SÀIGÒN - Ngay từ sáng sớm 10-04-2009, không khí ở khuôn viên Nhà Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán tại số 118 đường Trần Bình Trọng, Quận 5 đã nhộn nhịp với các hoạt động đón tiếp khách, các linh mục, tu sĩ và thân nhân các nữ tu về dự lễ mừng ngân khánh khấn dòng của hai Sơ Maria Hứa Thị Nan Hoa và Sơ Catarina Lê Thị Lê, nghi thức vĩnh khấn của 4 nữ tu, nghi thức tiên khấn của 6 nữ tu thuộc Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán.
Xem hình ảnh lễ Khấn Dòng và tiệc mừng
Khoảng 8h30 nhiều linh mục giáo phận và hầu hết các nữ tu, khách quý của Dòng MTG đều đã đến đông đủ. Từ giáo phận Bà Rịa cũng có Linh mục Giorgiô Nguyễn Đức Phùng, SDB (chánh xứ Phước Lộc) đến hiệp dâng Thánh lễ - giáo phận nơi Sơ Maria Hứa Thị Nan Hoa đang phục vụ từ năm 2005 (và trước đó là khoảng thập niên 90 của thế kỷ trước).
8h45, Giáo dân được hướng dẫn vào Nhà thờ của Dòng để tập hát cho Thánh lễ.
Lúc 8h50 phút, Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Linh mục tổng đại diện giáo phận cùng một số linh mục khác đến Trụ sở Nhà Dòng.
Đúng 9h, các nữ tu MTG và đoàn đồng tế gồm 40 linh mục cùng với vị chủ tế là ĐHY GB. Phạm Minh Mẫn tiến vào Thánh đường. Những lời chia sẻ đầu lễ, ĐHY nhắc đến lịch sử Dòng MTG Việt Nam do Đấng sáng lập là Đức cha Phêrô Maria Lambert de la Motte, đến nay đã 339 năm kể từ ngày Tòa Thánh chấp thuận cho mở Dòng và những lời khấn dòng đầu tiên của hai nữ tu tiên khởi Anê và Paula tại Phố Hiến. Hai cộng đoàn đầu tiên ra đời tại Kiên Lao và Bái Vàng thuộc miền truyền giáo Đàng Ngoài dịp Lễ tro ngày 19 tháng 02 năm 1670.
Giảng trong Thánh lễ, ĐHY nhấn mạnh đến hai yếu tố chính là "tình yêu" và "sự chết" mà mỗi nữ tu cần phải có trên bước đường tu trì. Đời tận hiến là một cuộc hành trình dài của những hy sinh và chết đi mỗi ngày. Bài Tin Mừng Thánh Gioan (Ga 12,20-33) trong Thánh lễ còn cho thấy mỗi nữ tu phải dấn thân trọn vẹn vào sứ vụ đã được ủy thác sau lời tuyên khấn để làm sinh hoa kết trái từ những hãm mình, chết đi hằng ngày. "Nếu hạt lúa mì gieo vào lòng đất, không chết đi, thì nó vẫn trơ trọi một mình, còn nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác." (Ga 12:24).
Sau bài giảng là nghi thức khấn tạm của 6 chị nữ tu, tiếp đó là nghi thức vĩnh khấn của 4 nữ tu khác và cuối cùng là nghi thức tuyên xưng lại lời thề hứa năm xưa (cách đây 25 năm) của 2 nữ tu Maria Hứa Thị Nan Hoa, Catarina Lê Thị Lê. Trong nghi thức tiên khấn và vĩnh khấn, từng chị nữ tu một bước lên đọc lời thề khấn trước vị bản quyền giáo phận là Đức Hồng Y và đặt tay khấn hứa trong tay của Nữ tu Maria Phạm Thị Hiền - Tổng phụ trách Hội Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán Saigòn.
