gây chết người này với những phi công Tuskegee - những phi công người Mỹ da đen chiến đấu trong thế chiến thứ Hai trong phi đoàn không quân chiến đấu 332 và phi đoàn không quân ném bom số 477.

Từ lâu, tôi đã nuôi dưỡng lòng kính trọng sâu sắc đối với những phi công quân sự người Mỹ gốc Phi đầu tiên này, những người đã vượt qua hàng thế kỷ định kiến và phân biệt chủng tộc để trở thành những phi công chiến đấu thành công trong Thế chiến thứ hai. Bất kỳ ai đã xem các bộ phim The Tuskegee Airmen và Red Tails đều không thể không kinh hoàng trước những gì những người đàn ông anh hùng này phải chịu đựng để phục vụ đất nước trong Không quân Hoa Kỳ. Họ đã chiến thắng, không phải thông qua chính trị bất bình, mà bằng cách tuân theo phương châm “Vươn lên trên” - không phải ám chỉ việc bay những chiếc P-51 của họ phía trên những chiếc B-17 mà họ bảo vệ khỏi Không quân Đức, mà là vượt lên trên chủ nghĩa phân biệt chủng tộc vô nghĩa, là điều đã gây hại cho những kẻ phân biệt chủng tộc ít nhất là cũng nhiều như nó đã gây hại cho các nạn nhân của định kiến này.

Đời sống công cộng của người Mỹ ngày nay sẽ được cải thiện đáng kể nếu những người nghiện chính trị bất bình, thức tỉnh và MAGA, áp dụng khẩu hiệu của những phi công Tuskegee trong Red Tails: “Không có gì là khó khăn. Mọi thứ đều là thử thách. Vượt qua nghịch cảnh để đến với các vì sao.”

Nguyên tắc cốt lõi của học thuyết xã hội Công Giáo về sự đoàn kết dạy chúng ta rằng một nền dân chủ tự quản chỉ có thể được duy trì bằng ý thức chung về tình bạn công dân và trách nhiệm chung—là kiểu mà người Mỹ thể hiện khi, trên khắp quang phổ chính trị từ MAGA đến woke, họ đã nhanh chóng giúp đỡ những người hàng xóm của mình khi cơn bão Helene tàn phá miền tây Bắc Carolina. Sẽ rất hữu ích nếu các viên chức công của chúng ta kêu gọi tinh thần đó, thay vì xúi giục con quỷ bất bình, trong việc tập hợp sự ủng hộ cho các chính sách mà họ muốn đề xuất.

---

Source:First Things

Against the Politics of Grievance