Nếu không có gì thay đổi, thì tháng Mười một tới sẽ chứng kiến lần đầu tiên kể từ năm 1975, một bộ trưởng Quốc phòng Việt nam, ông Phạm Văn Trà, đến thăm Mỹ.
Ba năm trước, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là ông William Cohen trở thành lãnh đạo quân sự Mỹ đầu tiên tới thăm Việt Nam thời hậu chiến.
Các nhà quan sát cho rằng mối quan hệ quân sự Việt-Mỹ là một phần trong chiến lược của Hà Nội trong việc bình thường hóa quan hệ với Washington.
Cạnh đó họ cho rằng mối quan hệ này phần nào chịu sự chi phối của nước láng giềng Trung Quốc.
Cùng lúc với sự loan báo về chuyến thăm sắp tới của Bộ trưởng Quốc phòng Phạm Văn Trà, người ta cũng được biết một chiến hạm Mỹ sẽ cập cảng thành phố Hồ Chí Minh trong một tương lai gần, mặc dù thời gian cụ thể chưa được quyết định.
Hoa Kỳ từ lâu đã nói họ muốn được tiếp cận các cảng biển của Việt Nam, không phải với mục đích thiết lập căn cứ cố định tại đây nhưng ít nhất được quyền đưa tàu cập bến một cách tự do.
Diễn biến này cho thấy hai nước đang muốn mở rộng mối liên lạc giữa quân đội hai nước. Trung tướng Nguyễn Đình Ước, thuộc Viện Lịch sử quân sự Việt Nam ở Hà Nội tin là chuyến đi của ông Trà sẽ mang tính tích cực:
Chuyến đi sẽ góp phần thúc đẩy sự hiểu biết giữa hai nước, thúc đẩy thêm một số chương trình như chương trình tìm kiếm người Mỹ mất tích, MIA, hay phát triển quan hệ quân sự
Quan hệ quân sự Việt-Mỹ bắt đầu cho thấy những dấu hiệu cải thiện từ ba năm trước khi bộ trưởng quốc phòng Mỹ William Cohen khi đó trở thành lãnh đạo quân sự Mỹ đầu tiên đến Việt Nam thời hậu chiến.
Trong bài diễn văn đọc năm 2000 tại học viện quốc phòng ở Hà Nội, ông William Cohen đã nói vấn đề người Mỹ mất tích vẫn sẽ là ưu tiên cao nhất trong quan hệ quân sự song phương. Tháng Năm vừa qua, Việt Nam trao cho Washington năm bộ hài cốt lính Mỹ, đưa tổng số hài cốt quân nhân được đưa về Mỹ kể từ năm 1973 là 805.
Đình hoãn và dè chừng
Tuy vậy, không phải không có những sự dè dặt.
Theo một số nhà phân tích, giới chức quân sự của Việt Nam thật sự muốn Mỹ vẫn đóng vai trò tích cực tại khu vực nhưng họ lo ngại về phản ứng của Trung Quốc.
Chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà đã bị đình hoãn nhiều lần một phần cũng vì lý do này. Đến hôm nay, các chi tiết về chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà vẫn chưa được tiết lộ. Thiếu tá Flex Plexico là phát ngôn nhân của Lầu Năm Góc nói rằng ông không thể cung cấp thông tin về một cuộc gặp kín:
Tôi biết chuyến thăm đang được hoạch định, nhưng ngày chính xác thì chưa có hay chưa thể công bố. Theo tôi hiểu, đây là cuộc gặp kín và vì thế chúng tôi không công khai vấn đề này. Dĩ nhiên, nói chung người ta có thể đoán rằng hai bên sẽ bàn về quan hệ quân sự song phương giữa Mỹ và Việt Nam. Về việc liệu Bộ trưởng Donald Rumsfeld có gặp bộ trưởng Phạm Văn Trà hay không thì vấn đề này, đến hôm nay, chưa được quyết định.”
Giáo sư Zachary Abuza, dạy môn chính trị học tại đại học Simmons của Mỹ, nói cả Việt Nam lẫn Mỹ đều không muốn khiến nước láng giềng Trung Quốc phải chột dạ:
Việt Nam không phải không muốn có quan hệ gần gũi với Mỹ, nhưng họ lo ngại về phản ứng của Trung Quốc. Người Mỹ cũng nhạy cảm trước vấn đề này và họ không muốn quan hệ quân sự Việt-Mỹ đặt Việt Nam vào tình thế giống như đang đi đêm với Mỹ hay đang muốn thắt chặt quan hệ với Washington mà bỏ qua Bắc Kinh.