Buổi lễ diễn ra sốt sắng và tốt đẹp. Sau lễ, Nhà Dòng có khoản đãi một bữa tiệc mừng nhỏ dành cho ĐHY, các linh mục và tu sĩ, cho quý khách là thân nhân của các chị nữ tu trong ngày Hồng Ân...
Vài nét về Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán:
- Linh đạo của Dòng: Tập trung vào khuôn mặt Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh và mầu nhiệm Thập giá cứu độ của Người, thể hiện qua ba chiều kích: chiêm niệm, khổ chế và tông đồ với ba đặc tính tri thức, cảm ái và thực tiễn.
- Đặc sủng Dòng Mến Thánh Giá: Người nữ tu Mến Thánh Giá được thông dự vào linh đạo và đặc sủng của Đấng Sáng Lập bằng cách: - Hướng trọn lòng trí và cuộc sống về “Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh là đối tượng duy nhất” - Sống sứ vụ tông đồ thừa sai để loan báo Phúc Âm cho các dân tộc và góp phần xây dựng Giáo hội địa phương.
- Mục đích của Dòng Mến Thánh Giá: Hằng ngày, người nữ tu Mến Thánh Giá chuyên chú suy niệm, tưởng nhớ và noi theo đời lữ thứ và hy sinh của Đức Giêsu Kitô để hiểu biết, yêu mến và hiến thân trọn vẹn cho Người.
- Sứ mạng Dòng Mến Thánh Giá: Người nữ tu Mến Thánh Giá được mời gọi thông dự vào ”tinh thần trung gian” của Đức Giêsu Kitô và tiếp nối sứ mạng cứu độ của Người, bằng việc chuyển cầu nơi nguyện đường và trong cuộc sống: - Chị em tha thiết cầu xin ơn hoán cải cho lương dân và cho những tín hữu sống xa lìa Thiên Chúa, cùng xin Ngài tuôn đổ phúc lành trên xã hội, Giáo hội địa phương cũng như toàn cầu - Chị em dấn thân phục vụ ưu tiên giới nữ, giới trẻ, trong lãnh vực văn hóa, xã hội, y tế, luân lý và đức tin.
- Tinh thần Dòng Mến Thánh Giá: Tinh thần Dòng Mến Thánh Giá được hàm chứa trong chính tên gọi do Đấng Sáng Lập chọn. Đó là tinh thần khổ chế hy sinh vì tình yêu: -Yêu Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh trên Thánh giá, Đấng đã thí mạng sống vì tình yêu lớn nhất (x. Ga 15,13) dành cho Chúa Cha (x. Ga 14,31) và nhân loại (x. Ga 13,1.34) - Yêu Thánh giá của Người và sẵn lòng đón nhận Thập Giá bản thân (x. Lc 9,23) với xác tín: Chúng ta hoàn tất nơi thân xác những gì còn thiếu trong các nỗi gian truân Đức Kitô phải chịu cho Thân Mình Người là Hội Thánh (x. Cl 1,24). Lòng yêu mến ấy thể hiện cách cụ thể khi chị em: Liên kết cách đặc biệt với công trình cứu độ của Đức Kitô; - Phát huy tinh thần liên đới với những nỗi khổ đau của đồng loại; - Lấp đầy tâm hồn chị em bằng niềm vui và hy vọng, xuất phát từ lòng tin vào mầu nhiệm Phục sinh.
- Đặc tính Dòng Mến Thánh Giá: Phát sinh từ lòng dân tộc và gắn bó với Giáo hội địa phương nhằm bổ túc cho sứ vụ của hàng giáo sĩ trong những công việc phù hợp với đức tính của người nữ tu, chị em Mến Thánh Giá được mời gọi: - sống tinh thần Nazareth trong thái độ kiên trì cầu nguyện, yêu thích trầm lặng, lao động chuyên chăm, bác ái cụ thể; - đồng thời phát huy những nét riêng của người phụ nữ Việt Nam: đảm đang, trung hậu, quả cảm, quên mình trong cuộc đời hiến dâng, để sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc và phục vụ hạnh phúc của mọi người.
