Khóa họp thứ hai - Đại hội đồng Thường kỳ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục
Đại hội đồng lần thứ nhất, ngày 2 tháng 10 năm 2024

Trình Bày Báo Cáo Của 10 Nhóm Công Tác Do Đức Giáo Hoàng Phanxicô Thành Lập

Nhóm 5

Một số vấn đề Thần học và Giáo luật liên quan đến các Hình thức Thừa tác vụ Chuyên biệt (SR 8 và 9)

1. Trong cuộc đối thoại với Văn phòng Tổng Thư ký Thượng Hội đồng, Bộ Giáo lý Đức tin đã quyết định tiến hành soạn thảo một tài liệu về chủ đề được giao cho Nhóm Nghiên cứu 5.

Để phát triển chủ đề về vị trí của phụ nữ trong Giáo hội và sự tham gia của họ vào các tiến trình ra quyết định và lãnh đạo cộng đồng, Bộ sẽ xem xét và nghiên cứu các chủ đề sau trong tài liệu: tính chuyên biệt của quyền bí tích; Mối quan hệ giữa quyền bí tích (đặc biệt là quyền bí tích bắt nguồn từ khả năng cử hành Bí tích Thánh Thể) và các thừa tác vụ Giáo hội cần thiết cho việc chăm sóc và phát triển Dân Thánh Chúa hướng đến sứ mạng; nguồn gốc của các thừa tác vụ; chiều kích đặc sủng trong đời sống Giáo hội; các chức năng và thừa tác vụ Giáo hội không đòi hỏi Bí tích Truyền chức Thánh; Bí tích Truyền chức Thánh như một cam kết phục vụ; và những vấn đề phát sinh từ quan niệm sai lầm về thẩm quyền Giáo hội.

Một không gian đặc biệt sẽ được dành để quay lại và nhắc lại một số nhận định của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đặc biệt là từ Tông huấn Evangelii Gaudium, 103-104, Querida Amazonia, 99-103, và Antiquum Ministerium, 3.

2. Trong bối cảnh của bài suy tư rộng hơn này về quyền bí tích, các thừa tác vụ Giáo hội và chiều kích đặc sủng của Giáo hội, việc quan tâm đúng mức đến vấn đề cấp bách về sự tham gia của phụ nữ vào đời sống và vai trò lãnh đạo của Giáo hội sẽ trở nên dễ dàng hơn. Điều này bao gồm cả vấn đề tiếp cận chức phó tế của phụ nữ.

Về chủ đề sau, chúng tôi xin chia sẻ ngay từ đầu rằng, dựa trên những phân tích đã được thực hiện cho đến nay—cũng xem xét công trình của hai Ủy ban do Đức Thánh Cha Phanxicô thành lập về chức phó tế nữ (những kết luận hữu ích nhất sẽ được công bố trong phiên bản cuối cùng của tài liệu)—Bộ đánh giá rằng vẫn chưa có chỗ cho một quyết định tích cực từ Huấn quyền về việc cho phép phụ nữ lãnh nhận chức phó tế, được hiểu là một cấp bậc của Bí tích Truyền chức Thánh. Chính Đức Thánh Cha gần đây đã công khai xác nhận nhận định này. Trong mọi trường hợp, Bộ đánh giá rằng cơ hội để tiếp tục công việc nghiên cứu chuyên sâu vẫn còn bỏ ngỏ.

3. Tuy nhiên, nghiên cứu do Bộ thực hiện cho đến nay đã đề ra một hướng đi đặc biệt đáng lưu ý: phân tích sâu sắc cuộc đời của một số phụ nữ—những người—trong cả lịch sử sơ khai và gần đây của Giáo hội—đã thực thi thẩm quyền và quyền năng đích thực để hỗ trợ sứ mệnh của Giáo hội. Thẩm quyền hay quyền năng này không gắn liền với việc thánh hiến bí tích, như trường hợp, ít nhất là ngày nay, với việc truyền chức phó tế. Điều này đúng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người ta có thể nhận thấy rằng đó là một “sự thực thi” quyền lực và thẩm quyền có giá trị to lớn và mang lại lợi ích cho sức sống của dân Chúa. Do đó, vấn đề đặt ra là hoàn thiện một suy tư về việc mở rộng chiều kích thừa tác của Giáo hội dưới ánh sáng chiều kích đặc sủng của Giáo hội, để gợi ý việc công nhận các đặc sủng hoặc thiết lập các vai trò phục vụ Giáo hội - mặc dù không liên quan trực tiếp đến quyền năng bí tích - nhưng lại bắt nguồn từ Bí tích Rửa tội và Thêm sức.

Theo cách này, Thánh bộ dự định thực hiện một nghiên cứu sâu hơn về cuộc đời của những nhân vật như Thánh Matilda thành Canossa, với sự ủng hộ mạnh mẽ của bà đối với giáo hoàng; Thánh Hildegard thành Bingen, với những biểu hiện thiên tài đa diện cao vời, việc quản lý một cộng đoàn tu trì, và công việc mục vụ tận tụy của bà; Thánh Bridget Thụy Điển, với sự quan tâm thường trực của bà đối với những người nghèo nhất; Thánh Catherine thành Siena, với sự can đảm mạnh mẽ trong việc công khai truyền giáo; Thánh Joan thành Arc, với sự tận tụy quảng đại của bà đối với giáo dân; Têrêsa Ávila, với những đóng góp của bà cho cuộc Cải cách Công Giáo và huyề nhiệm học; Juana Inés de la Cruz, với ảnh hưởng chính trị và văn chương của bà; Mẹ Antula, với niềm đam mê không mệt mỏi dành cho việc đào tạo và rao giảng; Elizabeth Ann Seton, với cam kết của bà đối với việc giáo dục phụ nữ trẻ; Maria Montessori, với những hiểu biết sâu sắc mà bà có trong lĩnh vực giáo dục đi trước thời đại; Armida Barelli, với cam kết to lớn của bà đối với giáo dân Công Giáo; Dorothy Day, với động lực tiên tri của bà đối với các vấn đề xã hội; Madeleine Delbrêl, với linh đạo huyền nhiệm sâu sắc của bà; và nhiều phụ nữ khác đã có những đóng góp đáng kể cho đời sống dân Chúa. Tương tự, việc lắng nghe những người phụ nữ ngày nay đang nắm giữ các vai trò lãnh đạo trong dân Chúa và các Giáo hội mà họ thuộc về cũng rất quan trọng.

Dưới ánh sáng của những chứng từ tuyệt đẹp này, vấn đề tiếp cận chức phó tế của phụ nữ sẽ mang một góc nhìn khác. Trong khi đó, việc nghiên cứu sâu sắc về trí tuệ Kitô giáo đa diện của họ có thể giúp hình dung ra những hình thức thừa tác vụ mới, có thể “tạo ra những cơ hội rộng mở hơn cho sự hiện diện sâu sắc hơn của phụ nữ trong Giáo hội” (EG, 103).

4. Thánh Bộ sẽ sử dụng các cơ cấu riêng của mình (Văn phòng Giáo lý, Congresso, Consulta Ristretta, Đại hội thường kỳ của các thành viên Thánh Bộ, tức là “Feria IV”) để soạn thảo văn kiện. Cuối cùng, văn kiện sẽ được trình lên Đức Giáo Hoàng để ngài thẩm định và phê duyệt.