Những tuần gần đây, Việt Nam đã tỏ ý muốn tham gia đầy đủ hơn trong cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ.
Với tiềm năng của Việt Nam trong khu vực, Hoa Kỳ muốn Việt Nam sẽ đóng vai trò tích cực hơn để đáp ứng nhu cầu an ninh của Mỹ.
Mặt khác, tại Việt Nam, nơi mà đến giờ phút này đối tượng duy nhất bị nhà chức trách gọi là khủng bố là một số tổ chức người Việt đặt trụ sở tại Mỹ, nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi về nhu cầu tham gia chống khủng bố của Việt Nam.
Theo ông Carl Thayer - giáo sư thuộc học viện quốc phòng Úc thì có thể xem đây là cách để Việt Nam ngầm tỏ ý muốn hợp tác với Washington mà không làm mất lòng các đối trọng khác:
Bằng cách ra tín hiệu muốn tham gia cuộc chiến chống khủng bố, Việt Nam có thể tăng cường quan hệ với Mỹ mà vẫn có lớp vỏ yểm hộ trước Trung Quốc hay các cường quốc khu vực khác. Vì đằng nào thì Trung Quốc, Philippines hay Thái Lan cũng đã tham gia cuộc chiến này.
Cũng theo giáo sư Carl Thayer, những vấn đề như chất độc màu da cam hay yêu cầu Mỹ xin lỗi về cuộc chiến sẽ không phải là trọng tâm đối với giới chức quân sự Việt Nam lúc này.
Ông Thayer nói thêm Việt Nam xem mối quan hệ quân sự với Hoa Kỳ chỉ là một phần trong chiến lược khôi phục quan hệ với Washington.
Trong khi đó, các phóng viên cho rằng cần phải để ý thêm đến thái độ mềm mỏng gần đây của Hà nội.
Mới đây khi một tờ báo Mỹ loan báo họ có bằng chứng về vụ tàn sát dân thường của lực lượng Mãnh hổ của Mỹ hồi năm 1967, Bộ ngoại giao Việt Nam nói Việt Nam muốn quên quá khứ và phát triển quan hệ song phương là cách hay nhất để giải quyết hậu quả của chiến tranh. (BBC)
Ba năm trước, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là ông William Cohen trở thành lãnh đạo quân sự Mỹ đầu tiên tới thăm Việt Nam thời hậu chiến.
Các nhà quan sát cho rằng mối quan hệ quân sự Việt-Mỹ là một phần trong chiến lược của Hà Nội trong việc bình thường hóa quan hệ với Washington.
Cạnh đó họ cho rằng mối quan hệ này phần nào chịu sự chi phối của nước láng giềng Trung Quốc.
Cùng lúc với sự loan báo về chuyến thăm sắp tới của Bộ trưởng Quốc phòng Phạm Văn Trà, người ta cũng được biết một chiến hạm Mỹ sẽ cập cảng thành phố Hồ Chí Minh trong một tương lai gần, mặc dù thời gian cụ thể chưa được quyết định.
Hoa Kỳ từ lâu đã nói họ muốn được tiếp cận các cảng biển của Việt Nam, không phải với mục đích thiết lập căn cứ cố định tại đây nhưng ít nhất được quyền đưa tàu cập bến một cách tự do.
Diễn biến này cho thấy hai nước đang muốn mở rộng mối liên lạc giữa quân đội hai nước. Trung tướng Nguyễn Đình Ước, thuộc Viện Lịch sử quân sự Việt Nam ở Hà Nội tin là chuyến đi của ông Trà sẽ mang tính tích cực:
Chuyến đi sẽ góp phần thúc đẩy sự hiểu biết giữa hai nước, thúc đẩy thêm một số chương trình như chương trình tìm kiếm người Mỹ mất tích, MIA, hay phát triển quan hệ quân sự
Quan hệ quân sự Việt-Mỹ bắt đầu cho thấy những dấu hiệu cải thiện từ ba năm trước khi bộ trưởng quốc phòng Mỹ William Cohen khi đó trở thành lãnh đạo quân sự Mỹ đầu tiên đến Việt Nam thời hậu chiến.