- Vị trí pháp lý của Dòng Mến Thánh Giá: Trải qua hơn 200 năm chịu bách hại buổi đầu, cùng chung chia số phận với Giáo hội Mẹ Việt Nam, Dòng Mến Thánh Giá khi hợp, khi tan, có lúc hầu như xóa sổ, mất luôn cả bản Luật Dòng. Nhưng ý Chúa quan phòng nhiệm màu, Công Đồng Đông Dương họp tại Hà nội năm 1934 đã chỉ thị: Giáo Hội lại được bình an, Tòa Thánh mong ước các Tu viện trở thành Hội Dòng có lời khấn và cuộc sống bình thường như chính Đấng Sáng Lập các Chị Em Mến Thánh Giá đã muốn và ấn định như thế. Các Đấng Bản Quyền đã cho canh tân, thiết lập cho thành Hội dòng Giáo phận, có Nhà Tập và lời Khấn Tạm trước, rồi Khấn Trọn sau, theo đúng Giáo Luật. Hiện nay, tại Việt Nam có 24 Hội dòng Mến Thánh Giá trong 26 Giáo phận, trực thuộc Đức Giám mục nơi có Nhà Mẹ. Theo thống kê năm 2007, Đại Gia đình Mến Thánh Giá có 5299 khấn sinh (trọn và tạm), 720 tập sinh năm I và II, 3.309 tiền tập sinh và thanh tuyển. Trên thế giới, hiện có 30 Hội Dòng: Việt Nam 24; Thái Lan 3; Lào 1; Campuchia 1 và Hoa Kỳ 1.
Kết luận: Tuy độc lập về mặt quản trị, nhưng ý thức cùng chung một Đấng Sáng Lập, một tinh thần, một linh đạo, một lịch sử, Đại gia đình Mến Thánh Giá đang có những hình thức liên kết, chia sẻ huynh đệ trong phạm vi huấn luyện, cũng như sứ vụ. Hầu hết các Hội Dòng Mến Thánh Giá đều theo một quyển Hiến Chương chung. - Để khơi nguồn tiếp bước hướng về Năm Thánh 2010, với Đại Hội Dân Chúa, để mừng kỷ niệm 50 năm thành lâp Hàng Giáo Phẩm Việt Nam, Hội Đồng Giám mục đã quyết định đệ đơn xin Đức Thánh Cha phong chân phước cho Đức Cha Lambert de la Motte, vị Chủ Chăn tiên khởi của Giáo hội Việt Nam. Ngài đã có công thành lâp hàng Giáo sĩ khi huấn luyện, và phong chức cho những Linh mục Việt Nam đầu tiên; tổ chức điều hành các họ đạo nhờ đường hướng Công đồng Phố Hiến, Đàng Ngoài, năm 1670 cũng như Công đồng Hội An, Đàng Trong, năm 1672. Hai Công Đồng nầy dựa theo sự gợi hứng từ Huấn Thị 1659 của Thánh Bộ Truyền Giáo đã được cụ thể qua Công đồng Yuthia, năm 1664-1665 mà ảnh hưởng như Kim Chỉ Nam cho đến ngày hôm nay. Đồng thời, Ngài đã thành lập Dòng Mến Thánh Giá, một trợ lực quí báu cho các thừa sai và linh mục bản xứ trong công cuộc loan báo Tin Mừng, nhất là trong thời buổi cấm cách, cũng như những nơi thiếu vắng linh mục.
Thế nên, không thể nói đến Lịch sử Giáo Hội Việt Nam mà không nhắc đến Dòng Mến Thánh Giá, cũng như không thể viết lịch sử Dòng Mến Thánh Giá mà lại không lồng vào bối cảnh của lịch sử Giáo Hội Mẹ Việt Nam. Đúng như Tập san Liên kết của Liên tu sĩ Việt Nam ở Rôma đã nhận định: “Họ là dòng máu anh hùng Triệu Ẩu, Trưng Vương, đã được Tình yêu siêu nhiên biến thành liệt nữ của Phúc Âm. Họ đã đóng vai trò người nữ trong công trình Cứu Chuộc. Họ là những đóa huệ trinh, những nụ hồng thắm trên vòng triều thiên vinh quang của Giáo hội Việt Nam”.