Trong bài diễn văn đọc năm 2000 tại học viện quốc phòng ở Hà Nội, ông William Cohen đã nói vấn đề người Mỹ mất tích vẫn sẽ là ưu tiên cao nhất trong quan hệ quân sự song phương. Tháng Năm vừa qua, Việt Nam trao cho Washington năm bộ hài cốt lính Mỹ, đưa tổng số hài cốt quân nhân được đưa về Mỹ kể từ năm 1973 là 805.
Đình hoãn và dè chừng
Tuy vậy, không phải không có những sự dè dặt.
Theo một số nhà phân tích, giới chức quân sự của Việt Nam thật sự muốn Mỹ vẫn đóng vai trò tích cực tại khu vực nhưng họ lo ngại về phản ứng của Trung Quốc.
Chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà đã bị đình hoãn nhiều lần một phần cũng vì lý do này. Đến hôm nay, các chi tiết về chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà vẫn chưa được tiết lộ. Thiếu tá Flex Plexico là phát ngôn nhân của Lầu Năm Góc nói rằng ông không thể cung cấp thông tin về một cuộc gặp kín:
Tôi biết chuyến thăm đang được hoạch định, nhưng ngày chính xác thì chưa có hay chưa thể công bố. Theo tôi hiểu, đây là cuộc gặp kín và vì thế chúng tôi không công khai vấn đề này. Dĩ nhiên, nói chung người ta có thể đoán rằng hai bên sẽ bàn về quan hệ quân sự song phương giữa Mỹ và Việt Nam. Về việc liệu Bộ trưởng Donald Rumsfeld có gặp bộ trưởng Phạm Văn Trà hay không thì vấn đề này, đến hôm nay, chưa được quyết định.”
Giáo sư Zachary Abuza, dạy môn chính trị học tại đại học Simmons của Mỹ, nói cả Việt Nam lẫn Mỹ đều không muốn khiến nước láng giềng Trung Quốc phải chột dạ:
Việt Nam không phải không muốn có quan hệ gần gũi với Mỹ, nhưng họ lo ngại về phản ứng của Trung Quốc. Người Mỹ cũng nhạy cảm trước vấn đề này và họ không muốn quan hệ quân sự Việt-Mỹ đặt Việt Nam vào tình thế giống như đang đi đêm với Mỹ hay đang muốn thắt chặt quan hệ với Washington mà bỏ qua Bắc Kinh.
Những tuần gần đây, Việt Nam đã tỏ ý muốn tham gia đầy đủ hơn trong cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ.
Với tiềm năng của Việt Nam trong khu vực, Hoa Kỳ muốn Việt Nam sẽ đóng vai trò tích cực hơn để đáp ứng nhu cầu an ninh của Mỹ.
Mặt khác, tại Việt Nam, nơi mà đến giờ phút này đối tượng duy nhất bị nhà chức trách gọi là khủng bố là một số tổ chức người Việt đặt trụ sở tại Mỹ, nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi về nhu cầu tham gia chống khủng bố của Việt Nam.
Theo ông Carl Thayer - giáo sư thuộc học viện quốc phòng Úc thì có thể xem đây là cách để Việt Nam ngầm tỏ ý muốn hợp tác với Washington mà không làm mất lòng các đối trọng khác:
Bằng cách ra tín hiệu muốn tham gia cuộc chiến chống khủng bố, Việt Nam có thể tăng cường quan hệ với Mỹ mà vẫn có lớp vỏ yểm hộ trước Trung Quốc hay các cường quốc khu vực khác. Vì đằng nào thì Trung Quốc, Philippines hay Thái Lan cũng đã tham gia cuộc chiến này.
Cũng theo giáo sư Carl Thayer, những vấn đề như chất độc màu da cam hay yêu cầu Mỹ xin lỗi về cuộc chiến sẽ không phải là trọng tâm đối với giới chức quân sự Việt Nam lúc này.
Ông Thayer nói thêm Việt Nam xem mối quan hệ quân sự với Hoa Kỳ chỉ là một phần trong chiến lược khôi phục quan hệ với Washington.
Trong khi đó, các phóng viên cho rằng cần phải để ý thêm đến thái độ mềm mỏng gần đây của Hà nội.
Mới đây khi một tờ báo Mỹ loan báo họ có bằng chứng về vụ tàn sát dân thường của lực lượng Mãnh hổ của Mỹ hồi năm 1967, Bộ ngoại giao Việt Nam nói Việt Nam muốn quên quá khứ và phát triển quan hệ song phương là cách hay nhất để giải quyết hậu quả của chiến tranh. (BBC)