Xem hình ảnh lễ Khấn Dòng và tiệc mừng
Khoảng 8h30 nhiều linh mục giáo phận và hầu hết các nữ tu, khách quý của Dòng MTG đều đã đến đông đủ. Từ giáo phận Bà Rịa cũng có Linh mục Giorgiô Nguyễn Đức Phùng, SDB (chánh xứ Phước Lộc) đến hiệp dâng Thánh lễ - giáo phận nơi Sơ Maria Hứa Thị Nan Hoa đang phục vụ từ năm 2005 (và trước đó là khoảng thập niên 90 của thế kỷ trước).8h45, Giáo dân được hướng dẫn vào Nhà thờ của Dòng để tập hát cho Thánh lễ.
Lúc 8h50 phút, Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Linh mục tổng đại diện giáo phận cùng một số linh mục khác đến Trụ sở Nhà Dòng.
Đúng 9h, các nữ tu MTG và đoàn đồng tế gồm 40 linh mục cùng với vị chủ tế là ĐHY GB. Phạm Minh Mẫn tiến vào Thánh đường. Những lời chia sẻ đầu lễ, ĐHY nhắc đến lịch sử Dòng MTG Việt Nam do Đấng sáng lập là Đức cha Phêrô Maria Lambert de la Motte, đến nay đã 339 năm kể từ ngày Tòa Thánh chấp thuận cho mở Dòng và những lời khấn dòng đầu tiên của hai nữ tu tiên khởi Anê và Paula tại Phố Hiến. Hai cộng đoàn đầu tiên ra đời tại Kiên Lao và Bái Vàng thuộc miền truyền giáo Đàng Ngoài dịp Lễ tro ngày 19 tháng 02 năm 1670.
Giảng trong Thánh lễ, ĐHY nhấn mạnh đến hai yếu tố chính là "tình yêu" và "sự chết" mà mỗi nữ tu cần phải có trên bước đường tu trì. Đời tận hiến là một cuộc hành trình dài của những hy sinh và chết đi mỗi ngày. Bài Tin Mừng Thánh Gioan (Ga 12,20-33) trong Thánh lễ còn cho thấy mỗi nữ tu phải dấn thân trọn vẹn vào sứ vụ đã được ủy thác sau lời tuyên khấn để làm sinh hoa kết trái từ những hãm mình, chết đi hằng ngày. "Nếu hạt lúa mì gieo vào lòng đất, không chết đi, thì nó vẫn trơ trọi một mình, còn nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác." (Ga 12:24).
Sau bài giảng là nghi thức khấn tạm của 6 chị nữ tu, tiếp đó là nghi thức vĩnh khấn của 4 nữ tu khác và cuối cùng là nghi thức tuyên xưng lại lời thề hứa năm xưa (cách đây 25 năm) của 2 nữ tu Maria Hứa Thị Nan Hoa, Catarina Lê Thị Lê. Trong nghi thức tiên khấn và vĩnh khấn, từng chị nữ tu một bước lên đọc lời thề khấn trước vị bản quyền giáo phận là Đức Hồng Y và đặt tay khấn hứa trong tay của Nữ tu Maria Phạm Thị Hiền - Tổng phụ trách Hội Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán Saigòn.
Buổi lễ diễn ra sốt sắng và tốt đẹp. Sau lễ, Nhà Dòng có khoản đãi một bữa tiệc mừng nhỏ dành cho ĐHY, các linh mục và tu sĩ, cho quý khách là thân nhân của các chị nữ tu trong ngày Hồng Ân...
Vài nét về Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán:
- Linh đạo của Dòng: Tập trung vào khuôn mặt Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh và mầu nhiệm Thập giá cứu độ của Người, thể hiện qua ba chiều kích: chiêm niệm, khổ chế và tông đồ với ba đặc tính tri thức, cảm ái và thực tiễn.
- Đặc sủng Dòng Mến Thánh Giá: Người nữ tu Mến Thánh Giá được thông dự vào linh đạo và đặc sủng của Đấng Sáng Lập bằng cách: - Hướng trọn lòng trí và cuộc sống về “Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh là đối tượng duy nhất” - Sống sứ vụ tông đồ thừa sai để loan báo Phúc Âm cho các dân tộc và góp phần xây dựng Giáo hội địa phương.
- Mục đích của Dòng Mến Thánh Giá: Hằng ngày, người nữ tu Mến Thánh Giá chuyên chú suy niệm, tưởng nhớ và noi theo đời lữ thứ và hy sinh của Đức Giêsu Kitô để hiểu biết, yêu mến và hiến thân trọn vẹn cho Người.
- Sứ mạng Dòng Mến Thánh Giá: Người nữ tu Mến Thánh Giá được mời gọi thông dự vào ”tinh thần trung gian” của Đức Giêsu Kitô và tiếp nối sứ mạng cứu độ của Người, bằng việc chuyển cầu nơi nguyện đường và trong cuộc sống: - Chị em tha thiết cầu xin ơn hoán cải cho lương dân và cho những tín hữu sống xa lìa Thiên Chúa, cùng xin Ngài tuôn đổ phúc lành trên xã hội, Giáo hội địa phương cũng như toàn cầu - Chị em dấn thân phục vụ ưu tiên giới nữ, giới trẻ, trong lãnh vực văn hóa, xã hội, y tế, luân lý và đức tin.
- Tinh thần Dòng Mến Thánh Giá: Tinh thần Dòng Mến Thánh Giá được hàm chứa trong chính tên gọi do Đấng Sáng Lập chọn. Đó là tinh thần khổ chế hy sinh vì tình yêu: -Yêu Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh trên Thánh giá, Đấng đã thí mạng sống vì tình yêu lớn nhất (x. Ga 15,13) dành cho Chúa Cha (x. Ga 14,31) và nhân loại (x. Ga 13,1.34) - Yêu Thánh giá của Người và sẵn lòng đón nhận Thập Giá bản thân (x. Lc 9,23) với xác tín: Chúng ta hoàn tất nơi thân xác những gì còn thiếu trong các nỗi gian truân Đức Kitô phải chịu cho Thân Mình Người là Hội Thánh (x. Cl 1,24). Lòng yêu mến ấy thể hiện cách cụ thể khi chị em: Liên kết cách đặc biệt với công trình cứu độ của Đức Kitô; - Phát huy tinh thần liên đới với những nỗi khổ đau của đồng loại; - Lấp đầy tâm hồn chị em bằng niềm vui và hy vọng, xuất phát từ lòng tin vào mầu nhiệm Phục sinh.
- Đặc tính Dòng Mến Thánh Giá: Phát sinh từ lòng dân tộc và gắn bó với Giáo hội địa phương nhằm bổ túc cho sứ vụ của hàng giáo sĩ trong những công việc phù hợp với đức tính của người nữ tu, chị em Mến Thánh Giá được mời gọi: - sống tinh thần Nazareth trong thái độ kiên trì cầu nguyện, yêu thích trầm lặng, lao động chuyên chăm, bác ái cụ thể; - đồng thời phát huy những nét riêng của người phụ nữ Việt Nam: đảm đang, trung hậu, quả cảm, quên mình trong cuộc đời hiến dâng, để sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc và phục vụ hạnh phúc của mọi người.
- Vị trí pháp lý của Dòng Mến Thánh Giá: Trải qua hơn 200 năm chịu bách hại buổi đầu, cùng chung chia số phận với Giáo hội Mẹ Việt Nam, Dòng Mến Thánh Giá khi hợp, khi tan, có lúc hầu như xóa sổ, mất luôn cả bản Luật Dòng. Nhưng ý Chúa quan phòng nhiệm màu, Công Đồng Đông Dương họp tại Hà nội năm 1934 đã chỉ thị: Giáo Hội lại được bình an, Tòa Thánh mong ước các Tu viện trở thành Hội Dòng có lời khấn và cuộc sống bình thường như chính Đấng Sáng Lập các Chị Em Mến Thánh Giá đã muốn và ấn định như thế. Các Đấng Bản Quyền đã cho canh tân, thiết lập cho thành Hội dòng Giáo phận, có Nhà Tập và lời Khấn Tạm trước, rồi Khấn Trọn sau, theo đúng Giáo Luật. Hiện nay, tại Việt Nam có 24 Hội dòng Mến Thánh Giá trong 26 Giáo phận, trực thuộc Đức Giám mục nơi có Nhà Mẹ. Theo thống kê năm 2007, Đại Gia đình Mến Thánh Giá có 5299 khấn sinh (trọn và tạm), 720 tập sinh năm I và II, 3.309 tiền tập sinh và thanh tuyển. Trên thế giới, hiện có 30 Hội Dòng: Việt Nam 24; Thái Lan 3; Lào 1; Campuchia 1 và Hoa Kỳ 1.
Kết luận: Tuy độc lập về mặt quản trị, nhưng ý thức cùng chung một Đấng Sáng Lập, một tinh thần, một linh đạo, một lịch sử, Đại gia đình Mến Thánh Giá đang có những hình thức liên kết, chia sẻ huynh đệ trong phạm vi huấn luyện, cũng như sứ vụ. Hầu hết các Hội Dòng Mến Thánh Giá đều theo một quyển Hiến Chương chung. - Để khơi nguồn tiếp bước hướng về Năm Thánh 2010, với Đại Hội Dân Chúa, để mừng kỷ niệm 50 năm thành lâp Hàng Giáo Phẩm Việt Nam, Hội Đồng Giám mục đã quyết định đệ đơn xin Đức Thánh Cha phong chân phước cho Đức Cha Lambert de la Motte, vị Chủ Chăn tiên khởi của Giáo hội Việt Nam. Ngài đã có công thành lâp hàng Giáo sĩ khi huấn luyện, và phong chức cho những Linh mục Việt Nam đầu tiên; tổ chức điều hành các họ đạo nhờ đường hướng Công đồng Phố Hiến, Đàng Ngoài, năm 1670 cũng như Công đồng Hội An, Đàng Trong, năm 1672. Hai Công Đồng nầy dựa theo sự gợi hứng từ Huấn Thị 1659 của Thánh Bộ Truyền Giáo đã được cụ thể qua Công đồng Yuthia, năm 1664-1665 mà ảnh hưởng như Kim Chỉ Nam cho đến ngày hôm nay. Đồng thời, Ngài đã thành lập Dòng Mến Thánh Giá, một trợ lực quí báu cho các thừa sai và linh mục bản xứ trong công cuộc loan báo Tin Mừng, nhất là trong thời buổi cấm cách, cũng như những nơi thiếu vắng linh mục.
Thế nên, không thể nói đến Lịch sử Giáo Hội Việt Nam mà không nhắc đến Dòng Mến Thánh Giá, cũng như không thể viết lịch sử Dòng Mến Thánh Giá mà lại không lồng vào bối cảnh của lịch sử Giáo Hội Mẹ Việt Nam. Đúng như Tập san Liên kết của Liên tu sĩ Việt Nam ở Rôma đã nhận định: “Họ là dòng máu anh hùng Triệu Ẩu, Trưng Vương, đã được Tình yêu siêu nhiên biến thành liệt nữ của Phúc Âm. Họ đã đóng vai trò người nữ trong công trình Cứu Chuộc. Họ là những đóa huệ trinh, những nụ hồng thắm trên vòng triều thiên vinh quang của Giáo hội Việt Nam”.